Նևրոզը` դարի հիվանդություն
-Ինձ մոտ ախտորոշել էին նեւրոզ: Բուժումն ընդունելուց հետո ասացին, որ ապաքինվել եմ: Սակայն ինձ այժմ անհանգստացնում են հետեւյալ ախտանիշները. վախի զգացում, ճնշվածություն, սրտխփոց, գլխացավեր, խառը մտքեր… Ի՞նչ անեմ, ի՞նչ խորհուրդ կտաք:
Ալվարդ
Նեւրոզները հոգեծին, նյարդահոգեկան խանգարումներ են, որոնք առաջանում են մարդու կյանքի կարեւոր հարաբերությունների խանգարման ժամանակ, արտահայտվում են կլինիկական ֆենոմեններով եւ բնորոշվում են պսիխոտիկ երեւույթների բացակայությամբ: Ցավոք, տարբեր գործոններով պայմանավորված, նեւրոզով հիվանդների թիվը գնալով աճում է:
“Նեւրոզ” կոչվող հիվանդության սահմանումն անգամ ցույց է տալիս, որ խնդիրը հոգեբանական, հոգեկան ոլորտում է, հետեւաբար մեր ընթերցող Ալվարդի նամակին հնարավորինս արդյունավետ արձագանքելու համար զրուցեցինք ե՛ւ հոգեբանի, ե՛ւ հոգեբույժի հետ:
Վաճառվում է ՆԻՇԱՍՏԱ
Հեռ.՝ 091-517207
Ինչպես նշեց հոգեբան Մարինե Սահակյանը՝
-Անձը գերբարձր արժեք է, նրան ուղղակի մոտենալ չի կարելի, հատկապես եթե նեւրոզն է խնդիրը: Պետք է անպայման խոսել հիվանդի հետ եւ մանրամասներն իմանալ, պետք է պարզել, թե ո՞ր դաշտն է ախտահարված, որտեղի՞ց է խնդիրը, ի՞նչ բնույթի է, ի՞նչ դրսեւորում ունի, առաջացման ինչպիսի՞ պատճառներ կան՝ ժառանգական, հոգեբանական, սեռական անբավարարվածության. չէ՞ որ կան պաթոլոգիայի դրսեւորման տարբեր տարատեսակներ: Իսկ եթե հիվանդը գանգատվում է՝ ասելով, որ ունի վախի զգացողություն, ճնշվածություն, խառը մտքեր, գլխացավ, սրտխփոցներ, խնդիր այստեղ, իհարկե, կա, եւ դա նեւրոտիկ բնույթի է, որն առաջանում է անորոշությունից, կպչուն մտքերից:
Իսկ ահա, մյուս զրուցակիցս՝ հոգեբույժ Գոհար Շիրինի Սրապյանը, նեւրոզների հետ կապված իր մեկնաբանությունը տվեց:
-Ի՞նչ է նեւրոզը, ի՞նչ տեսակներ ունի:
-Նեւրոզը հավաքական հիվանդություն է, որն ունի ֆունկցիոնալ բնույթ (օրգանական հիվանդությամբ պայմանավորված չէ) ունի որոշակի սկիզբ, պատճառ, չի ուղեկցվում հոգեկան խանգարումներով, եւ հիվանդը չի կորցնում իրականության զգացումը: Նեւրոզների համախտանիշներն ու տեսակները բազմազան են՝ ասթենիկ, նեւրասթենիկ, տագնապային եւ դեպրեսիվ, օբսեսիվ եւ ֆոբիկ, ինչպես նաեւ դեպերսոնալիզացիայի եւ դեռեալիզացիայի համախտանիշներ, դեզադապտատիվ եւ սթրեսային հակազդեցություններ, հիպոքոնդրիկ եւ հիսթերիկ խանգարումներ: Նշված տեսակներից ամենաթեթեւը նեւրասթենիկն է (նյարդաթուլություն), որ կազմում է նրանցից յուրաքանչյուրի հիմքը: Այն արտահայտվում է դյուրագրգռությամբ, դյուրաբորբոքությամբ, աղմուկից վիճակի վատթարացմամբ, թուլությամբ, լացկանությամբ, ոչ կայուն դեպրեսիայով, տրամադրության փոփոխականությամբ:
-Նեւրոզները պարտադիր ունենու՞մ են առաջացման պատճառ:
-Կան այնպիսինները, որոնք ունեն առաջացման կոնկրետ պատճառ, կան նաեւ այնպիսիք, որոնք տարիքի հետ են կապված եւ առաջանում են աթերոսկլերոզից, անոթային խնդիրներից, սթրեսներից, կյանքի անբարենպաստ պայմաններից, շատ մեծ նշանակություն ունի նաեւ անձի տեսակը, հոգեբանական որակները: Օրինակ՝ հարմոնիկ մարդկանց մոտ հազվադեպ են նեւրոզներ առաջանում, նեւրոզները հիմնականում բնորոշ են ինչ-որ շեշտվածություն ունեցող մարդկանց:
Մեծ նշանակություն ունեն նաեւ ժառանգականությունը, ծննդաբերության ժամանակ երեխայի ունեցած վնասվածքները՝ երբ փոքրիկը ծնվում է պորտալարը պարանոցին փաթաթված կամ, ինչպես ասում են, խեղդված. սրանք խնդիրներ են, որոնք աչքի համար ոչ տեսանելի են եւ անգամ ժամանակակից հետազոտություններով հնարավոր չէ հայտնաբերել, բայց հետագայում առաջանում են խնդիրներ բնավորության հետ կապված, որն էլ հող է նախապատրաստում նեւրոզների համար: Կարեւոր է նաեւ դաստիարակությունը, ընտանիքի պայմանները, միջանձնային փոխհարաբերությունները. անհամերաշխությունն ու փոխզիջման բացակայությունը միանշանակ կարող են դառնալ նեւրոզի առաջացման պատճառ:
— Ի՞նչ հիմքեր կարող է ունենալ հասուն տարիքում ի հայտ եկած նեւրոզը:
-Շատ կարեւոր է, թե այժմ անձն ինչ խնդիրներ ունի, ինչ պայմաններում է ապրում, որովհետեւ նախկինում տարած սթրեսները կարծես թե թարմանում են նոր վնասվածքներով եւ բերում նեւրոզների: Օրինակ՝ կենցաղային խնդիրները, ֆինանսական դժվարությունները քիչ-քիչ խաթարում են նյարդային համակարգը, ինչն էլ հետո արտահայտվում է հակազդեցություններով: Մեծ նշանակություն ունեն նաեւ նախկինում ունեցած հիվանդությունները, անզգայացումները, ուղեղի ցնցումները, գանգուղեղային վնասվածքները, կանանց կլիմաքսի շրջանը:
-Բուժման դեղատոմս առաջարկելիս ի՞նչն եք հաշվի առնում:
-Նեւրոզի ախտորոշման համար պետք է շատ մանրամասն տեղեկություն ունենալ:
Գոյություն ունեն նեւրոզներ, որոնք դեղորայքային լուրջ բուժում են պահանջում, չնայած բոլոր դեպքերում պետք է սկսել նվազագույն չափաբաժնից՝ անկախ նրանից, թե նեւրոզի ինչ աստիճան է հիվանդի մոտ նկատվում: Հիմնականում բուժման ընթացքը համակցվում է հոգեթերապիայի՝ հոգեբանի եւ հոգեբույժի ներգրավմամբ:
-Իսկ ո՞րն է պատճառը, որ մեր ընթերցողի մոտ բուժումից հետո խնդիրը կրկին ի հայտ է եկել:
-Կա երկու տարբերակ՝ կամ բուժումը կիսատ է մնացել, կամ լիարժեք չի եղել: Նեւրոզով հիվանդը պետք է իմանա իր խնդրի առաջացման պատճառն ու կարողանա համապատասխան լուծում գտնել դրա համար, կանխել եւ դեղորայք չօգտագործելուց հետո հասնել նրան, որ հիվանդությունը նորից չկրկնվի: Միգուցե խնդիրը շատ ավելի բարդ է եղել, իսկ հիմա սա է մնացել, ինչը նկարագրում է անձը: Բայց եթե կա գանգատ, որն անհանգստացնում է նրան, պետք է դիմի մասնագետի:
-Իսկ ինչպե՞ս, ի՞նչ խորհրդով կարող եք օգնել մեր ընթերցողին:
-Հիվանդի միայն մի քանի գանգատներով դժվար է կողմնորոշվել: Նույնիսկ անձի տեսքը բավականին բան է ասում՝սանրվածքը, դիմահարդարումը, դեմքի արտահայտությունը: Օրինակ՝ դեպրեսիան բնորոշվում է դեմքի թախծոտ, տխուր արտահայտությամբ, լարվածությամբ: Օգնելու համար անգամ կարիք է լինում դիմել հարազատների միջամտությանը: Հիվանդը հաճախ որոշ կարեւոր բաներ չի հիշում, չի ասում, չի կարողանում պատմել, իսկ հարազատները բավականին շատ տեղեկություն են տալիս: Երբեմն հիվանդները մեզ մոտ ծանր գանգատներ են ներկայացնում, բայց տանն իրենց լավ են զգում, կամ հակառակը՝ հիվանդի վիճակը թեթեւանում է, բայց մտերիմներին ասում է, որ ամբողջ օրն ինքը տանը լաց է լինում:
Ալվարդին կարող եմ առաջարկել բուժման չեզոք տարբերակ, որը նեւրոզի ցանկացած դրսեւորման դեպքում չի վնասի՝ կանոնավոր գրաֆիկով կատվախոտի կաթիլներ խմել, օրական 3 անգամ, 30-ական կաթիլ: “Պերսեն Ֆորտեն” կկարգավորի սրտխփոցի խնդիրը: Նեւրոզների բուժման համար շատ լավ են օգնում նաեւ հանգիստը, պարը, աէրոբիկան, շեյփինգը, լոգանքը, ֆիզիկական այն աշխատանքը, որը հաճելի է: Իսկ լողը նեւրոզի բուժման համար նշվածներից ամենաարդյունավետ տարբերակն է:
-Հայաստանում շա՞տ են նեւրոզով հիվանդ մարդիկ:
-Շա՜տ-շա՜տ: Դրանում վստահ եմ:
-Հնարավո՞ր է նեւրոզ ունենալ եւ չիմանալ դրա մասին:
-Նեւրոզն այն հիվանդություններից է, որն անհանգստացնում է անգամ ամենափոքր աստիճանի դեպքում, նույնիսկ չնչին տագնապից մարդն սկսում է գանգատվել: Սա թաքնված հիվանդություն չէ, հիվանդը միանգամից արձագանքում է եւ պահանջում, որ իրեն լսեն, օգնեն:
Հուսով ենք՝ մեր տված տեղեկություններն ինչ-որ չափով կօգնեն Ձեզ հաղթահարել բոլոր տեսակի հոգեբանական խնդիրներն ու հնարավորինս խուսափել նեւրոզից:
7,146 մեկնաբանույթուն
Aro
Alina jan nax menq shat qich giteliqner unenq mez axtoroshum talu hamar,heto mejqi mkanerna cavum ,inchqanov texyakem toq@ chi cavum mardu,amen grac chi vor chishta kayqerum,heto baci mi cavic mer mot ka nayev tarber caver u diskamfort marmni tarber hatvacnerum ,inch@ bnorosha nevroznerin menak,mi tenc vaxeci es el vatem zgum shat ahavor ,bayc mtacumem menak vor nevroza
Alina
lana isk shnchi vatacum unenum es pahi tak exni ancni kam sax or tenc exni.meke toqeri hatvacum cav unes u airoc et masum lana jan asa eli shat karevora inch cavera exel u exnum meke inch zgacoxutynner unes xndrum em asaaa.lana chishtn asac esor imacel em mekn toqi qaxckexic mahacela shat patahakan tarelen bjshki aselen et vaxn @nge mejs esim inchem exnum arden vatanum em et vaxic xndrum em ogneq indz vorit mot inch nshannera.toqeri masine mtnum kardum em graca cavera linum u shncharutyan hachaxaki vatacum inch ases mejs @ngav arden vatem
Ar
Kharcnem Lana jan anpayman,im motel henc hima pors voncor semvac lini ,du huysoves che vor lavenq linelu??
Lana
Mi xndranq vor gnas harcru tes kara nevrozic vorovayni.aj koxqi.stamoqsi caver linen
Ar
Lana jan erkushabti piti gnam
Lana
Ar gnacel es ira mot te internetov es dimel
Lana
Alina jan skzbic gluxs vizs u mejqs er cavum heto qich qich cavern shatacan
Ar
Joxovurd es vorosheci dimel es kayqum karciq haytnac masnagetin ,asumen lav masnageta,ova dzeznic dimel iran ?
