Նևրոզը` դարի հիվանդություն
-Ինձ մոտ ախտորոշել էին նեւրոզ: Բուժումն ընդունելուց հետո ասացին, որ ապաքինվել եմ: Սակայն ինձ այժմ անհանգստացնում են հետեւյալ ախտանիշները. վախի զգացում, ճնշվածություն, սրտխփոց, գլխացավեր, խառը մտքեր… Ի՞նչ անեմ, ի՞նչ խորհուրդ կտաք:
Ալվարդ
Նեւրոզները հոգեծին, նյարդահոգեկան խանգարումներ են, որոնք առաջանում են մարդու կյանքի կարեւոր հարաբերությունների խանգարման ժամանակ, արտահայտվում են կլինիկական ֆենոմեններով եւ բնորոշվում են պսիխոտիկ երեւույթների բացակայությամբ: Ցավոք, տարբեր գործոններով պայմանավորված, նեւրոզով հիվանդների թիվը գնալով աճում է:
“Նեւրոզ” կոչվող հիվանդության սահմանումն անգամ ցույց է տալիս, որ խնդիրը հոգեբանական, հոգեկան ոլորտում է, հետեւաբար մեր ընթերցող Ալվարդի նամակին հնարավորինս արդյունավետ արձագանքելու համար զրուցեցինք ե՛ւ հոգեբանի, ե՛ւ հոգեբույժի հետ:
Վաճառվում է ՆԻՇԱՍՏԱ
Հեռ.՝ 091-517207
Ինչպես նշեց հոգեբան Մարինե Սահակյանը՝
-Անձը գերբարձր արժեք է, նրան ուղղակի մոտենալ չի կարելի, հատկապես եթե նեւրոզն է խնդիրը: Պետք է անպայման խոսել հիվանդի հետ եւ մանրամասներն իմանալ, պետք է պարզել, թե ո՞ր դաշտն է ախտահարված, որտեղի՞ց է խնդիրը, ի՞նչ բնույթի է, ի՞նչ դրսեւորում ունի, առաջացման ինչպիսի՞ պատճառներ կան՝ ժառանգական, հոգեբանական, սեռական անբավարարվածության. չէ՞ որ կան պաթոլոգիայի դրսեւորման տարբեր տարատեսակներ: Իսկ եթե հիվանդը գանգատվում է՝ ասելով, որ ունի վախի զգացողություն, ճնշվածություն, խառը մտքեր, գլխացավ, սրտխփոցներ, խնդիր այստեղ, իհարկե, կա, եւ դա նեւրոտիկ բնույթի է, որն առաջանում է անորոշությունից, կպչուն մտքերից:
Իսկ ահա, մյուս զրուցակիցս՝ հոգեբույժ Գոհար Շիրինի Սրապյանը, նեւրոզների հետ կապված իր մեկնաբանությունը տվեց:
-Ի՞նչ է նեւրոզը, ի՞նչ տեսակներ ունի:
-Նեւրոզը հավաքական հիվանդություն է, որն ունի ֆունկցիոնալ բնույթ (օրգանական հիվանդությամբ պայմանավորված չէ) ունի որոշակի սկիզբ, պատճառ, չի ուղեկցվում հոգեկան խանգարումներով, եւ հիվանդը չի կորցնում իրականության զգացումը: Նեւրոզների համախտանիշներն ու տեսակները բազմազան են՝ ասթենիկ, նեւրասթենիկ, տագնապային եւ դեպրեսիվ, օբսեսիվ եւ ֆոբիկ, ինչպես նաեւ դեպերսոնալիզացիայի եւ դեռեալիզացիայի համախտանիշներ, դեզադապտատիվ եւ սթրեսային հակազդեցություններ, հիպոքոնդրիկ եւ հիսթերիկ խանգարումներ: Նշված տեսակներից ամենաթեթեւը նեւրասթենիկն է (նյարդաթուլություն), որ կազմում է նրանցից յուրաքանչյուրի հիմքը: Այն արտահայտվում է դյուրագրգռությամբ, դյուրաբորբոքությամբ, աղմուկից վիճակի վատթարացմամբ, թուլությամբ, լացկանությամբ, ոչ կայուն դեպրեսիայով, տրամադրության փոփոխականությամբ:
-Նեւրոզները պարտադիր ունենու՞մ են առաջացման պատճառ:
-Կան այնպիսինները, որոնք ունեն առաջացման կոնկրետ պատճառ, կան նաեւ այնպիսիք, որոնք տարիքի հետ են կապված եւ առաջանում են աթերոսկլերոզից, անոթային խնդիրներից, սթրեսներից, կյանքի անբարենպաստ պայմաններից, շատ մեծ նշանակություն ունի նաեւ անձի տեսակը, հոգեբանական որակները: Օրինակ՝ հարմոնիկ մարդկանց մոտ հազվադեպ են նեւրոզներ առաջանում, նեւրոզները հիմնականում բնորոշ են ինչ-որ շեշտվածություն ունեցող մարդկանց:
