Նևրոզը` դարի հիվանդություն
-Ինձ մոտ ախտորոշել էին նեւրոզ: Բուժումն ընդունելուց հետո ասացին, որ ապաքինվել եմ: Սակայն ինձ այժմ անհանգստացնում են հետեւյալ ախտանիշները. վախի զգացում, ճնշվածություն, սրտխփոց, գլխացավեր, խառը մտքեր… Ի՞նչ անեմ, ի՞նչ խորհուրդ կտաք:
Ալվարդ
Նեւրոզները հոգեծին, նյարդահոգեկան խանգարումներ են, որոնք առաջանում են մարդու կյանքի կարեւոր հարաբերությունների խանգարման ժամանակ, արտահայտվում են կլինիկական ֆենոմեններով եւ բնորոշվում են պսիխոտիկ երեւույթների բացակայությամբ: Ցավոք, տարբեր գործոններով պայմանավորված, նեւրոզով հիվանդների թիվը գնալով աճում է:
“Նեւրոզ” կոչվող հիվանդության սահմանումն անգամ ցույց է տալիս, որ խնդիրը հոգեբանական, հոգեկան ոլորտում է, հետեւաբար մեր ընթերցող Ալվարդի նամակին հնարավորինս արդյունավետ արձագանքելու համար զրուցեցինք ե՛ւ հոգեբանի, ե՛ւ հոգեբույժի հետ:
Վաճառվում է ՆԻՇԱՍՏԱ
Հեռ.՝ 091-517207
Ինչպես նշեց հոգեբան Մարինե Սահակյանը՝
-Անձը գերբարձր արժեք է, նրան ուղղակի մոտենալ չի կարելի, հատկապես եթե նեւրոզն է խնդիրը: Պետք է անպայման խոսել հիվանդի հետ եւ մանրամասներն իմանալ, պետք է պարզել, թե ո՞ր դաշտն է ախտահարված, որտեղի՞ց է խնդիրը, ի՞նչ բնույթի է, ի՞նչ դրսեւորում ունի, առաջացման ինչպիսի՞ պատճառներ կան՝ ժառանգական, հոգեբանական, սեռական անբավարարվածության. չէ՞ որ կան պաթոլոգիայի դրսեւորման տարբեր տարատեսակներ: Իսկ եթե հիվանդը գանգատվում է՝ ասելով, որ ունի վախի զգացողություն, ճնշվածություն, խառը մտքեր, գլխացավ, սրտխփոցներ, խնդիր այստեղ, իհարկե, կա, եւ դա նեւրոտիկ բնույթի է, որն առաջանում է անորոշությունից, կպչուն մտքերից:
Իսկ ահա, մյուս զրուցակիցս՝ հոգեբույժ Գոհար Շիրինի Սրապյանը, նեւրոզների հետ կապված իր մեկնաբանությունը տվեց:
-Ի՞նչ է նեւրոզը, ի՞նչ տեսակներ ունի:
-Նեւրոզը հավաքական հիվանդություն է, որն ունի ֆունկցիոնալ բնույթ (օրգանական հիվանդությամբ պայմանավորված չէ) ունի որոշակի սկիզբ, պատճառ, չի ուղեկցվում հոգեկան խանգարումներով, եւ հիվանդը չի կորցնում իրականության զգացումը: Նեւրոզների համախտանիշներն ու տեսակները բազմազան են՝ ասթենիկ, նեւրասթենիկ, տագնապային եւ դեպրեսիվ, օբսեսիվ եւ ֆոբիկ, ինչպես նաեւ դեպերսոնալիզացիայի եւ դեռեալիզացիայի համախտանիշներ, դեզադապտատիվ եւ սթրեսային հակազդեցություններ, հիպոքոնդրիկ եւ հիսթերիկ խանգարումներ: Նշված տեսակներից ամենաթեթեւը նեւրասթենիկն է (նյարդաթուլություն), որ կազմում է նրանցից յուրաքանչյուրի հիմքը: Այն արտահայտվում է դյուրագրգռությամբ, դյուրաբորբոքությամբ, աղմուկից վիճակի վատթարացմամբ, թուլությամբ, լացկանությամբ, ոչ կայուն դեպրեսիայով, տրամադրության փոփոխականությամբ:
-Նեւրոզները պարտադիր ունենու՞մ են առաջացման պատճառ:
