Նևրոզը` դարի հիվանդություն
-Ինձ մոտ ախտորոշել էին նեւրոզ: Բուժումն ընդունելուց հետո ասացին, որ ապաքինվել եմ: Սակայն ինձ այժմ անհանգստացնում են հետեւյալ ախտանիշները. վախի զգացում, ճնշվածություն, սրտխփոց, գլխացավեր, խառը մտքեր… Ի՞նչ անեմ, ի՞նչ խորհուրդ կտաք:
Ալվարդ
Նեւրոզները հոգեծին, նյարդահոգեկան խանգարումներ են, որոնք առաջանում են մարդու կյանքի կարեւոր հարաբերությունների խանգարման ժամանակ, արտահայտվում են կլինիկական ֆենոմեններով եւ բնորոշվում են պսիխոտիկ երեւույթների բացակայությամբ: Ցավոք, տարբեր գործոններով պայմանավորված, նեւրոզով հիվանդների թիվը գնալով աճում է:
“Նեւրոզ” կոչվող հիվանդության սահմանումն անգամ ցույց է տալիս, որ խնդիրը հոգեբանական, հոգեկան ոլորտում է, հետեւաբար մեր ընթերցող Ալվարդի նամակին հնարավորինս արդյունավետ արձագանքելու համար զրուցեցինք ե՛ւ հոգեբանի, ե՛ւ հոգեբույժի հետ:
Վաճառվում է ՆԻՇԱՍՏԱ
Հեռ.՝ 091-517207
Ինչպես նշեց հոգեբան Մարինե Սահակյանը՝
-Անձը գերբարձր արժեք է, նրան ուղղակի մոտենալ չի կարելի, հատկապես եթե նեւրոզն է խնդիրը: Պետք է անպայման խոսել հիվանդի հետ եւ մանրամասներն իմանալ, պետք է պարզել, թե ո՞ր դաշտն է ախտահարված, որտեղի՞ց է խնդիրը, ի՞նչ բնույթի է, ի՞նչ դրսեւորում ունի, առաջացման ինչպիսի՞ պատճառներ կան՝ ժառանգական, հոգեբանական, սեռական անբավարարվածության. չէ՞ որ կան պաթոլոգիայի դրսեւորման տարբեր տարատեսակներ: Իսկ եթե հիվանդը գանգատվում է՝ ասելով, որ ունի վախի զգացողություն, ճնշվածություն, խառը մտքեր, գլխացավ, սրտխփոցներ, խնդիր այստեղ, իհարկե, կա, եւ դա նեւրոտիկ բնույթի է, որն առաջանում է անորոշությունից, կպչուն մտքերից:
Իսկ ահա, մյուս զրուցակիցս՝ հոգեբույժ Գոհար Շիրինի Սրապյանը, նեւրոզների հետ կապված իր մեկնաբանությունը տվեց:
-Ի՞նչ է նեւրոզը, ի՞նչ տեսակներ ունի:
-Նեւրոզը հավաքական հիվանդություն է, որն ունի ֆունկցիոնալ բնույթ (օրգանական հիվանդությամբ պայմանավորված չէ) ունի որոշակի սկիզբ, պատճառ, չի ուղեկցվում հոգեկան խանգարումներով, եւ հիվանդը չի կորցնում իրականության զգացումը: Նեւրոզների համախտանիշներն ու տեսակները բազմազան են՝ ասթենիկ, նեւրասթենիկ, տագնապային եւ դեպրեսիվ, օբսեսիվ եւ ֆոբիկ, ինչպես նաեւ դեպերսոնալիզացիայի եւ դեռեալիզացիայի համախտանիշներ, դեզադապտատիվ եւ սթրեսային հակազդեցություններ, հիպոքոնդրիկ եւ հիսթերիկ խանգարումներ: Նշված տեսակներից ամենաթեթեւը նեւրասթենիկն է (նյարդաթուլություն), որ կազմում է նրանցից յուրաքանչյուրի հիմքը: Այն արտահայտվում է դյուրագրգռությամբ, դյուրաբորբոքությամբ, աղմուկից վիճակի վատթարացմամբ, թուլությամբ, լացկանությամբ, ոչ կայուն դեպրեսիայով, տրամադրության փոփոխականությամբ:
-Նեւրոզները պարտադիր ունենու՞մ են առաջացման պատճառ:
-Կան այնպիսինները, որոնք ունեն առաջացման կոնկրետ պատճառ, կան նաեւ այնպիսիք, որոնք տարիքի հետ են կապված եւ առաջանում են աթերոսկլերոզից, անոթային խնդիրներից, սթրեսներից, կյանքի անբարենպաստ պայմաններից, շատ մեծ նշանակություն ունի նաեւ անձի տեսակը, հոգեբանական որակները: Օրինակ՝ հարմոնիկ մարդկանց մոտ հազվադեպ են նեւրոզներ առաջանում, նեւրոզները հիմնականում բնորոշ են ինչ-որ շեշտվածություն ունեցող մարդկանց:
Մեծ նշանակություն ունեն նաեւ ժառանգականությունը, ծննդաբերության ժամանակ երեխայի ունեցած վնասվածքները՝ երբ փոքրիկը ծնվում է պորտալարը պարանոցին փաթաթված կամ, ինչպես ասում են, խեղդված. սրանք խնդիրներ են, որոնք աչքի համար ոչ տեսանելի են եւ անգամ ժամանակակից հետազոտություններով հնարավոր չէ հայտնաբերել, բայց հետագայում առաջանում են խնդիրներ բնավորության հետ կապված, որն էլ հող է նախապատրաստում նեւրոզների համար: Կարեւոր է նաեւ դաստիարակությունը, ընտանիքի պայմանները, միջանձնային փոխհարաբերությունները. անհամերաշխությունն ու փոխզիջման բացակայությունը միանշանակ կարող են դառնալ նեւրոզի առաջացման պատճառ:
— Ի՞նչ հիմքեր կարող է ունենալ հասուն տարիքում ի հայտ եկած նեւրոզը:
-Շատ կարեւոր է, թե այժմ անձն ինչ խնդիրներ ունի, ինչ պայմաններում է ապրում, որովհետեւ նախկինում տարած սթրեսները կարծես թե թարմանում են նոր վնասվածքներով եւ բերում նեւրոզների: Օրինակ՝ կենցաղային խնդիրները, ֆինանսական դժվարությունները քիչ-քիչ խաթարում են նյարդային համակարգը, ինչն էլ հետո արտահայտվում է հակազդեցություններով: Մեծ նշանակություն ունեն նաեւ նախկինում ունեցած հիվանդությունները, անզգայացումները, ուղեղի ցնցումները, գանգուղեղային վնասվածքները, կանանց կլիմաքսի շրջանը:
-Բուժման դեղատոմս առաջարկելիս ի՞նչն եք հաշվի առնում:
-Նեւրոզի ախտորոշման համար պետք է շատ մանրամասն տեղեկություն ունենալ:
Գոյություն ունեն նեւրոզներ, որոնք դեղորայքային լուրջ բուժում են պահանջում, չնայած բոլոր դեպքերում պետք է սկսել նվազագույն չափաբաժնից՝ անկախ նրանից, թե նեւրոզի ինչ աստիճան է հիվանդի մոտ նկատվում: Հիմնականում բուժման ընթացքը համակցվում է հոգեթերապիայի՝ հոգեբանի եւ հոգեբույժի ներգրավմամբ:
-Իսկ ո՞րն է պատճառը, որ մեր ընթերցողի մոտ բուժումից հետո խնդիրը կրկին ի հայտ է եկել:
-Կա երկու տարբերակ՝ կամ բուժումը կիսատ է մնացել, կամ լիարժեք չի եղել: Նեւրոզով հիվանդը պետք է իմանա իր խնդրի առաջացման պատճառն ու կարողանա համապատասխան լուծում գտնել դրա համար, կանխել եւ դեղորայք չօգտագործելուց հետո հասնել նրան, որ հիվանդությունը նորից չկրկնվի: Միգուցե խնդիրը շատ ավելի բարդ է եղել, իսկ հիմա սա է մնացել, ինչը նկարագրում է անձը: Բայց եթե կա գանգատ, որն անհանգստացնում է նրան, պետք է դիմի մասնագետի:
-Իսկ ինչպե՞ս, ի՞նչ խորհրդով կարող եք օգնել մեր ընթերցողին:
-Հիվանդի միայն մի քանի գանգատներով դժվար է կողմնորոշվել: Նույնիսկ անձի տեսքը բավականին բան է ասում՝սանրվածքը, դիմահարդարումը, դեմքի արտահայտությունը: Օրինակ՝ դեպրեսիան բնորոշվում է դեմքի թախծոտ, տխուր արտահայտությամբ, լարվածությամբ: Օգնելու համար անգամ կարիք է լինում դիմել հարազատների միջամտությանը: Հիվանդը հաճախ որոշ կարեւոր բաներ չի հիշում, չի ասում, չի կարողանում պատմել, իսկ հարազատները բավականին շատ տեղեկություն են տալիս: Երբեմն հիվանդները մեզ մոտ ծանր գանգատներ են ներկայացնում, բայց տանն իրենց լավ են զգում, կամ հակառակը՝ հիվանդի վիճակը թեթեւանում է, բայց մտերիմներին ասում է, որ ամբողջ օրն ինքը տանը լաց է լինում:
Ալվարդին կարող եմ առաջարկել բուժման չեզոք տարբերակ, որը նեւրոզի ցանկացած դրսեւորման դեպքում չի վնասի՝ կանոնավոր գրաֆիկով կատվախոտի կաթիլներ խմել, օրական 3 անգամ, 30-ական կաթիլ: “Պերսեն Ֆորտեն” կկարգավորի սրտխփոցի խնդիրը: Նեւրոզների բուժման համար շատ լավ են օգնում նաեւ հանգիստը, պարը, աէրոբիկան, շեյփինգը, լոգանքը, ֆիզիկական այն աշխատանքը, որը հաճելի է: Իսկ լողը նեւրոզի բուժման համար նշվածներից ամենաարդյունավետ տարբերակն է:
-Հայաստանում շա՞տ են նեւրոզով հիվանդ մարդիկ:
-Շա՜տ-շա՜տ: Դրանում վստահ եմ:
-Հնարավո՞ր է նեւրոզ ունենալ եւ չիմանալ դրա մասին:
-Նեւրոզն այն հիվանդություններից է, որն անհանգստացնում է անգամ ամենափոքր աստիճանի դեպքում, նույնիսկ չնչին տագնապից մարդն սկսում է գանգատվել: Սա թաքնված հիվանդություն չէ, հիվանդը միանգամից արձագանքում է եւ պահանջում, որ իրեն լսեն, օգնեն:
Հուսով ենք՝ մեր տված տեղեկություններն ինչ-որ չափով կօգնեն Ձեզ հաղթահարել բոլոր տեսակի հոգեբանական խնդիրներն ու հնարավորինս խուսափել նեւրոզից:
7,196 մեկնաբանույթուն
Gay
Ani jam ba du et vijakum vonc es ashxatum inc asum en ashxati lav klines
Ani
esel em tencQristine jan
Qristine
Ani jan anyndhat vat mtqer unem, dranic erevi larvacutyuns mecanum e, u tagnapayin vichaki mej em ynknum, vat bani em spasumisk du vonc es?
Ani
Qristine jan hamaria amen or unenum em injic es noric vatacel
Ani
Qristine jan erek erekoian lav jei zgum inc gluxs cavum er du vonc es kez zgumg
Gay
Qristine jan es unem tetev srtxarnoc erexek um motka et pori cakocnern ajuki cakoc jensku caver
Qristine
Ha Ani jan,isk srtxarnoc unenum es tetev?
Ani
Qristine jan esel lav jem erek esor ko mot nenc zgacoxutiun exela voncor lodkai mej lines nstact tex@
Qristine
ha Gay jan hima el unem srtxpoc, husanq lav klinenq, Astvac boloris pahapan
Gay
Paahi tak linuma inc hima shat xangaruma srtxpocs poris cavn u demks voncor varvi bayc jermutyun chunem qo mot linuma
Qristine
Gay jan glxaptuyt unes?
Qristine
Ani jan liqy baner, glxaptuyt, chochvely et, srtxpoc, arag shncharutyun, votqeri dox, srti shrjanum cakocner, vzi, useri cav, dzerqis erku maty tmrum e orva yntacqum, vonc vor odi mej linem, dram gumarac anyndhat vat mtqer
Gay
QristineQ taarber tipi portis koxkn a cakum cavum amboxj porov a cavum qo mot inch tipiya
Ani
inja hett katarvum Qristine jan
Qristine
es el lav chem zgum indz Ani jan
Ani
Qristine jan erek erekoian lav jei zgum inc gluxs cavum er du vonc es kez zgum
Iren
erexeq jan dzezanic voreve meki het linum e vor votqi tate pahi tak tmri es el em nevrozov hivand hima edpisi erevujta linum hets chgitem da el kapem nevrozi het te che
QristineQ
erexeq isk inch tipi en poracavery?
Gay
Art gitem es gites incher em qashel bayc porci gnas
Art
Gay bayc ete tuyl es linum achqit vochinch chi galis ameninch thacha vonc karox es yoga gnal anqam hac utelt chi galis
Qristine
Ani jan vonc es?
