Նևրոզը` դարի հիվանդություն
-Ինձ մոտ ախտորոշել էին նեւրոզ: Բուժումն ընդունելուց հետո ասացին, որ ապաքինվել եմ: Սակայն ինձ այժմ անհանգստացնում են հետեւյալ ախտանիշները. վախի զգացում, ճնշվածություն, սրտխփոց, գլխացավեր, խառը մտքեր… Ի՞նչ անեմ, ի՞նչ խորհուրդ կտաք:
Ալվարդ
Նեւրոզները հոգեծին, նյարդահոգեկան խանգարումներ են, որոնք առաջանում են մարդու կյանքի կարեւոր հարաբերությունների խանգարման ժամանակ, արտահայտվում են կլինիկական ֆենոմեններով եւ բնորոշվում են պսիխոտիկ երեւույթների բացակայությամբ: Ցավոք, տարբեր գործոններով պայմանավորված, նեւրոզով հիվանդների թիվը գնալով աճում է:
“Նեւրոզ” կոչվող հիվանդության սահմանումն անգամ ցույց է տալիս, որ խնդիրը հոգեբանական, հոգեկան ոլորտում է, հետեւաբար մեր ընթերցող Ալվարդի նամակին հնարավորինս արդյունավետ արձագանքելու համար զրուցեցինք ե՛ւ հոգեբանի, ե՛ւ հոգեբույժի հետ:
Վաճառվում է ՆԻՇԱՍՏԱ
Հեռ.՝ 091-517207
Ինչպես նշեց հոգեբան Մարինե Սահակյանը՝
-Անձը գերբարձր արժեք է, նրան ուղղակի մոտենալ չի կարելի, հատկապես եթե նեւրոզն է խնդիրը: Պետք է անպայման խոսել հիվանդի հետ եւ մանրամասներն իմանալ, պետք է պարզել, թե ո՞ր դաշտն է ախտահարված, որտեղի՞ց է խնդիրը, ի՞նչ բնույթի է, ի՞նչ դրսեւորում ունի, առաջացման ինչպիսի՞ պատճառներ կան՝ ժառանգական, հոգեբանական, սեռական անբավարարվածության. չէ՞ որ կան պաթոլոգիայի դրսեւորման տարբեր տարատեսակներ: Իսկ եթե հիվանդը գանգատվում է՝ ասելով, որ ունի վախի զգացողություն, ճնշվածություն, խառը մտքեր, գլխացավ, սրտխփոցներ, խնդիր այստեղ, իհարկե, կա, եւ դա նեւրոտիկ բնույթի է, որն առաջանում է անորոշությունից, կպչուն մտքերից:
Իսկ ահա, մյուս զրուցակիցս՝ հոգեբույժ Գոհար Շիրինի Սրապյանը, նեւրոզների հետ կապված իր մեկնաբանությունը տվեց:
-Ի՞նչ է նեւրոզը, ի՞նչ տեսակներ ունի:
-Նեւրոզը հավաքական հիվանդություն է, որն ունի ֆունկցիոնալ բնույթ (օրգանական հիվանդությամբ պայմանավորված չէ) ունի որոշակի սկիզբ, պատճառ, չի ուղեկցվում հոգեկան խանգարումներով, եւ հիվանդը չի կորցնում իրականության զգացումը: Նեւրոզների համախտանիշներն ու տեսակները բազմազան են՝ ասթենիկ, նեւրասթենիկ, տագնապային եւ դեպրեսիվ, օբսեսիվ եւ ֆոբիկ, ինչպես նաեւ դեպերսոնալիզացիայի եւ դեռեալիզացիայի համախտանիշներ, դեզադապտատիվ եւ սթրեսային հակազդեցություններ, հիպոքոնդրիկ եւ հիսթերիկ խանգարումներ: Նշված տեսակներից ամենաթեթեւը նեւրասթենիկն է (նյարդաթուլություն), որ կազմում է նրանցից յուրաքանչյուրի հիմքը: Այն արտահայտվում է դյուրագրգռությամբ, դյուրաբորբոքությամբ, աղմուկից վիճակի վատթարացմամբ, թուլությամբ, լացկանությամբ, ոչ կայուն դեպրեսիայով, տրամադրության փոփոխականությամբ:
-Նեւրոզները պարտադիր ունենու՞մ են առաջացման պատճառ:
-Կան այնպիսինները, որոնք ունեն առաջացման կոնկրետ պատճառ, կան նաեւ այնպիսիք, որոնք տարիքի հետ են կապված եւ առաջանում են աթերոսկլերոզից, անոթային խնդիրներից, սթրեսներից, կյանքի անբարենպաստ պայմաններից, շատ մեծ նշանակություն ունի նաեւ անձի տեսակը, հոգեբանական որակները: Օրինակ՝ հարմոնիկ մարդկանց մոտ հազվադեպ են նեւրոզներ առաջանում, նեւրոզները հիմնականում բնորոշ են ինչ-որ շեշտվածություն ունեցող մարդկանց:
Մեծ նշանակություն ունեն նաեւ ժառանգականությունը, ծննդաբերության ժամանակ երեխայի ունեցած վնասվածքները՝ երբ փոքրիկը ծնվում է պորտալարը պարանոցին փաթաթված կամ, ինչպես ասում են, խեղդված. սրանք խնդիրներ են, որոնք աչքի համար ոչ տեսանելի են եւ անգամ ժամանակակից հետազոտություններով հնարավոր չէ հայտնաբերել, բայց հետագայում առաջանում են խնդիրներ բնավորության հետ կապված, որն էլ հող է նախապատրաստում նեւրոզների համար: Կարեւոր է նաեւ դաստիարակությունը, ընտանիքի պայմանները, միջանձնային փոխհարաբերությունները. անհամերաշխությունն ու փոխզիջման բացակայությունը միանշանակ կարող են դառնալ նեւրոզի առաջացման պատճառ:
— Ի՞նչ հիմքեր կարող է ունենալ հասուն տարիքում ի հայտ եկած նեւրոզը:
-Շատ կարեւոր է, թե այժմ անձն ինչ խնդիրներ ունի, ինչ պայմաններում է ապրում, որովհետեւ նախկինում տարած սթրեսները կարծես թե թարմանում են նոր վնասվածքներով եւ բերում նեւրոզների: Օրինակ՝ կենցաղային խնդիրները, ֆինանսական դժվարությունները քիչ-քիչ խաթարում են նյարդային համակարգը, ինչն էլ հետո արտահայտվում է հակազդեցություններով: Մեծ նշանակություն ունեն նաեւ նախկինում ունեցած հիվանդությունները, անզգայացումները, ուղեղի ցնցումները, գանգուղեղային վնասվածքները, կանանց կլիմաքսի շրջանը:
-Բուժման դեղատոմս առաջարկելիս ի՞նչն եք հաշվի առնում:
-Նեւրոզի ախտորոշման համար պետք է շատ մանրամասն տեղեկություն ունենալ:
Գոյություն ունեն նեւրոզներ, որոնք դեղորայքային լուրջ բուժում են պահանջում, չնայած բոլոր դեպքերում պետք է սկսել նվազագույն չափաբաժնից՝ անկախ նրանից, թե նեւրոզի ինչ աստիճան է հիվանդի մոտ նկատվում: Հիմնականում բուժման ընթացքը համակցվում է հոգեթերապիայի՝ հոգեբանի եւ հոգեբույժի ներգրավմամբ:
-Իսկ ո՞րն է պատճառը, որ մեր ընթերցողի մոտ բուժումից հետո խնդիրը կրկին ի հայտ է եկել:
-Կա երկու տարբերակ՝ կամ բուժումը կիսատ է մնացել, կամ լիարժեք չի եղել: Նեւրոզով հիվանդը պետք է իմանա իր խնդրի առաջացման պատճառն ու կարողանա համապատասխան լուծում գտնել դրա համար, կանխել եւ դեղորայք չօգտագործելուց հետո հասնել նրան, որ հիվանդությունը նորից չկրկնվի: Միգուցե խնդիրը շատ ավելի բարդ է եղել, իսկ հիմա սա է մնացել, ինչը նկարագրում է անձը: Բայց եթե կա գանգատ, որն անհանգստացնում է նրան, պետք է դիմի մասնագետի:
-Իսկ ինչպե՞ս, ի՞նչ խորհրդով կարող եք օգնել մեր ընթերցողին:
-Հիվանդի միայն մի քանի գանգատներով դժվար է կողմնորոշվել: Նույնիսկ անձի տեսքը բավականին բան է ասում՝սանրվածքը, դիմահարդարումը, դեմքի արտահայտությունը: Օրինակ՝ դեպրեսիան բնորոշվում է դեմքի թախծոտ, տխուր արտահայտությամբ, լարվածությամբ: Օգնելու համար անգամ կարիք է լինում դիմել հարազատների միջամտությանը: Հիվանդը հաճախ որոշ կարեւոր բաներ չի հիշում, չի ասում, չի կարողանում պատմել, իսկ հարազատները բավականին շատ տեղեկություն են տալիս: Երբեմն հիվանդները մեզ մոտ ծանր գանգատներ են ներկայացնում, բայց տանն իրենց լավ են զգում, կամ հակառակը՝ հիվանդի վիճակը թեթեւանում է, բայց մտերիմներին ասում է, որ ամբողջ օրն ինքը տանը լաց է լինում:
Ալվարդին կարող եմ առաջարկել բուժման չեզոք տարբերակ, որը նեւրոզի ցանկացած դրսեւորման դեպքում չի վնասի՝ կանոնավոր գրաֆիկով կատվախոտի կաթիլներ խմել, օրական 3 անգամ, 30-ական կաթիլ: “Պերսեն Ֆորտեն” կկարգավորի սրտխփոցի խնդիրը: Նեւրոզների բուժման համար շատ լավ են օգնում նաեւ հանգիստը, պարը, աէրոբիկան, շեյփինգը, լոգանքը, ֆիզիկական այն աշխատանքը, որը հաճելի է: Իսկ լողը նեւրոզի բուժման համար նշվածներից ամենաարդյունավետ տարբերակն է:
-Հայաստանում շա՞տ են նեւրոզով հիվանդ մարդիկ:
-Շա՜տ-շա՜տ: Դրանում վստահ եմ:
-Հնարավո՞ր է նեւրոզ ունենալ եւ չիմանալ դրա մասին:
-Նեւրոզն այն հիվանդություններից է, որն անհանգստացնում է անգամ ամենափոքր աստիճանի դեպքում, նույնիսկ չնչին տագնապից մարդն սկսում է գանգատվել: Սա թաքնված հիվանդություն չէ, հիվանդը միանգամից արձագանքում է եւ պահանջում, որ իրեն լսեն, օգնեն:
Հուսով ենք՝ մեր տված տեղեկություններն ինչ-որ չափով կօգնեն Ձեզ հաղթահարել բոլոր տեսակի հոգեբանական խնդիրներն ու հնարավորինս խուսափել նեւրոզից:
7,146 մեկնաբանույթուն
Samo
Artur jan es en Arturinem grum vor leningraduma bujvel facebuk unes vonch karam qo het kapnvem
Ani
Parza menak chem pastoren ov korcrel kyanqi guyner@
Mane
Xndrum em ogneq indz im mot an@ndhat glxums sirt qcelu zgacoxutyune inche da vonc bujem chi ancnum
Samo
Ani jan linuma u shat linuma nench vor daje amen inch seravnoya darnum amen inchi nkatmamb korma hetaqrqrutyuns baich ea inqns inch stipum poxvel
Ani
Samo pastoren dzer mot el e animastutyan zgacoxutyun linum voncor amen the inch datark lini.
Ani
Tina jan es el tenc em. Hognel em zzvel mi or kataxelu em u brnem dzvem erevi eti prki.
Tina
Erexeq esel vaxenum em tan@ menak mnam vaxenum em tnic durs gam,andhat larvac votqers u dzerqers tmrum en vaxenum em shat
Tina
Erexeq um mota dox linum glxi sexmoc u mejqi caver?
Sam
Ba inch anenq vor dzvenq.Esor eli nuyn vichakn er hima el asum en hogebani mot gna
Samo
An jan kyanq@ animasta vorovhetev mer uxex@ unak chi lav@ tesnelu menq menak vatnenq mtachum
Samo
Son jan vonch gtnem qez facbukum
Ani
Erexeq boloris mot el nuyn simptomnern en vax tarber tesaki caveri zgacoxutyun kpchun mtqer. Im mot mi ban el ka kyanq@ animasta tvum es el dranic em vaxenum.