-Կան այնպիսինները, որոնք ունեն առաջացման կոնկրետ պատճառ, կան նաեւ այնպիսիք, որոնք տարիքի հետ են կապված եւ առաջանում են աթերոսկլերոզից, անոթային խնդիրներից, սթրեսներից, կյանքի անբարենպաստ պայմաններից, շատ մեծ նշանակություն ունի նաեւ անձի տեսակը, հոգեբանական որակները: Օրինակ՝ հարմոնիկ մարդկանց մոտ հազվադեպ են նեւրոզներ առաջանում, նեւրոզները հիմնականում բնորոշ են ինչ-որ շեշտվածություն ունեցող մարդկանց:
Մեծ նշանակություն ունեն նաեւ ժառանգականությունը, ծննդաբերության ժամանակ երեխայի ունեցած վնասվածքները՝ երբ փոքրիկը ծնվում է պորտալարը պարանոցին փաթաթված կամ, ինչպես ասում են, խեղդված. սրանք խնդիրներ են, որոնք աչքի համար ոչ տեսանելի են եւ անգամ ժամանակակից հետազոտություններով հնարավոր չէ հայտնաբերել, բայց հետագայում առաջանում են խնդիրներ բնավորության հետ կապված, որն էլ հող է նախապատրաստում նեւրոզների համար: Կարեւոր է նաեւ դաստիարակությունը, ընտանիքի պայմանները, միջանձնային փոխհարաբերությունները. անհամերաշխությունն ու փոխզիջման բացակայությունը միանշանակ կարող են դառնալ նեւրոզի առաջացման պատճառ:
— Ի՞նչ հիմքեր կարող է ունենալ հասուն տարիքում ի հայտ եկած նեւրոզը:
-Շատ կարեւոր է, թե այժմ անձն ինչ խնդիրներ ունի, ինչ պայմաններում է ապրում, որովհետեւ նախկինում տարած սթրեսները կարծես թե թարմանում են նոր վնասվածքներով եւ բերում նեւրոզների: Օրինակ՝ կենցաղային խնդիրները, ֆինանսական դժվարությունները քիչ-քիչ խաթարում են նյարդային համակարգը, ինչն էլ հետո արտահայտվում է հակազդեցություններով: Մեծ նշանակություն ունեն նաեւ նախկինում ունեցած հիվանդությունները, անզգայացումները, ուղեղի ցնցումները, գանգուղեղային վնասվածքները, կանանց կլիմաքսի շրջանը:
-Բուժման դեղատոմս առաջարկելիս ի՞նչն եք հաշվի առնում:
-Նեւրոզի ախտորոշման համար պետք է շատ մանրամասն տեղեկություն ունենալ:
Գոյություն ունեն նեւրոզներ, որոնք դեղորայքային լուրջ բուժում են պահանջում, չնայած բոլոր դեպքերում պետք է սկսել նվազագույն չափաբաժնից՝ անկախ նրանից, թե նեւրոզի ինչ աստիճան է հիվանդի մոտ նկատվում: Հիմնականում բուժման ընթացքը համակցվում է հոգեթերապիայի՝ հոգեբանի եւ հոգեբույժի ներգրավմամբ:
-Իսկ ո՞րն է պատճառը, որ մեր ընթերցողի մոտ բուժումից հետո խնդիրը կրկին ի հայտ է եկել:
-Կա երկու տարբերակ՝ կամ բուժումը կիսատ է մնացել, կամ լիարժեք չի եղել: Նեւրոզով հիվանդը պետք է իմանա իր խնդրի առաջացման պատճառն ու կարողանա համապատասխան լուծում գտնել դրա համար, կանխել եւ դեղորայք չօգտագործելուց հետո հասնել նրան, որ հիվանդությունը նորից չկրկնվի: Միգուցե խնդիրը շատ ավելի բարդ է եղել, իսկ հիմա սա է մնացել, ինչը նկարագրում է անձը: Բայց եթե կա գանգատ, որն անհանգստացնում է նրան, պետք է դիմի մասնագետի:
-Իսկ ինչպե՞ս, ի՞նչ խորհրդով կարող եք օգնել մեր ընթերցողին:
-Հիվանդի միայն մի քանի գանգատներով դժվար է կողմնորոշվել: Նույնիսկ անձի տեսքը բավականին բան է ասում՝սանրվածքը, դիմահարդարումը, դեմքի արտահայտությունը: Օրինակ՝ դեպրեսիան բնորոշվում է դեմքի թախծոտ, տխուր արտահայտությամբ, լարվածությամբ: Օգնելու համար անգամ կարիք է լինում դիմել հարազատների միջամտությանը: Հիվանդը հաճախ որոշ կարեւոր բաներ չի հիշում, չի ասում, չի կարողանում պատմել, իսկ հարազատները բավականին շատ տեղեկություն են տալիս: Երբեմն հիվանդները մեզ մոտ ծանր գանգատներ են ներկայացնում, բայց տանն իրենց լավ են զգում, կամ հակառակը՝ հիվանդի վիճակը թեթեւանում է, բայց մտերիմներին ասում է, որ ամբողջ օրն ինքը տանը լաց է լինում:
Ալվարդին կարող եմ առաջարկել բուժման չեզոք տարբերակ, որը նեւրոզի ցանկացած դրսեւորման դեպքում չի վնասի՝ կանոնավոր գրաֆիկով կատվախոտի կաթիլներ խմել, օրական 3 անգամ, 30-ական կաթիլ: “Պերսեն Ֆորտեն” կկարգավորի սրտխփոցի խնդիրը: Նեւրոզների բուժման համար շատ լավ են օգնում նաեւ հանգիստը, պարը, աէրոբիկան, շեյփինգը, լոգանքը, ֆիզիկական այն աշխատանքը, որը հաճելի է: Իսկ լողը նեւրոզի բուժման համար նշվածներից ամենաարդյունավետ տարբերակն է:
-Հայաստանում շա՞տ են նեւրոզով հիվանդ մարդիկ:
-Շա՜տ-շա՜տ: Դրանում վստահ եմ:
-Հնարավո՞ր է նեւրոզ ունենալ եւ չիմանալ դրա մասին:
-Նեւրոզն այն հիվանդություններից է, որն անհանգստացնում է անգամ ամենափոքր աստիճանի դեպքում, նույնիսկ չնչին տագնապից մարդն սկսում է գանգատվել: Սա թաքնված հիվանդություն չէ, հիվանդը միանգամից արձագանքում է եւ պահանջում, որ իրեն լսեն, օգնեն:
Հուսով ենք՝ մեր տված տեղեկություններն ինչ-որ չափով կօգնեն Ձեզ հաղթահարել բոլոր տեսակի հոգեբանական խնդիրներն ու հնարավորինս խուսափել նեւրոզից:
7,146 մեկնաբանույթուն
Tina
Im chnshumnel mek ijnuma mek bardzranum.vonc vor sirtt sari
Artak
Isk dexer xmum eq
Georgi
Tarapum em Anna jan minjev hangstana,qo nshac tvi schap miguce aceli arag,et jamanak sksum em horanjel anendhat anhangist em linum shat vat em zgum…
Anna
ba inches anum et jamanak Georgi kases…qanisa zarkerit tiv@
Georgi
Anna jan es ei uzum et nuyn harce tam,annkaragreli araganuma sirts,zzveli zgacoxutyuna galis et jamanak,anbacatreli dzevi vat em linum…
Anna
um sirtna shat arag 150
Gohar
erexeq ov uni srti shrjanum ujex cakocner 1 amis araj em nkarel sirts lriv aroxjaa..bayc sirtsa dajan cakuma arden 3 ora
TAT
barev erexeq jan vonceq? AHAGIN JAMANAKA CHEM MTEL CHEM GREL.EREXEQ IM MOT 1LAVEM LINUM 1 VAT.. GLUXS FRRUMAA INDZ TVUMA KNKNEM HIMAEL MTACUMEM GLXI URUCQ UNEM SHATEM VAXENUMM VOTQERS TULANUMA GISHER@ VEREM TRNUM HAC CHEM UTUM
Dina
Sirts ahavor tulanuma erexeq nenc em vaxenum tuyl em shat gluxs nenca pttvum haziv em qaylum .. um mota tenc?(((vat mtqer unem
Armen
Vonca sarum et pahin 4nshumt 4api tes dranica kara tatamvi nevrozic
Tina
Erexeq um votqern u dzerqerna sarum?
