Նևրոզը` դարի հիվանդություն
-Ինձ մոտ ախտորոշել էին նեւրոզ: Բուժումն ընդունելուց հետո ասացին, որ ապաքինվել եմ: Սակայն ինձ այժմ անհանգստացնում են հետեւյալ ախտանիշները. վախի զգացում, ճնշվածություն, սրտխփոց, գլխացավեր, խառը մտքեր… Ի՞նչ անեմ, ի՞նչ խորհուրդ կտաք:
Ալվարդ
Նեւրոզները հոգեծին, նյարդահոգեկան խանգարումներ են, որոնք առաջանում են մարդու կյանքի կարեւոր հարաբերությունների խանգարման ժամանակ, արտահայտվում են կլինիկական ֆենոմեններով եւ բնորոշվում են պսիխոտիկ երեւույթների բացակայությամբ: Ցավոք, տարբեր գործոններով պայմանավորված, նեւրոզով հիվանդների թիվը գնալով աճում է:
“Նեւրոզ” կոչվող հիվանդության սահմանումն անգամ ցույց է տալիս, որ խնդիրը հոգեբանական, հոգեկան ոլորտում է, հետեւաբար մեր ընթերցող Ալվարդի նամակին հնարավորինս արդյունավետ արձագանքելու համար զրուցեցինք ե՛ւ հոգեբանի, ե՛ւ հոգեբույժի հետ:
Վաճառվում է ՆԻՇԱՍՏԱ
Հեռ.՝ 091-517207
Ինչպես նշեց հոգեբան Մարինե Սահակյանը՝
-Անձը գերբարձր արժեք է, նրան ուղղակի մոտենալ չի կարելի, հատկապես եթե նեւրոզն է խնդիրը: Պետք է անպայման խոսել հիվանդի հետ եւ մանրամասներն իմանալ, պետք է պարզել, թե ո՞ր դաշտն է ախտահարված, որտեղի՞ց է խնդիրը, ի՞նչ բնույթի է, ի՞նչ դրսեւորում ունի, առաջացման ինչպիսի՞ պատճառներ կան՝ ժառանգական, հոգեբանական, սեռական անբավարարվածության. չէ՞ որ կան պաթոլոգիայի դրսեւորման տարբեր տարատեսակներ: Իսկ եթե հիվանդը գանգատվում է՝ ասելով, որ ունի վախի զգացողություն, ճնշվածություն, խառը մտքեր, գլխացավ, սրտխփոցներ, խնդիր այստեղ, իհարկե, կա, եւ դա նեւրոտիկ բնույթի է, որն առաջանում է անորոշությունից, կպչուն մտքերից:
Իսկ ահա, մյուս զրուցակիցս՝ հոգեբույժ Գոհար Շիրինի Սրապյանը, նեւրոզների հետ կապված իր մեկնաբանությունը տվեց:
-Ի՞նչ է նեւրոզը, ի՞նչ տեսակներ ունի:
-Նեւրոզը հավաքական հիվանդություն է, որն ունի ֆունկցիոնալ բնույթ (օրգանական հիվանդությամբ պայմանավորված չէ) ունի որոշակի սկիզբ, պատճառ, չի ուղեկցվում հոգեկան խանգարումներով, եւ հիվանդը չի կորցնում իրականության զգացումը: Նեւրոզների համախտանիշներն ու տեսակները բազմազան են՝ ասթենիկ, նեւրասթենիկ, տագնապային եւ դեպրեսիվ, օբսեսիվ եւ ֆոբիկ, ինչպես նաեւ դեպերսոնալիզացիայի եւ դեռեալիզացիայի համախտանիշներ, դեզադապտատիվ եւ սթրեսային հակազդեցություններ, հիպոքոնդրիկ եւ հիսթերիկ խանգարումներ: Նշված տեսակներից ամենաթեթեւը նեւրասթենիկն է (նյարդաթուլություն), որ կազմում է նրանցից յուրաքանչյուրի հիմքը: Այն արտահայտվում է դյուրագրգռությամբ, դյուրաբորբոքությամբ, աղմուկից վիճակի վատթարացմամբ, թուլությամբ, լացկանությամբ, ոչ կայուն դեպրեսիայով, տրամադրության փոփոխականությամբ:
-Նեւրոզները պարտադիր ունենու՞մ են առաջացման պատճառ:
-Կան այնպիսինները, որոնք ունեն առաջացման կոնկրետ պատճառ, կան նաեւ այնպիսիք, որոնք տարիքի հետ են կապված եւ առաջանում են աթերոսկլերոզից, անոթային խնդիրներից, սթրեսներից, կյանքի անբարենպաստ պայմաններից, շատ մեծ նշանակություն ունի նաեւ անձի տեսակը, հոգեբանական որակները: Օրինակ՝ հարմոնիկ մարդկանց մոտ հազվադեպ են նեւրոզներ առաջանում, նեւրոզները հիմնականում բնորոշ են ինչ-որ շեշտվածություն ունեցող մարդկանց:
Մեծ նշանակություն ունեն նաեւ ժառանգականությունը, ծննդաբերության ժամանակ երեխայի ունեցած վնասվածքները՝ երբ փոքրիկը ծնվում է պորտալարը պարանոցին փաթաթված կամ, ինչպես ասում են, խեղդված. սրանք խնդիրներ են, որոնք աչքի համար ոչ տեսանելի են եւ անգամ ժամանակակից հետազոտություններով հնարավոր չէ հայտնաբերել, բայց հետագայում առաջանում են խնդիրներ բնավորության հետ կապված, որն էլ հող է նախապատրաստում նեւրոզների համար: Կարեւոր է նաեւ դաստիարակությունը, ընտանիքի պայմանները, միջանձնային փոխհարաբերությունները. անհամերաշխությունն ու փոխզիջման բացակայությունը միանշանակ կարող են դառնալ նեւրոզի առաջացման պատճառ:
— Ի՞նչ հիմքեր կարող է ունենալ հասուն տարիքում ի հայտ եկած նեւրոզը:
-Շատ կարեւոր է, թե այժմ անձն ինչ խնդիրներ ունի, ինչ պայմաններում է ապրում, որովհետեւ նախկինում տարած սթրեսները կարծես թե թարմանում են նոր վնասվածքներով եւ բերում նեւրոզների: Օրինակ՝ կենցաղային խնդիրները, ֆինանսական դժվարությունները քիչ-քիչ խաթարում են նյարդային համակարգը, ինչն էլ հետո արտահայտվում է հակազդեցություններով: Մեծ նշանակություն ունեն նաեւ նախկինում ունեցած հիվանդությունները, անզգայացումները, ուղեղի ցնցումները, գանգուղեղային վնասվածքները, կանանց կլիմաքսի շրջանը:
-Բուժման դեղատոմս առաջարկելիս ի՞նչն եք հաշվի առնում:
-Նեւրոզի ախտորոշման համար պետք է շատ մանրամասն տեղեկություն ունենալ:
Գոյություն ունեն նեւրոզներ, որոնք դեղորայքային լուրջ բուժում են պահանջում, չնայած բոլոր դեպքերում պետք է սկսել նվազագույն չափաբաժնից՝ անկախ նրանից, թե նեւրոզի ինչ աստիճան է հիվանդի մոտ նկատվում: Հիմնականում բուժման ընթացքը համակցվում է հոգեթերապիայի՝ հոգեբանի եւ հոգեբույժի ներգրավմամբ:
-Իսկ ո՞րն է պատճառը, որ մեր ընթերցողի մոտ բուժումից հետո խնդիրը կրկին ի հայտ է եկել:
-Կա երկու տարբերակ՝ կամ բուժումը կիսատ է մնացել, կամ լիարժեք չի եղել: Նեւրոզով հիվանդը պետք է իմանա իր խնդրի առաջացման պատճառն ու կարողանա համապատասխան լուծում գտնել դրա համար, կանխել եւ դեղորայք չօգտագործելուց հետո հասնել նրան, որ հիվանդությունը նորից չկրկնվի: Միգուցե խնդիրը շատ ավելի բարդ է եղել, իսկ հիմա սա է մնացել, ինչը նկարագրում է անձը: Բայց եթե կա գանգատ, որն անհանգստացնում է նրան, պետք է դիմի մասնագետի:
-Իսկ ինչպե՞ս, ի՞նչ խորհրդով կարող եք օգնել մեր ընթերցողին:
-Հիվանդի միայն մի քանի գանգատներով դժվար է կողմնորոշվել: Նույնիսկ անձի տեսքը բավականին բան է ասում՝սանրվածքը, դիմահարդարումը, դեմքի արտահայտությունը: Օրինակ՝ դեպրեսիան բնորոշվում է դեմքի թախծոտ, տխուր արտահայտությամբ, լարվածությամբ: Օգնելու համար անգամ կարիք է լինում դիմել հարազատների միջամտությանը: Հիվանդը հաճախ որոշ կարեւոր բաներ չի հիշում, չի ասում, չի կարողանում պատմել, իսկ հարազատները բավականին շատ տեղեկություն են տալիս: Երբեմն հիվանդները մեզ մոտ ծանր գանգատներ են ներկայացնում, բայց տանն իրենց լավ են զգում, կամ հակառակը՝ հիվանդի վիճակը թեթեւանում է, բայց մտերիմներին ասում է, որ ամբողջ օրն ինքը տանը լաց է լինում:
Ալվարդին կարող եմ առաջարկել բուժման չեզոք տարբերակ, որը նեւրոզի ցանկացած դրսեւորման դեպքում չի վնասի՝ կանոնավոր գրաֆիկով կատվախոտի կաթիլներ խմել, օրական 3 անգամ, 30-ական կաթիլ: “Պերսեն Ֆորտեն” կկարգավորի սրտխփոցի խնդիրը: Նեւրոզների բուժման համար շատ լավ են օգնում նաեւ հանգիստը, պարը, աէրոբիկան, շեյփինգը, լոգանքը, ֆիզիկական այն աշխատանքը, որը հաճելի է: Իսկ լողը նեւրոզի բուժման համար նշվածներից ամենաարդյունավետ տարբերակն է:
-Հայաստանում շա՞տ են նեւրոզով հիվանդ մարդիկ:
-Շա՜տ-շա՜տ: Դրանում վստահ եմ:
-Հնարավո՞ր է նեւրոզ ունենալ եւ չիմանալ դրա մասին:
-Նեւրոզն այն հիվանդություններից է, որն անհանգստացնում է անգամ ամենափոքր աստիճանի դեպքում, նույնիսկ չնչին տագնապից մարդն սկսում է գանգատվել: Սա թաքնված հիվանդություն չէ, հիվանդը միանգամից արձագանքում է եւ պահանջում, որ իրեն լսեն, օգնեն:
Հուսով ենք՝ մեր տված տեղեկություններն ինչ-որ չափով կօգնեն Ձեզ հաղթահարել բոլոր տեսակի հոգեբանական խնդիրներն ու հնարավորինս խուսափել նեւրոզից:
7,146 մեկնաբանույթուն
Nare
ay apres esel em tenc,bayc enqan em gnacl sirts nkarel arden xrgel en poliklinikayic,,asum en du uxexi hivand es voch te srti )))))
Karen
Nare jan esel em tenc,inchs cavuma asum em srticsa…
Karen
Ani jan Astvac da lavanas mezel ases dzeve )))
Nare
ERakic aryun en vercnum u stugum en srtanotayin xndirner unes te voch,,im@ stugecin ban chkar lriv maqur er,,,bayc tekuz kopit asac votqs ela cavum asum em sirtsa,,glxis hetevna hima cavum u shunchs ktrvuma,doshers xexduma,sirts xarnuma,tuylem,,,bayc lriv handznel em analiz maquraaa
Ani
29 tarekan 27 ic el sksvec mots
Karen
Ani jan du qani tarekan es vor tenc vat orer es aprel…
Ani
Karen gitem djvara havatal es el qo pes ei mtacum sran nran huys talis u es inqs tanjvum cavers poxarinum ein mekn myusin gjvum ei qo vijakn indz shata nman enqan em haskanum qez vaxuc chei mtel chei kardacel bayc vor tesa kaq u shat eq mtacum aseci grem vor es el dzezanic mekn em vor imanaq vor ancneluya hima el kokords nenca pakum xexdvum em bayc chem hasnum panikayi asum em Ani hangist nerverta isk mtqerin shan tex chdreci haxtel em iranc u hima eli parq Astcun chhandznves erbeq hishi ANCNELUYA ANKEXC EM ASUM.