Մեծ նշանակություն ունեն նաեւ ժառանգականությունը, ծննդաբերության ժամանակ երեխայի ունեցած վնասվածքները՝ երբ փոքրիկը ծնվում է պորտալարը պարանոցին փաթաթված կամ, ինչպես ասում են, խեղդված. սրանք խնդիրներ են, որոնք աչքի համար ոչ տեսանելի են եւ անգամ ժամանակակից հետազոտություններով հնարավոր չէ հայտնաբերել, բայց հետագայում առաջանում են խնդիրներ բնավորության հետ կապված, որն էլ հող է նախապատրաստում նեւրոզների համար: Կարեւոր է նաեւ դաստիարակությունը, ընտանիքի պայմանները, միջանձնային փոխհարաբերությունները. անհամերաշխությունն ու փոխզիջման բացակայությունը միանշանակ կարող են դառնալ նեւրոզի առաջացման պատճառ:
— Ի՞նչ հիմքեր կարող է ունենալ հասուն տարիքում ի հայտ եկած նեւրոզը:
-Շատ կարեւոր է, թե այժմ անձն ինչ խնդիրներ ունի, ինչ պայմաններում է ապրում, որովհետեւ նախկինում տարած սթրեսները կարծես թե թարմանում են նոր վնասվածքներով եւ բերում նեւրոզների: Օրինակ՝ կենցաղային խնդիրները, ֆինանսական դժվարությունները քիչ-քիչ խաթարում են նյարդային համակարգը, ինչն էլ հետո արտահայտվում է հակազդեցություններով: Մեծ նշանակություն ունեն նաեւ նախկինում ունեցած հիվանդությունները, անզգայացումները, ուղեղի ցնցումները, գանգուղեղային վնասվածքները, կանանց կլիմաքսի շրջանը:
-Բուժման դեղատոմս առաջարկելիս ի՞նչն եք հաշվի առնում:
-Նեւրոզի ախտորոշման համար պետք է շատ մանրամասն տեղեկություն ունենալ:
Գոյություն ունեն նեւրոզներ, որոնք դեղորայքային լուրջ բուժում են պահանջում, չնայած բոլոր դեպքերում պետք է սկսել նվազագույն չափաբաժնից՝ անկախ նրանից, թե նեւրոզի ինչ աստիճան է հիվանդի մոտ նկատվում: Հիմնականում բուժման ընթացքը համակցվում է հոգեթերապիայի՝ հոգեբանի եւ հոգեբույժի ներգրավմամբ:
-Իսկ ո՞րն է պատճառը, որ մեր ընթերցողի մոտ բուժումից հետո խնդիրը կրկին ի հայտ է եկել:
-Կա երկու տարբերակ՝ կամ բուժումը կիսատ է մնացել, կամ լիարժեք չի եղել: Նեւրոզով հիվանդը պետք է իմանա իր խնդրի առաջացման պատճառն ու կարողանա համապատասխան լուծում գտնել դրա համար, կանխել եւ դեղորայք չօգտագործելուց հետո հասնել նրան, որ հիվանդությունը նորից չկրկնվի: Միգուցե խնդիրը շատ ավելի բարդ է եղել, իսկ հիմա սա է մնացել, ինչը նկարագրում է անձը: Բայց եթե կա գանգատ, որն անհանգստացնում է նրան, պետք է դիմի մասնագետի:
-Իսկ ինչպե՞ս, ի՞նչ խորհրդով կարող եք օգնել մեր ընթերցողին:
-Հիվանդի միայն մի քանի գանգատներով դժվար է կողմնորոշվել: Նույնիսկ անձի տեսքը բավականին բան է ասում՝սանրվածքը, դիմահարդարումը, դեմքի արտահայտությունը: Օրինակ՝ դեպրեսիան բնորոշվում է դեմքի թախծոտ, տխուր արտահայտությամբ, լարվածությամբ: Օգնելու համար անգամ կարիք է լինում դիմել հարազատների միջամտությանը: Հիվանդը հաճախ որոշ կարեւոր բաներ չի հիշում, չի ասում, չի կարողանում պատմել, իսկ հարազատները բավականին շատ տեղեկություն են տալիս: Երբեմն հիվանդները մեզ մոտ ծանր գանգատներ են ներկայացնում, բայց տանն իրենց լավ են զգում, կամ հակառակը՝ հիվանդի վիճակը թեթեւանում է, բայց մտերիմներին ասում է, որ ամբողջ օրն ինքը տանը լաց է լինում:
Ալվարդին կարող եմ առաջարկել բուժման չեզոք տարբերակ, որը նեւրոզի ցանկացած դրսեւորման դեպքում չի վնասի՝ կանոնավոր գրաֆիկով կատվախոտի կաթիլներ խմել, օրական 3 անգամ, 30-ական կաթիլ: “Պերսեն Ֆորտեն” կկարգավորի սրտխփոցի խնդիրը: Նեւրոզների բուժման համար շատ լավ են օգնում նաեւ հանգիստը, պարը, աէրոբիկան, շեյփինգը, լոգանքը, ֆիզիկական այն աշխատանքը, որը հաճելի է: Իսկ լողը նեւրոզի բուժման համար նշվածներից ամենաարդյունավետ տարբերակն է:
-Հայաստանում շա՞տ են նեւրոզով հիվանդ մարդիկ:
-Շա՜տ-շա՜տ: Դրանում վստահ եմ:
-Հնարավո՞ր է նեւրոզ ունենալ եւ չիմանալ դրա մասին:
-Նեւրոզն այն հիվանդություններից է, որն անհանգստացնում է անգամ ամենափոքր աստիճանի դեպքում, նույնիսկ չնչին տագնապից մարդն սկսում է գանգատվել: Սա թաքնված հիվանդություն չէ, հիվանդը միանգամից արձագանքում է եւ պահանջում, որ իրեն լսեն, օգնեն:
Հուսով ենք՝ մեր տված տեղեկություններն ինչ-որ չափով կօգնեն Ձեզ հաղթահարել բոլոր տեսակի հոգեբանական խնդիրներն ու հնարավորինս խուսափել նեւրոզից:
7,146 մեկնաբանույթուն
LUIZA
mi orumA SKSEL BA VOCANEM VOR ACNI CHGITEM
vay kartes im masi es grum vochmi tarberutyun Alina jan mi orum sksvec esel chimaca
Tina
Im gluxsela ujex sexmum,glxis mej xshoc,ahavor crvac em
Alina
Gohar jan ha kam asa vonces grancvac u inch nkara gtnem qez
LUIZA
mi orumA SKSEL BA VOCANEM VOR ACNI CHGITEM DEXER CHEN OQNUM
GoharGf
Gfezbukum kas
Alina
Gohar jan baic et jamanak incher katarvum hettt et araji angam vor tenc exar inch vichqknerer mottt
Gohar
Alina Jan pahaco lobi keranq he to hela sexan@ havaqelu vataca mez tvac tunavoruma gnaci hivandanoc stamoqsi lvacum are in eka elli vatem aravot gnaci asecin butulizma uxarkecin eerevan asecin nman ban chka u sksvec sev orers
Alina
Gohar jan tochni im vichakna tochniii.gluxs unex sexmox cavera aj u dzax koxmic verevi masne tmrumaaa.imneler dem8c nemc vichak voncvor grip izena8 @ngnei cakckumer voncbor jur gar qterics u himael ahavor ktrvuma imdz tvuma ods chi heriqi chem karana shnchem u kmernem
Gohar
Alina Jan es Arden 5 taria unem vaxi zgacoxutun tagnam sorts araga dox gluxs tmruma canrutun akanjnerums xshoc tulutun vat lur lseluc aveliem vatanum ic vra em vercnum ur cases gnacelem aMen inch stugelem daje srti hamar erebuniem Parke vortex gnacim menak asecin nevroza bayc shunch ktrvel@ ancac tarvanica tran Chem dimanum qnac Chem zgum achkers bacumem skcvuma ktrvel skzbic kteris men mi cevi mxoca voncvor uzenas grip @nknes u sksvuma ktrvel
Alina
gohar jan isk qez ova ogne vor hima laves???.meke vor xndrem kases qonn srti nevroza exe te stamoqsi ???