Tina
Ha tenca ,glxis mejel andhat xshuma,glxaptuytnerela exel
Artak
Isk uxext anjatvum e vonc vor oderum lines qaylact tex zgas te @nknum es,votqert tulanum e
Tina
Gluxss sexmuma,achqers karmrum,vonc vor kokordic xextvum linem,vonc vor lezut kul gna
Gohar
Tina Jan kases gluxt iñcha linum
Tina
Linuma bayc im@ gluxsela
Monika
Tina isk linuma vor sirtt voncvor tulana Kangni
Tina
Esel dzer bolor sintomneric unem
Monika
Isk dzer mot linuma srtxarnoc jermutyun glxaptuyt
Gohar
Erexeq xndrumem aseq um not ka shncharakan xndir es el Chen Karum shunchs ahavor ktrvuma
Hermine
erexeq ova anndat mtacum infakti.insulti masin.u simptomner uneq?ardzaganqeq ha….doshers xexdumaa sexmumaa
Mane
hima shat@ glxis aj koxmna cavum demqs..es 4 orel daya haytnvel.irikun@ sirts er cakum…tarber baner linuma
Lia
ayo Mane, ujex cakocner exel e, angam shunch qasheln e djvar linum karox e linel dzax dzerqi ev paranoci caver ev dzax dzerqi tulacum. Ayd amen@ nevrozic e linum
Mane
isk srti shrjanum cakocner unecel es ujex?????
Lia
karox eq grel im el. hascein [email protected]
Mari
Lia jan klini xosenq hamar ases kam sayt
Georgi
Lia hamamit em qo het,hogevelrucutyune qo asac lav bana bayc anchap bard,Lia kcankanai qo het anhatakan zrucel ete hnaravor a,ete ka tarberak asa lav,hangist srtov anhangstanalu pqtjar hstat ches unenanexutyun chem patjari…
Lia
Mari, indz mot chi exel , sakayn nevrozi jamanak shat e linum nman depqer. Tvyal depqum jamanakavorapes dexorayqayin mijamtutyan kariq ka, vorpeszi caver@ pakasen minj duq kzbaxveq bun nevrozi bujmamb u liovin veracnel nevrozi tvac tarber cavern u thaj zgacoxutyunner@
Lia
U ete amen or erb vat es zgum verluces te inchic sksec tvyal pahi vijak@, naxqan da inch emocia aprecir u minchev da el inch mitq unecar , apa orva verjum uxxelov qez u qo mtacelakerp@ ev sharunak verlucelov , du nor mtacelakerp dzerq kberes u arden kskses nmanatip iravijaknerum qez norovi pahes ev nor mtacelakerp unenal.
Lia
iharke Georgi shat djvar e, bayc ete poxvelu cankutyun@ mec lini, anpayman kstacvi. Arajin hertin verevum gracs petq e anel, vorpeszi simptomner@ pakasecnel u karoxanas gorcoxutyunner anel. Heto erb barkanum es, viravorvum, txrum kam anhangstanum , nman vat emocianer@ stexcum es du inqt qo mtqerov. Orva verjum grir kam mtovi verlucir te ayd or@ inch bacasakan emocianer es unecel, apa inch iravijak e exel vor du aprel es ayd emocian u amenakarevor@ te inch es mtacel ayd @ntacqum. Heto petq e mtovi ayd nuyn iravijakum qo mtacelakerp@ poxel u gtnel urish nor mtacelakerp vori shnorhiv ayd iravijakum vat emocia ches unena.
Mari
Lia jan isk exela dzax koxmt lriv tulana qashvi dzerqert 2..
glxis aj koxme ujex caver xpuma demqis.acqis.akanjis.ahavor cakuma gluxs mernum em
Georgi
Lia jan du kases vonces et amen inchi skizbe drel,vonces sksel u inchic es sksel arajin hertin…
Georgi
Lia iharke du shat laves nkaragrum,hamamit em vor et amen inchi himqe mer bnavorutyunna mer vat mtacelakerpe u der vax jamanakneric amen inchi vra ushadrutyun dardznelu vat sovorutyune,inqnavstahutyan pakase u barduytavorvac mtqere xangarum en mez,es liovin hamamit em qo het u gitakcabar em nayum es amenin,bayc qo asace anele amenevin el hesht ban chi Lia jan inchqanel real dayes u gitakces hastat hesht chi ubayc anhnar el chi im karciqov…
Lia
Tvum e te xndir@ henc tvyal pahi qez tanjox cavn e kam et vijak@, bayc irakanum xndir@ henc mer mankuc stexcvac bnavorutyunna. Ayd jamanak kentronanum es miayn inqnazgacoxutyant vra u gites ete da ancni tvyal cav@ du normal kapres, bayc erb kyanqmt krkin stressayin vijak lini noric qez mot nuyn xndir@ ksksi. Dra hamar nax petq e du inqt poxves vor burn chardzaganqes kyanqi tarber anhajix iravijaknerin.