Lusi
Erexek jan im motel ujex krckavandaki caver ka sirts araganuma pokvum ha beruma kmernes vat zgacoxutyun vat mtker kokords xexduma shunchs ktrvuma ha chem karum dimanam gluxsa sexmum erexek et vichakic menak Asco xoskov karak durs gak gnacek ekexeci shat axotek dzer huysn drek Astco vra naye pahum mez na giti mer caverntvek Hisusin ev ktesnek inch tetevutyuna galis shat kardacek astvacashunch menak sa kara Astvac buji kani vor mitkta u hogin isk hogu ev mtki tern Astvaca exek aroxch bolort bujvek menk zoravor enk Astcov ays hivandutyun@chi karox mez haxti menk petke haxtenk u tiroj anun@paravorenk
Mar
Erexeq inch anenq vor shut ancni arden anhnara senc aprel
Karen
24 tarekan Lusi jan,tes du or ka laves isk im mot or chka vor vat chlinem,im mot im larvac vijakic jnshums kara barcrana gluxs kara antaneli cava,doshs u mejqs nenca cavum vor uxaki chem kara barerov nkaragrem,isk hogevijakis masin chem xosum…
Lusi
Karen jan chem kara bacatrem inch cava uxxaki cavuma mkanayin caveria nman u brnvaca jans pahi tak lav em zgum heto vatanum em tulanum em u shunchs sksuma ktrvel canr em shnchum u larvacutyunic hazum em … karoxs mi or lav zgam myur or eli nuyn vijak@ hognel em arden chgitem inch mtacem uzum em mi tex gnam sax harama linum vras janaparhin ha vat em zgum off esim …Karen jan qani tarekaneq?
Karen
Tin jan sax inch asum es esel unem mi nexvi mi vaxi,sirtt len pahi,gitem ches havatum qo mej vor qo nman vat vijakum mard ka bayc havata esel ahavor vatem linym,annkaragreli vat havata,im mot et cavere shat ujexa anbacatreli,mi pah vor ktrvuma et cave dranic em sksum vaxel indz tvuma hets mi ban en chi vor lavem zgum,mi xosqov mi nexvi etqan menak chs et vijakum ,sirtt len pahi…
TIN
erexeq ahavor bana im@ gishernerna sksvum vat mtqera arajanum vax ayl mtacmunqner mtacumem te uruc unem ev ayl hivandutyunner u dranic sirts el aveliya sksum arag xpel jnshums bardzranuma mek doxa sksvum mek sksvumem amboxj janov taqanal dzax dzerqs doshomc cavuma cav@ nayev tikunqisa xpum gisherner@ qnic artnanumem vat linelu patjarov indz tvuma te hesa kmernem ankax indznic laca sksvum mots
Karen
Ani jan ankexc asac erbeq voj meks chenq mtacum vor meznic vat vijakum gtnvox ka,bayc porcum em haskanal qez,shat lava vor dzvum es ,vortev sranic aveli vat ban uxaki chgitem u Astvac chta vorevre meks tessnenq,hamberutyun u havat….
Ani
Es iroq shat vat em exel djoxqic mi qich es koxm. Ayo hogeterapayic shat ban poxvuma mejt.