Sona.
Samo jan.esel ko nman.henc mahacoxi masin em lsum.@nknum em.stresi mej.esel gitem te ira nman em linelu .nuynisk et mahacoxi tun gnacox mekenaneric vaxenum em.incor dues nkaragrum ko vichak.es gitem te im masin es patmum.nuyn vichakne im mota .mi vaxeci.lava linelu.es inch stipum em.vor lav klini chem vaxenalu.karevor mahacu hivandutyun chi.mnacac.khaxtaharenk.
SAMO
mi banel harchnem dzrs mot linuma nench vor aranch inch vor patjari sksvuma jakati chab glxachav doshi chav djvar q shnchum
SAMO
EREXEQ ISK DZER@ JAKAT@ CHAVUMA
SAMO
SAM JAN VOCH MI TEX MI GNA HAVAI POX MI CHAXSI INCHEL EIN UXARKEL VAHANADZEV GEXCHI STUGUM INCH ORGAN UNEI VRES SAX STUGEL MEIN TALIS U BARQ ASTCHO SAX AROXJ EIN
SAMO
GOHAR JAN VOR GTEL ES MI AN UARKI IM EJI
Gohar
Sona jan qaxaqum chem aprum shuka gnalu hamar
Tina
Erexeq ova simpatil xmel?
Sona
Sam jan.im motel misht en mitkna or kaxckexov hivanb em…..
Ani
Ha im motel lave m lavem mekel Eli sksuma
Sam
Inch tesaki bjshki mot gnacel em bolor asum en ban chka hima el asel en gna vahanachev gexct stugi.Ataraks en nshanakel hima el da em xmum.Cer mot el e linum vor mi qani or lav ek heto noric nuyn zgacoxutyun@
Gohar
Samo jan es qez gtelei voncvor
Samo
Erexeq desanich ov facbuk uni
Gohar
Samo jan es pahin et cavern es unem tikunqnerums srti shrjanum caver u cakocner
Gohar
Sona jan et dexi anun@ shhaskaca
Samo
Erexeq isk nevrozi jamanak deer user@ chavuma kam mrmrum…..Kam asenq dzes tva te dzer krchqavandakin vonch vor qat lini chenq karum chneceq
Samo
Sona jan kpchun mtqer shat unem baich dranich amena vat mitq@ ena vor inch infakt e xpeleu u et mitq@ inch arden xextuma enqan em inch tramatrel vor doshs chavuma arden inch simtom ka infakti inch tvumaa te dranq es ax unem….
Sona
Samo jan .gitem vor et zzveli havandutyunic e.dra hamar ashxatum em inks lucel.mi,tariel ancel er.noric sksvel e baic tetev.srtxarnoc.glxaptuyt.chem uzum gorc anem.glxacaver.botkers cerkers.baic vaxer.kpchun mtjer hunem ays ankam.
Sona
Gohar jan linum e et pes.jamanaka exel vor cerksel chem karacel sharjel et tmracucyunic.gohar jan.mi kani kojak jen shen..ogtagorci shat lava.nerveri.vaxeri.hamar.shata oknum.dra chaynel ka.
.
SAMO
LUSI JAN QO ASACHI HET HAMCHAYN EM XNDREX U KTRVI
Lusi
ZErexek gan mek angam nevroz em tarel shat bardacac el mtker el srti cav xexdoc kokordi chem karum tanic helnem mtnem gitem ha kvatanam bayc bugvel em ekexeci gnalov astco xoskov bancav erku tari noric krknvec es vichakn dzer huysn drek astco xoskin ev kga xaxaxutyun chishta shat dgvara bayc petka haxtaharenk
SAMO
SAONA JAN DZAX KOXMTA MRMRUM CHAKUM TE HENCH DOSHT
SAMO
SONA JAN bAICH STUGELES SIRTT…///
Gohat
Sona jan isk pristupnerova cav@ u inches anum Inc et valeryani eskard chi oqnum andadar cavuma u exela vor cax koxmov tmri erest gluxt cerqt
Sona
Im mot gohar jan.misht krknvuma motssss….