Lia
Ayo, exela. Arajin@ petq e giteliq unenal nevrozi masin u haskanal vor lurj hivandutyun chi ev kyanqit vtang chi sparnum. Uxxaki diskofort vijak e u du vaxenalov ayd erevuytneric qez amen inchic zrkum es u sahmanapakum. Erb vat es zgum chpetqa xujapi matnves kam harazatnerit patmes. Gitakcir vor qo mot nyardayin xangarum ka u nman erevuytner, caver karox e linel, bayc vtangavor che. Nevrozi verjnakan bujum@ na e vor poxes kyanqt u apreladzevt u amenakarevor@ poxes bnavorutyunt, mtacelakerpt u ashxarhahayacqt.
Georgi
Lia jan shat mersi,dzer mot nuynpes e ela et amene? Ete exela kxndrei dzer praktikan aseiq vonceq azatvel et nshvac erevuytneric,inchic eq sksel konkret arahjnahert…
Lia
mi tex greq ays kanonner@ u pordzeq anpayman kirarel u mi vorosh jamanak anc ahagin kbarelavvi dzer vijak@
Lia
Lia
1. mi vaxeceq ayn bolor erevuytneric vor linuma dzez het-glxacacer, glxaptuytner, mkanayin caver, stamoqsi u vorovayni caver u diskomfort, arag srtxpocner u caver krcqavandaki shrjanum ev ayln 2. dem durs ari bolor caverin u erevuytnerin u aranc vaxenalu durs ari tanic u aprir sovorakan kyanqov 3. mi kentronacir te inch es zgum, kam te vortexta cavum, henc aravityan artnacir u mi mtaci organizmit masin 4. xusapir shpves ayn mardkanc het ovqer hivandutyunneric en xosum kam bacasakan baneric, ev inqt mi xosa @ntaniqit kam harazatnerit het qo vichaki u caveri masin 5. qez aroxj zga qani vor du hivand ches u voch el xelagarvum es ayl sa @ndhamen@ qo nyardayin xangarumi hetevanqna u hishir vor organizmt aroxja
Mane
erexeq um mota exel 2 dzerq@ qashvi ahavorrrr u cavaa
Ev
erexeq um sirtna exel tulana anjatvi..sirts tulanume mernum em
Armen
Mar mi fiksvi qo vra du in4 gites uxexta vor asum es uxex 4i kara cava moraci drank nevroza kancni exav
Mar
um mots exel glxis aj koxme cavi.caki xi uxexin.demqin.akakjin.achqin…greq elii
Armen
Anna jan es mi tariya es vi4akin em u kamac ancnuma ur ases 4em gnacel sax asumen nevroza ban 4ka es im hamarna ete kuzes zangi xosenk vorosh 4apov kognem im xorurdnerov 094788799
Anna
es 20 tarekan en arden erkar jamanak sencem.glxis heteve caver unem.chnshums tatanvuma.sirts 1 amis arajen nkatel ban chka lava..bayc caver kan.cakocner
Armen
Anna jan srtis kom mek mek cavuma bayc sirts àraganuma 4nshums barcranuma havasaraksrutyuns koruma galisa du qani tarekanes in4kan vaxta tences
Anna
isk srtit caver.cakocner kan????
Armen
Anna jan im mot 4i qasvel bayc dmbruma u glx ptuytem unenum 4em jogum esin4 himarutyunera nevrozica 4vaxenas kancni
Anna
erexeq vor harcnem talis inch cheq grin u motela exel..etqan djvara????ov uni srtit shrjanum cavercakocner.dzax koxmi tev@ qashvi.tikunq@ cava.dosh@ qashvi.mo cosqov dzax koxm@ lriv qashvi
Syuzi
Ha, es ed vichakum el em exel.17 tarekanum aranc patchari vax@ ekav mots, vor shunchs kktrvi u es kmahanam.Mi shabat ed vichakum ei.Vaxs chapeluc heto, kamanc-kamanc ancav.Es ed jamanak der chei sovorum, parap ei, erb sksevi sovorel ed vichakic lriv arixjaca.Hamozvac exir Sara jan, erb vor ashxates kam inch vor gorcov zbaxves, mek el ktesnes ancav, gnac ed mahanalu mitq@.
SARA
Eteri jan chem ashxatum yzymem ashxatem baic vaxenumem