Alina
Lana jan es arden 3 amsic avel es orinem 2 or lavem 34 or vat kam hakarakn.u nenca pahi tak sh7nchs vatanum vor indz tvuma shmchahexdz klinem ods chi heriqi.es glxacavse ha ka vochte cavuma aisinqn tmrac u canracaca gluxs.of chgitem el chem dimanum mek mek mtacum em vonc kara nerveric senc baner lini voncvor heqiat lin8 vorde mtnum kardum em nebrozic senc caver chka ..gjvum em arden nencel anhatakan amen mi cavs mtnum em kardum esim inch hivandutynnera grac vor mard ankax iranic vatanuma.lana jan isk qo mot araji angamn vonca sksve xndrum em manramasn kases
Dian
ina soxomonyan du txa es axjka anunic te axjik es irakanum chem haskanum
In
Inch klini indz greq feysov axjikner lav chem uzumem xosel meki het ogneq eli Ина Согомонян feysum esem greq
Aro
Ha linuma Alina ,shunchs chi heriqum sksuma sirts xpel ujex,du fbum vonces grancvac?asa xosem hett urish mtadrutyun chka ankexc ,uxaki uzumem shpvel es temayov kisvel ,es karcumem mer mot nmana nshaner@
Lana
Alina jan esel qo nman ei en jamanak vor nor er sksvel inch ases mtscum ei mtnum internetov kardum ei inch vat baner ases kardum ei u veragrum ei inc vor es mahanalu em vat hivandutyun unem chnayac hetazotutyunner arel en u vochmi organskan hivandutyun chunei bayc eli vaxenum em
Alina
Aro jan chishtn asac mi @ntacqer en zev arag es asumei verj meraaa.himi mek meka linum u ancnum.aro iskhuncht pahi tak vatanuma ujex
Alina
Lana jan ahavora mtnum em kardum em inchic kara lin8 nenc banera grac vor gcum em mejs vor erevi dranic u mahs tesnum em.lana gluxtela tmrum u pahi tak shuncht vatanum vor mtaces ete beranov chshmches shunvht kktrvi
Ar
Gitem Lana jan vor stex ches uxaki uzumeyi qezel ognac lineyi ,minchev galt es kdimem et tex u ete zgam popoxutyun qezel xorhurd ktam dimel vor gas,et asact caver@ es unem stamoqsi mi vaxeci lav,te kuzes tvyal asa qez gtnem xosenq
Hh
Es chgitem es vat zgal@ nevroz e te che , bayc vor amen or gluxs canracac vichakuma u kangnac texs voncvor chochorvem , et gitem.
Lana
Indz anhangstaxnuma vorovayni cavers amen or et nuyn cavern unem vorovayni tarber hatvacnerumstamoqsum axiqnerum el ov uni nmanatip caver xndrumem ardzaganqeq
Lana
Ar jan es hayastanum chem hima amsi verj nor galu em hayastan
Bjishk
Barev dzez,ete xor@ ditarkumenq nevroz kochvac xndir@,dra arajacum@ karox e linel serakan kyanqi bacakayutyunic kam sxal serakan kyanqic ,nevrozi himqum stres@ kam stresnernen ,isk serakan kyanq@ aroxjutyan gravakan e ,xosqs chi verabervum bolorin ,isk ovqer kaskacum en tox dimen masnageti
Ar
Lana jan ete uzumes qez stresi kentroni bjishkneric hamar tam indzen arajarke dimem iren ,ete kogni da qez ktam hamar@
Lana
Alina jan et sax mots linum dzerqersel vtqersel tmruma cavuma
Aro
Sona jan mi vaxeci ,es qez havata haskanumem,bayc et amen or chi linum qo mot vonc haskaca?u vir jamines qnum himnakanum,ete kogni hets kapnvi xosi
Aro
Alina jan isk sirtt araga xpu?imnel henc glxis verevi masna ,nevrozneri klinikayi masin inch karciq unes Alina ,kam vonc anenq bujvenq lav?
Armen
Um mota 4nshman barcracumner linum
Alina
Aro jan im motela gishervanic sksela.mi kerp zoreci qneci.esor zartnel em gluxs ahavor canracac voncvor urac ai et zgacumna.u gluxs tmraca anndhat verevi hatvac@ ahavora dzeri nman vonca tmrum ai trnc shatem vaxenum inch ases mtacum em inch hivand ases indz sarqeci wl chem dimanum sh7nchsela eli vatace dra het mektex inch anem chgitem
Sona
Aro erkusnel ka mots ham vaxenum em hamel anhangstacnuma.de aveli chisht et anhangstutynic vaxa sksvum.enqan lavei es mi shabata
Erek gisher parki qnelu et dzwris tmracutynic artnaca mi qich irar tvi ancav
Nersums mi tarorinak zgacuma linum tex chi cavum et jamanak chem haslanum incha.tota xpum vres.ankax indznic vatem linum vonc parkum em harmar chi linum.achqers pakum em tarorinal zgacuma arachanum vaxecac bacum em u tenc sharunak xichapain vichaka.qnacs texne ha zartnum em u et cnkneris hatvaci cavna nexum.