Gohat
erexeq um mota exe orerov srti shrjanum cakocner cav mrmur xndrumem greq
Samo
Erexeq ov kchankana tox poiskta ta indz facbukum Samvel Hovakimyan Mi qani harcher unen uxaki chem uzum stex grem
Armine
Es 3angam nevroz em tarel el vax el kpchun mtker amen simtomner unecel em shat dajan u ankaravareli vichaka arajanum vor chgites et vichakum inch anes bayc vor ascu vra es dnum huyss amen ban poxvuma es xorhurd ktam et vat mtker@ amwn kerp vanek dzezanic mi toxek vor char mitk@ haxti ayl bariov haxtek charin an@ndhat asek es lav em amen inch lav e es khaxtem astvac im koxkina indz voch mi vat mitkchi kara tulacni u ktesnek dzer nersum inch mtki popoxutyun karajana ksksek poxvel depi naxkin aroxj mtki erexek mi handznvek uj gtek dzer mej es hogu chshvacutyunna vor poxuma kyankit guyner@ .Aroxjutyun bolorit .
Samo
Armine jan hamadzyan em tee es asenq inch vor banov zbaxvach exav uxexs inch shat lavem zgum baich hench mtachi menak sksuma mtqer heto chaver
Sona
Eselem dujoxi mot bujvel.iharke aso dujoxi.cerkov inch dujelaaaaa…..
Sona
Ani jan.ESKARD ar xmi or erek ankam.katilner e.henc nevrozi.hamar e.mej grac e.shat lava ognum….
Armine
Es hivandutyun@ mahanalu chi mi dzer mtkerin entarkvek crek lav baner mtacek erexek jan et mtki larvacutyuna erb mitk@ lavana el voch vax klini voch negativ mtker amen ban hogum u mtkum klini naxkini pesmi tanjek dzes avelord larvacutyun mi drek mtki vra erexek im porcic em asum ahavor vichakum em exel bayc erb arajva pes mtacek kancni.xaxaxutyun kga dzer hogum u mtkum.
ha g=
Samo jan henc ancac or@ mard er mahace u cer asac kinon sksvav im mot u 3or petka vor ushqi gam
Samo
Hohar jan nuyn vijak@ I\\\’m mota ete lsum em vor mek@ asenq mahacela srtich es arden larvum em u kin on sksvuma
Armine
Erexek jan es nuynpes nevroz em tarel inch bjshki mot ases gnacel em voch vok chi haskacel dexern voch mi ogut chi tvel miayn axotknern u asco xoskna indz bjshkel vorovhetev hogin u mitk@ astvaca tesnum naya xaxutyun talis erexek jan mi vaxecek astvacashunch kardacek u astvac kogni dzes es asco shnorkov em bjshkvel.
Gohat
Ani jan et kpchun mtkern unem mtacumem kgjvem kmernem u mot Inch hivandutun ka vercnum em im vra ov vatanuma hivandutun en haynaberum mtacumem esel et hivandutun@ unem u gnacelem stugman
Samo
Bare dzes..Ani jan kpchun mtqer es unem arden 2 Taria inch Truman vor inch infakt e xpelu u es et mtqich chem karum azatvem.erevi hayastanum tench srtaban chmnac vor mot@ chem exel inch hetazotutyun aseq chem anchel Bolor bjishkner@ asel en ban Chaka du aroxj es…..erevi amen 3 or@ mi anagam ekg em anum vor hangist linem……u arden chgidem um havatam….Ani jan inch verabervuma kpchun mtqerin dranich indz azatec im hogeban@
SONA
Ani jan.im mot vaxic er araj ekel.nevroz.es skzbum.vaxs drneci.heto skseci shat jur xmel.mekic mi mec bajak xmum ey. CHuzenaye inc kstipey.skseci amen or urax erajtutyun ey lsum.u jur gites erp xmi.erpor ksksven vaxert kpcun mtkert.mekel valokardini katilner.or erek ankam.nuyn jamin.porci u ktesnes inchkan lav klini.u du kez ner shnchi.asa vor es lavem.es khaxtem ays hivandutuan.
Ani
Sonia Jan im motel ind tvuma kgjvem dra simtomneric em vaxum .Ba vonc ancav
Sona
Es em unecel Ani jan.misht gitey te ce es anbujeli hivanb em.mernelu em.misht gerezmanneri masin ey mtacum.mahacac martkanc masin.chey kara.mtkics haney.