Karen
Nare jan srti aryan analize vorna,inch nkati unes,xolesterini analiz nkati unes te ayl ban…
Nare
es es tarva mej 4 angam sirts gnacel nkarel em,,ogostos amsin 2 angam nkarel em srti analiz em handznel aryan,kanaci em nkarvel,kokords,lyard,lexapark,poshka,,lriv maqura,,gnacel em hogebani mot Arkai Mehrabyani hianali andznavorutyun shat lav masnaget,,uxxaki kurss minchev verj chnduneci vataca eli.,,,bayc gnalu em eli,,erb gnam erevan es erkor
Karen
Ani jan pastoren minjev ira het zbaxvele vates exel…
Ani
Vay amen inch tikunqi caver krcqavandaki caver dzax dzerqi usi caver, pochkaneri hatvacum stamoqs kokordI xexdoc shunchs ktrvuma er gitei chem shnchelu el glxi sexmoc demqis aj koxmn er qashum gitei erajyux nerva isk hogepes mtqer vor annkaragreli ein vaxer datarkutyan zgacoxutyun doxum ei nenc vor chei karoxanum xosai vaxer kaskacner ov inch aser mtacum ei indz el klini ov mernum er es arden vat ei shat vaxum ei infarktic insultic orva mej 10 angam jnshum ei chapum sumkayis mejic valokardinn anpakas er tex gnaln el haram er mi xosqov nevrozn ira bolor guynerov unecel em hima shata qchacel gnum em hogeterapevti mot indz ahagin ognuma
Karen
Ani kases qez het incher linum te caveri te hogepes,sax asa lav…
Ani
Kardum em tipik indz eq nkaragrum bayc havataceq jamanaki het korum en u du arden zgum es vor ches merni vor vaxta nersic gorum mtqert el chen karum qez krcen du haxtum es hima el kan caver bayc qich en vaxn el qchacela jamanaka petq havataceq
Karen
Mi vaxeci boloris motel ka et xndire anxti bolori mi vaxeci,ankexc asac chgitem inch grem inch asem,es orinak zzvel em u hognel es amen inchic,isk mejqit cavere vor hatvacum en konkret kases..
Lusi
Karen jan esel em gitakcum vor es amen@ nevrozica jishta pahi tak vat mtqer em unenum…koxkic vor vat ban em lsum veragrum em indz..bayc gitem mi ban rte lurj ban liner shut khaytnaberver ..es arden 2 taris es vijakum em hl@ aveli vat em exell…lurj hivandutyunner@ shut en bacahaytvum…bayc meka et anter vat mtqer@ hangist chen talis..bayc es misht porcum em indz cremm…hima indz menak et shnchahexdzutyunna anhangstacnum u mejkis [email protected] shunchs ktrvuma es panikayi mej em @nknum…cjgitem petqa es vaxner@ hanenk mer mejiccc
Karen
Es gitakcum em vor esem indz et vijakin hascnum,bayc chem karum crem mtqers arhasarak vochmi varkyan,etd qnac chem mtqum menak mi ban ka vor es unm arti xndir kanm es infakt u insult kstanam,u et mtqeric larvuma amboxj marmins sazmi meja dnknum,et amene lav em gitakcum vor esem indz hascnum et vijakin,ete chmtacem dra masin hastat lav klinem,bayc chi stacvum Lusi jan ,sirts hazar angam stugel em normala uxex tamox anotners normala,bayc chem karum indz hamozem vor es lavem,u senc gnalov khasnem nran vor hets moi lav ban klini hastat,u menak indz che ov espesa mtacum ete shat xorana lav xhi lini,sa im karciqna u es zgum em gnalov vatdm linum…
Karen
Lusi jan ham canr em shnchum ham xextuma,vechni et asact vijakna doshs u mejqs dmbrac,im mot amen inchel ka,mi banum vstah em vor sax mer myqerica,ete aravot zartnum enq u minjev qnelners myacum enq vor menq anbujeli hivand enq,meks esa infarkt kstananq misuss esa insult kstananq meknel asuma es rakem ,dranicanic el mers amboxj nyardayin hamakarge xaxtvuma sksuma lqrvel ,meki mot gluxna cavum ,miusi mot doshe,meki mot mejqe,u tenc sharuna…
Lusi
Karen du el es canr shnvhum u bonc vor brmbac lini jand mejqd u dosht … u qez tva vor cav@ nersica?