Alina
Gohar jan vor xndrem kases qo shuncht vor chi jeriqum inch dzevia u inchqana tevum.mekel kases vonca sksve mott
Gohar
Alina Jan es etkanel vat Chem him a uxaki shunchsa shat ktrvum kteris men mi cevi mxoca u gluxsa tmrum
Alina
Gohar jan orinak im shunvhs vor ktrvuma voncvor od chlini u spazmi namn mi qani rope linuma ancnum u tenc anndhat kara daje mi qani or tenc vichak exni.u menak artun jamanak qnac shat hangist u sovorakanem.kpatmes mi qich qo vichaki masin
Alina
Luiza himi ankax indznic asum em erevi toqersa erevi lyardsaaaa ankax indznic orn mi hivandutyn gtnum emm kam vor lsum em mekn toqerica mere kam lyardic verj vaxic vatanum em vor hastat imnela hastat esel tenc kexnem of chgitem eeeee.luiza vor vatanum em verj mtacum em verji ropenersa.
Gohar
Luiza Jan kases shuncht vonca ktrvum
Alina
Luiza jan qo motela mi angamic sksve.orinak imn mi or artnaca u sksvc.tevs dzax cavumer tmrum
Sirts xarnum.sirts ahavor ujex cakumer u shunchs ktrvum.vaxic lacumei es gitei sirts vorde mtnum kardumwi el infakti nshana el esim incha.taran srtabani mot kardiograma arec asec mi poqr araga baic en chi vor kara vtang nerkayacni.uxarkin srti exo asec sax lava aroxjes gna apri.eka tun noric sksvec.et vichakn u dra het mektex gluxser u u kokords xexdumer nor8c gnaci asin zoba erevi.uxarkin zobi analizi tvi 100 tokosanoc maqurer asin mi hate kokordum goyacutyan hamar exo etel arin maqur endei nyardabann asec ete voch ena voch en mott nevroza.dexer nshanakec eka tun u djoxqain kyamqs aveli xoracav.2 or lavem meke mi ban toqeris hatbacum mxktoc cav.sh7nchs chi jeriqum dzerqers voters sarum en tmrum
Gluxs tmruma amboxj orn sexmox cavera.chnshums ijnuma.sirts antaneli sexmuma cakuma.pahi tak ankax indznic haza arajanum.doxa sksvum mots kam hakarakn totanuma.eresners karmrum varvuma.sirts sksuma ahavor xarnel u etpes sharunak.luiza jan kases qo mot araji angam vonca sksve
LUIZA
tevs dquma u tmrum glxis pes Alina jan isk du bjshki dimel es
LUIZA
vay Alina jan indel tvumer es ashxarum menak esem thec vor bjishk stuguma asuma du aroxj es Krasnadar em stugvel aSTXIK KENTONUM TARBER TEXER VOCHMIBAN CHKA BAYC GLUXS TANRANUMA U DQUM TMRAT CHGITEM EL INCHANEM 5 AMISA ASUMA NEVROZ ARDEN ZZVEL EM KACNI TE CHE ASUMA HOGEBANA PETQ QEZ
Alina
Luiza jan baic qo motela amboxj orn tenc spazmi nman ujex kdrvuma toxum noric u tenc amboxj ornes.luiza jan kas3s duel unes toqer8 hatvacum mxktoc u cav baic etela pahi tak linum.im gluxnela luiza jan kam sexmox unex cavera linum kam glxis verevi masn tmruma voncvor chzgam u canranuma
LUIZA
Eselem etpes shuchs ktruma Alina jan bjishkner asumen shat aroxjes glurs nkarel en bayc lav chem shuchs ktruma sirts araga xbum gluxs hubatalis dqum asuma nevroz es chgitem
Alina
Joxovurd patasxaneq xndrum em
Alina