Gay
Vik jan nayeci qo asacn es arden 14ora anum em ira arajarkac meditacian im yogayi usucichn a asel u piti 40or anem
Vik
Erexeq mi ban asem es sat vat ei erek enqan vat el aselu ci bayc hogebani het seans unei EV aseci vor vat em rien het xosaci ancav uzum em asem cosqi uji masin mist aseq lavenq u ktesneq et xosq@inchqan uni uj
Gay
Art araji orn vor gnacel em psxel em sirts aragacela dranic mi vaxeci
Gay
Art da qez araji orvanic chi ognelu kamac kamac piyi oogni
Vik
Art cem zbaxvel bayc ampayman kzbaxvem hima hogebani hetem asxatum
Art
Vik jan amen mardu organizm mek chi es aveli vat karoxa linem loxic yogaic qez oqnel en dranq. porcel es?
Vik
Es Gay Jan 5 tari ckaroxaca tam u tarapeci mincev stex partadir er enqan vat ei ceci karoxanum gnayi analizneri patasxanin gnacin berecin ceci nayum angam mincev asecin cka u patkeracreQ apsos cer im 5tarin
Art
Gay yogan el chi oqnum du gnum es?
Qristine
erexeq isk uneq pqvacutyun, u da anyndhat gxtocnerov durs e galis
Gay
Vay vik mersi shat ahagin hangstacrecir vie du xosum es che voncor es xoseluc lnem hla du shaqari analuz tvel es es vaxenum ei tai u mi ntack el kentronacac ei dra vra
Qristine
Vik isk inch es stugel, kam inch analizner es tvel?
Vik
ErexeQ es @tenc ban cka vor cem unecel el glxaptuyt el jojvel bayc drancic xi EQ vaxenum dranq STIC simtomner en es uxaki vor gitem dranq nevrozica cem vaxenum
Qristine
Vik jan isk glxaotuyt unecel es?
vik
Gay ha es ei enqan ei tarvel poracaveris vra vor arhestakan virahatutyun areci menak imanam urucq cunem .im mot mek pofis kesner mek kuyraxiqs mek amboxc pors mek kanaci vaxic sax xarnveler irar areci tesa ban cka u maskc cer lavanum gnaci bjski asec karoxa diabed unes ev et orvanic sksec aveli mec vaxer tatiks dranicer mahacel aravotyan surc xmac gnaci analizners vercrin ev asin du saqarov hivandes ev @tenc sksec .hajord or@ gnaci sovac poris asecin cu@es bayc vax@ mnac 5 tari mincev stex aasecin cunes hima el vaxers uris banerica dna gites
Gay
Vik inch tipi caver er te khishes mek amboxj porsa cavum mek arandzin hatvac cakuma mek ujexanuma mek tulanym off chgitem e
Vik
Gaj Jan es enqan ei kentronacel et Pori caveri vra vor aseci pox@ HEC menak bacen tenant inch ka patkeracnum es incer em qasel im himar xelqic
Gay
Vik du eir grel vor zorov kuyraxiqd heracnel rs tvel ha es el em hima kuyraxilis vra kentronacel
Qristine
mersi shat Ani jan
Ani
Gay. jan. ashxatanki. @ntackum. lav. em. linum. jem. mtacum. uxaki. petka. vortex. ashxatum. es. gorct. sires
Gay
Qristine jan im mot linuma es el andhat jermachap em dnum tesnum em jermutyun chunem erexek et ororvelu vijaln daje im mot parkac vijakum em zgum axorjaks ela korum Ani jan asum en vor ashxates lav klines du el ashxatum es che bayc vat es
Ani
Qristine. jan. mi. nexvi. im. hetela. linum. kez. hangist. pahi. du. inj. grum. es. es. gitem. im. masin. es. grum.
Qristine
che hima tann em Ani jan, kangnac, nstac el e linum, indz tvum e es ynknum em Ani jan
Ani
Qristine. jan. du. tannes. linum. te. ashxatum. es. qristine. jan. vor. jamanaka. aveli. shat. et. ororvel@. mott
Qristine
erexeq isk axorjak uneq? kam linum e vor demqd vonc vor varvi kam asen mi ayt@ tmri tetev?
Qristine
shaaat urax em qez hamar Ani jan
Ani
ha. Qristine. jan. arden. ashxatum. em
Qristine
du arden Moskvayum es Ani jan?
Ani
Qristine. jan. da. etpesa. vor. mi. banic. nexvum. em. aveli. shata. linum. im. mot. mi. pah. ancel. er. erevanic. vor. petka. gai. moskva. galus. or@. shat. larveci. u. et. ororvel@. noric. sksvec
Qristine
Ani jaan zgum em vor et aveli shat vaxic, ete inch vor bani masin shaat em mtacumm, amboxj ory et mtqern en, asenq hivandutyan kam ayl vat baneri masin, sksvum e srtxpoc u et ororvely, asenq vor nstac em, indz tvum e indz sharjum en, vaxenum em dranic, heto votqers doum en o shogum em