Karen
Im mot Nare jan,im mot inchel aseq ka ankexc em asum
Sir
Erexeq um mota e xel vor mi koxm@ amboxchovin sari dzax koxm@ lriv sari u ancni
Lusi
Karen jan chem kara asem vor shat a cavum bayc cav ka mejqis @ndhanur u doshir dzer asaci pes voskorneri cav a hax el unem u canr em shnchum pahi tak henc sksum em larvel tulanum em u panikayi mej @nknum ..dzax dzerqs tikunqo cavuma..chnayac vor hazar angam gnacel em bjshki .. bayc meka en mitw@ vor im het mi ban en chi hangist chi talis indz…bjshks asuma haznela nevrotik daje ..um.mota chor haz???
Karen
Nare jan im mot shata linum tenc,bayc du erbeve stugel es sirtt??
Nare
Erexeq um sirtna dandax heto arag ashxatum.shunch@ ktrvum.dosheri voskorner@ xexdum.antarber amen inchi nkatmamb
Nare
Inch@???
Karen
Vonc ases Mar jan)))Nare jan bayc da depresia es nkaragrum…
Mar
Duqel qich dzez nershncheq Karen jan
Nare
Vaxenum ei angam gnayi kuxnya hac utelu irikunner@,vaxenum ei tanic helneyi durs.anndat lacum ei.texeri mijic durs cheyi galis.hac cheyi utum.shat tuyleyi shat
Karen
Incher linum hett kpatmes Nare…
Nare
Arajvanic vor lavem…araj shat vateyi bayc Astco shnorhiv hima tetevacela es amen@
Karen
Hima du laves zgum qez Nare
Nare
Ha gites xorhurds lsi gna ekexeci qarozner lsi shat lav klinesss
Karen
Im Nare jan,gluxsel ahavor larvaca u anendhat horanjum em
Nare
Hima um doshi voskornerna cavum xexdum u vat mtqera ahavo.glxacava
Karen
Mar jan du qich nozakar pchi kancni)✋
Mar
Erexeq isk ov uni qti het kapvac xndir shunch ktrel
Nare
Ha cavuma xpuma tikunqis…doshis voskornerna xexdum cavacnum.erb hishum em u ushadrutyun darcnum et jamanak.arden 4 amis senc cavuma
KarenN
Nkati unem krcqavandakit cave Nare…
Nare
Ete ushadrutyun darcnem amen rope ete ergem barcracnum parum em kam gorcov em zbaxvac shat lavem linum…
Karenl
Khetevem asacit Nare jan,isk et cavere qo mot erbvanica u hajaxa cavum dosht te ush ush…
Nare
Ha ahavora et doshi voskorneri sexmocn u cav@ bayc 1 xorhurd tam gna ekexeci.masnakci qarozeri.Astvac kogni shat qez u kbuji
Karen
Ha inch asum es sax ka im mot Nare jan,doshit voskornere voncen cavum bacatres,im mot anbacatreli cava chem dimanum et caverin,esel aravot zartnum em mi erku rope lavem u henc hishum em nevrozi masin sax sksuma…
Nare
Aravotyan artnanum em gluxsa cakckum.cavum.heto sirtsa tulanum.heto doshis voskornerna cavum xpuma tikunqis.heto tevsa qashvum.heto axhqsa cakum.heto sirts u inchqan ushadrutyun em darcnum enqan aveli vat…es henc nor im hogebani het xoseci asec duq hivand cheq.da histeria e kapriz ushadrutyun mi darcreq zbaxveq voreve gorcov.u et mtqer@ erb vor galisa asec du @nduni asa ha gluxs kcaki tox mernem u asec erb verjnakan @ndunes el et mtqer@ chen ga usec marda exel im mot 1 amsva @ntacqum bujvela liarjeq da kaxvaca mardu cankutyunic