Aro orva het du asaa.erexeq aseq ov uni vor amboxj orn tenc va5 chi baic shunchn vatanaln spazmi nman amboxj orn ka u kaaaa
Qiso
erexeq um mot ka srti mot canrutyun sexmoc cav.xexdoc.shunchs ktrvuma.ha gitem sirts hivanda u kmernem.enqan vatem ogneq eli indz
Aro
Alina vonc es?ha linuma Luiza jan tenc
LUIZA
erexeq imotel gluxsa tanranum u dqum umheta etpes patahu
Lana
Alina orva mej pah ka vor inc lavem zgum bayc chi linum vor mi qani or irar hetevic lav linem
Alina
Lana isk qo mot linuma vor mi qani or anndhat nuin vichakin lines tenc vat.u meke mi qani or lav noric sksvi
Ne
chishtn asac hamars chem uzum stex grem.amusnacac em.ete kuzes qonn asa es gtnem grem
Lana
Ha Alina jan glxi tmracutyun canrutyun shunchs ktrvuma manavand er exanaki popoxotyuna linum
Alina
Saxt areq hamarum mekt chcankacaq xndranqs katarel u asel vor vatanumeq incha hetnert katarvum vonceq noric lav linum u et inchqana dzez mot tevum .voch mekt chuzecaq haskanaq inchiem harcnum che vor es drqnov huisem gtnum cje vor es hamozvac klinem vor menak im het chi da texi unenum .es dra mijocov aveli hesht ktanem et pahn baic voch mek.chi cankan7m ognel indz ira patmutyamb
Aro
Alina qez xies aveli vatacnum ,qez asi feyst gri xosenq
Lana
Ar du petqa vaxn gnair hogebani mot???
Lana
Ka sax texernel cavuma
Alina
A… jan im axorjakn normala baic ete nkaragracis pes vatanum em voch menak axorjaks ail @ndhanrapes vochmi ban tenal chem uzum vochmi ban achqis chi galis.aveli chisht i vichakel chem exnum lriv ushagnac vichaka arajanum mi banel avel menak ushqs texna .ye che et jamanak indz tbuma verj mernum em
Alina
A… jan xndrum em kases vor ujex vatanumes qo sirtnela xarnum.shuncht ktvum et nshacneris het miasin u srti canr cakoc pahi tak.u tota xpum vret mekel mi angamic mrses.gluxt dzernertelen tmrum et jamanak
Ar
Cakocner chka porit hatvacum porti mot ujex?
Lana
Anntat voncvor canracac lini
Lana
Ar im mot stamoqsi vorovsyni tarber hatvacnerum cakckocner ka aj koxqi caver el unem inc tvum er te kuyraxiqi cava
Alina
Lana jan xndrum em asa vor du voch te vates zgum ail vatanumes vonca exnum u vonces dzvum.xndrum em asa
A......
Esel tenc doxumei shtapognutyunein kanchum bjishk@ nayuma asuma uxaki larvacutyuna bayc es inqs haskanumem vor et im myqerica…..es himael unem toqeri ujex cav…et doxi nopan vor sksvumer karar mot mijam tever heto es inqs indz hangstacnumei chnshums ahavor bardzranumrr jermutyuns 37er bayc henc dox@ kaynuner karar erku rope heto chnshums lriv kargavorver……mi aravot shut artnaceq u et vat baner@ mtaceq aseq esor lavem linelu u pordzeq mibanov zbaxvel vor ushadrutyun chdardxneq et caverin….che vorovayni shrjanum caver chem\r\nUnecel……isk dzer axorjak@ vonca?
Ar
Lana jan im mota skse stamoqsi ujex caver u cakocner ,qon@ vor masumta cavum pori?