Alina
Lana amboxj orn linuma vor tenc lini mazert vor ka et amboxj hatvacov glxit verevi anndhat tmraca linum??? U gluxt canracac ahavor.mekel lana exela cor qnact tex tevt tmri dranic zartnes
Lana
Im motela linum tenc
ARO
Ha Alina im mot erekvanica et skse
Aro
Ha Sona jan linuma inch nkaragrumes linuma,shates vaxenum te uxaki anhangstacnuma qex et vichak@?
Alina
Barev bolorit vonc eq?? Xndrum em aseq um mot ka glxi canrutyn mi tesak u glxi verevi et mazeri hatvacum tmracutyn voncvor dzer tmruma ai etenc glxi verevi masn umna linum aseq xndrum em
Sona
Aro isk vor parkumes qnelu gishern votqerumt cnknerit hatvacum caver unenumes.mekel exela vor tevt vott tmri u tenc sax gisher tmri ancni himnakanum tevt exela tenc ban.kam parkes pori vra ankax qeznic vatanas voncvor sirtt chashxati.
Aro
Sona im mot orer ka linuma tenc vonc nkaragrumes du
Sona
Barev bolorin.erexeq aseq ov uni nman ban parkes qnelu mi 20 rope achqt kpni u mi tarorinak tagnapic zardnes ahavor vax arajana mejt chnshvacutyn zgas.achqert pakes te che qez tva mernumes vaxecac baces axhqert henc noric pakes noric et xuchapn arajana mott el.chgitem inch anem.es inch zgacuma antaneliaaaa ixaki
Sara
Ne jan baic asa exela vor mi shaba5 kam avel lav exnes eb kargi lav vor mtaces erevi ancav es vichaknern u mi or el8 zartnes u sksvi.orinak es es 1 shabata enqan lavei ches patkeracni voncvor iski vat exac erpek chlnem.esor aravotic inch zartnel em mi tesak nemc gluxs canracacaaa.mi tesak mejs vat mtqera mtel vaxa arajacel noric.u mi tarorinak zgacuma noric mots.chgitem uncha hets katarvum u xi esqan or lavei u mi angam8c noric brnec
Ne
Sara jan esel shat vatem 2or vatem 1 or lav.kam [email protected] hamar kam sayt unes kapnvenq
Sara
Erexeq xndum em aseq exela vor mi shabat kam 10 or shat lav exneq enqan lav vor iski chishes dra masin u mekel mi or noric sksvi. noric vat zgas mejqi cav shnchargelutyn u mnacac baner patasxaneq xndrum emmm
Armen
Nevrozic linuma jermutyun
Lana
Chishta karoxa kyanqt poxes lav baneri masin mtaces u moranas nevrozi masin
Ar
De erevi nkati unen vor kyanqst poxvuma moranumes nevrozit masin,isk du inchi es etpes vstah?
Lana
Inc chi tvum vor amusnanal@ kap uni dra het
Ar
Ha Lana jan unem vzi caver,asumen amusnanas kancni es amen@))
Sara
Erexeq xndum em aseq exela vor mi shabat kam 10 or shat lav exneq enqan lav vor iski chishes dra masin u mekel mi or noric sksviu noric vat zgas mejqi cav shnchargelutyn u mnacac baner patasxaneq xndrum emmm
Lana
Isk Ar du vzi caver unes
Lana
Gxtocner chunem stamoqsi hamar dex chem xmum
Ar
Haa es chishtn asac el dex chem xmum arden 1 amsic avela ;vor chognec vochmi ban el chem ogtagorcum,miak lav ban@ es nevrozic vor cxels targeci Lana jan ,inch dexers xmum stamoqsi hamar?qo stamoqsnela misht xangarvac u gazer havaqvi misht gxtocner unenas?
Lana
23 tarekanem stexelem bujvum dexer em xmum
Ar
Lana jan haskanumem qez ,havata nevroza du vochmi organakan xndir chunes u mtaci vor gas hayastan du kbujved ,senc ches mnalu klavanas ,eritasardes che qani tarekanes?
Lana
Uxaki inc im mtqern hangist chen talis amen or mi nor texa cavum….cavers chi ancnum inch ases mtacumem ahavor vat mtqer unem dra hamar uzum em imanam el ova inc nman vor vstah linem vor nevroza