Alina
A… jan ankexc asac achers bacem arden vat mtqera dzerqi tmracutyna glxaptuita u srtxarnoc.helnumem eskom enkom crvum em amboxj orn karam lav linem meke mi angamic voncvor ushqs uzena gna sksum em gunatvel eresners sksvuma varvel karmrum em tetev glxaptuita araj galis u ujex srtxarnoca sksvum.dzerqersa tmrum dra het sarum votqersel u doxa sksvum shut shut zugaranem uzum.ahavor zgacoxutyna arajanum.indz tvuma sirts dursa galis chnshums chapumen normala.minchev chberen texeri mej parkacnen ssherov taq jur dnen cocs dex chtan.mots chmsten xosan mi pah lriv vatanum em indz tvuma verj ushqs voncvor gna.vaxa ujex arajanum uzum em hivandanoc tanen vor prkvem.gluxsa ujex cavum demqs tmrum heto qich qich ancnuma mi jamva @ntacwum ..u asem avelin kara mi dhabat shat lav linem meke sksvi 4-5 or vanshe chdzvem.orva mej toqeris hatvacum mrmroca sksvum shuncchsa vatanum .gluxsa ukex cavum baic etqan chem nwxvum baoc vor senc vatanum em verj asum em mera erevi.kases cor du vatanumes incha texi unenum vonca ancnum u 8nchqana tevum
Lana
A….isk dzer mot caver exela vorovayni evstamoqsi hatvacnerum
A......
Eselem doxi nopaner unece u haskacelem vir et dox@ sksvuma im vat mtqeric henc vat banem mtacum mianamic sksvuma rt doxi nopan u heto arden vaxenumem te xi sksvav u etpes amen or es hima hamematabar lavem
Arden mek amisa chem unecel et dox@ hima menak glxis mej mek varkiananic cakocnrr unem dzax tevis tmracutyun cakocner krcqum bayc amenashat vaxumei et doxi nopaneric h srtis tptpocuc isk et dex@ xmeluc heto doxn u srtis tptpoc@ lriv ancela menak et vacerna etel henc linuma miangamuc mtacumem vochinch nerveruca kancmi vincvor mnacac@ ancav u pordzumem vat baner @ndhanrapes chntacel ….inch grumeq es et amenimijiv ancelem es inqsindz chei chanachum axorjak @ndhanrapes chunei orerov hac chem
Kerel ahavor srtxarnic unei u et sax exela vaxic heto gnacelem momtapoximot daela indz shat ognel…..bayc imaceq vor dzer bjishk@ duqeq duq petqa karavareq dzer myqer@ es gitem vor hima dzez tvuma te et anhnara vor meka et vichakna mnum bayc che havatacnum em ete miqani angam pordzeq et pahin dzez karavareq u lav@ mtaceq khaskanaq vor amen angam etpes aneliv qich qich kdzveq…..es chem hamarum vor es ambixjjvin apaqinvelem bayc haskacelem vor luq@ baner jndzanica kaxvac u chprtqa indz korcnem
Alina
Erexeq shat em xndrum ogneq indz vor vatanumeq incha hetnert katarvum u vonceq dzvum shat em xndrum patasxaneq mi anteseq shat karevora
Lana
A……isk dzer mor inchpisi cavera exel
Alina
A … jan chi exnum inchqane uzenanq.mekn es sax or lavem exnum kam uxak8 mi paha u ancnuma baic irikva kom vor brnuma verj vonc uzenam indz poxem mi hat shunchs nenca ktracnum u doxa qcum vor el vochmi ban chem karum anem u vatanum em ahavor.minchev texeri tak chmtnem taq jur dzerqeris votqeris tak chdnen dex chtan chi ancbum u et tevuma 1 jam u avel qo motela temc linum
Lana
Uxaki em harcnum
A...
Erexeq eselem et vichalum exel amisner sharunak indznognela menak eskard@ or@ 30 katil ereq angam mek amis stabil xmeq u hastat kzgaq tarberutyun@ ….drahet mektex duq petqa ashxateq dzer vra an@mdhat mtaceq vor inchel lini meka cheq mernelu en aamenavat paherin vor menak eta uxxexnerumt hisheq vor et nervaaa u haaastat dranuc cheq mernelu duq dzez hangstacreqq
Ar
Che Lana jan xi?