Կյանքն առանց նևրոզի
Հոգեկան գերլարվածությունը, սթրեսները եւ մի շարք այլ գործոններ կարող են հանգեցնել նևրոզի: Այս, ցավոք, այժմ տարածված հիվանդությամբ հիմնականում հիվանդանում են թույլ նյարդային համակարգ ունեցող մարդիկ:
Հարցին, թե ի՞նչ է նեւրոզը եւ ինչպե՞ս կարելի է կանխել, պատասխանում է Երեւանի N 1 կլինիկական հիվանդանոցի նյարդաբան Բելլա Գրիգորյանը:
Վաճառվում է ՆԻՇԱՍՏԱ
Հեռ.՝ 091-517207
— Ընդհանրապես ի՞նչ ասել է նեւրոզ:
— Մարդու նյարդային համակարգն օժտված է մեծ կայունությամբ ու ճկունությամբ: Չնայած դրան, այնուամենայնիվ, դրդման եւ արգելակման գործընթացները գերլարման հասցնող գրգռիչների ինտենսիվությունը կամ այդ երկու պրոցեսների բախումը կարող են այնքան զգալի լինել, որ մարդու մոտ առաջանա բարձրագույն նյարդային գործունեության խանգարման հակազդեցություն, եւ նա հիվանդանա նեւրոզով: Այլ կերպ ասած՝ նեւրոզն անձի վատ հարմարվողականությունն է իր շրջապատին եւ իր ապրած կյանքին:
Բոլոր սթրեսները, դրական եւ բացասական գործոններն ազդում են մեր նյարդայինհամակարգիվրա: Եվ երբ խախտվում է օրգանիզմի հավասարակշռությունը, առաջանում է նեւրոզ կոչված հիվանդությունը:
— Կանանց եւ տղամարդկանց մոտ նեւրոզները նո՞ւյն ախտանշաններն ունեն, թե՞ տարբեր կերպ են դրսեւորվում:
— Տղամարդկանց մոտ ավելի հաճախ արտահայտվում է պսիխոսոմատիկայի ձեւով, այսինքն, երբ տղամարդը գանգատվում է տարբեր ներքին օրգանների՝ սրտի, ողնաշարի, գոտկամասի եւ այլնի ցավերից, սակայն իրականում այդ օրգանների հետ կապված որեւէ խնդիր չկա, կա նեւրոտիկ վիճակ:
Կանանց մոտ փոփոխության է ենթարկվում հուզական ոլորտը, այսինքն՝ հաճախ արտասվում են, դյուրագրգիռ են եւ շուտ բռնկվում են: Նեւրոզների առաջացման գործում մեծ ազդեցություն ունի նաեւ վախը: Կանանց մոտ լինում են վախեր տարբեր երեւույթների նկատմամբ, իսկ տղամարդկանց մոտ՝ առողջականի վերաբերյալ:
— Նեւրոզ հիվանդությունը փոխանցվու՞մ է ժառանգաբար:
— Ժառանգաբար՝ ոչ: Բայց եթե մի ընտանիքում կա նեւրոզով հիվանդ մարդ, եւ հատկապես, երբ մայրն է տառապում նեւրոզով, ապա դա անպայման բացասաբար է անդրադառնում երեխայի առողջության եւ նյարդային համակարգի վրա: Նյարդային ոչ նորմալ վիճակում գտնվող մարդու հետ ապրելը բացասաբար է անդրադառնում նաեւ երեխայի ձեւավորման եւ զարգացման վրա:
— Հատկապես ի՞նչ տարիքի եւ ո՞ր սոցիալական խմբի ներկայացուցիչներն են ավելի շատ տառապում նեւրոզով:
-Նեւրոզով տառապողների առանձին խումբ կազմում են արվեստի մարդիկ՝ արվեստագետները, այնուհետեւ՝ ուսուցիչները եւ ղեկավար անձինք, այսինքն՝ նրանք, ովքեր շարունակ կատարում են պատասխանատու աշխատանք:
Իսկ ինչ վերաբերում է տարիքին՝ ասեմ, որ այդ հիվանդությունն իր ճիրանների մեջ է առնում հատկապես երիտասարդ տարիքի անձանձ՝ թե՛ տղամարդկանց, եւ թե՛ կանանց:
— Իրականում արդյո՞ք լիարժեք բուժվում են նեւրոզները, թե՞, այնուամենայնիվ, իրենց հետքը թողնում են մարդու հետագա կյանքի եւ կենսագործունեության վրա:
— Ճիշտ չի լինի ասել, որ հնարավոր է նեւրոզը լիարժեք բուժել, որքան էլ փորձենք մոտենալ բուժման լիարժեքությանը: Այդ հարցում շատ կարեւոր է մարդու տեսակը. մեկը կարող է հաղթահարել, իսկ մյուսն ընկնել այդ հիվանդության շղթայի մեջ: Վերջինիս մոտ հիվանդությունը կարող է շարունակական բնույթ կրել եւ պարբերաբար կրկնվել, ինչը պահանջում է երկարատեւ բուժում: Որպեսզի բուժումը տա դրական արդյունքներ, հիվանդը պետք է նաեւ հավատա եւ վստահի իրեն բուժող բժշկին:
— Նեւրոզների բուժման ի՞նչ մեթոդներ են առաջարկվում:
— Նեւրոզի բուժման գործում միշտ պետք է հիշել, որ այն ոչ միայն նյարդային համակարգի, այլեւ ամբողջ օրգանիզմի հիվանդություն է, եւ որ նրա հիմքում, հոգեկան վնասվածքներից բացի, մեծ մասամբ ընկած են նաեւ սոմատիկ գործոններ (ֆիզիկական հյուծվածություն, զանազան քրոնիկական հիվանդություններ եւ այլն): Այս տեսակետից նեւրոզների բուժումը պետք է տարվի համալիր ձեւով՝ հիմնական շեշտը դնելով արտաքին պայմանների փոփոխության, հիվանդածին ապրումների վերացման եւ ամբողջ օրգանիզմի ու առանձին օրգանների սոմատիկ վիճակների նորմալացման վրա: Լավ կլինի գոնե բուժման շրջանում հիվանդին հեռու պահել ամեն տեսակի տհաճություններից, մտավոր եւ ֆիզիկական գերլարումից, կոնֆլիկտներից, աղմուկից եւ այլն, որոնք կարող են բուժվող նեւրոզների կրկնություններ առաջացնել: Բուժման ձեւերից են հոգեբուժությունը, այսինքն՝ հոգեկան ներգործության միջոցով կատարվող բուժումը, որի ձեւերից է հիվանդին սովորական զրույցի միջոցով համոզելը, բացատրելը, ոգեւորելը, մխիթարելը եւ միտքն իր հիվանդությունից հեռացնելը՝ ուշադրություն դարձնելով աշխատանքի կամ այլ հետաքրքիր գործերի վրա:
— Նեւրոզի բուժման ուրիշ ի՞նչ միջոցներ կան:
— Նեւրոզ հիվանդության բուժման մեթոդներից է նաեւ հիպնոթերապիան՝ հիպնոսի միջոցով կատարվող բուժական ներշնչումը: Դեղորայքային բուժումը տարվում է երկու ուղղությամբ՝ նյարդային համակարգը հանգստացնող, կարգավորող միջոցառումներ եւ ամբողջ օրգանիզմի ու առանձին օրգանների սոմատիկ վիճակը կարգավորող, հյուծվածությունը վերացնող միջոցառումներ: Եթե նեւրոզ ունեցող մարդը տառապում է որեւէ հիվանդությամբ, անհրաժեշտ է անմիջապես ձեռնամուխ լինել դրա բուժմանը համապատասխան մասնագետների օգնությամբ: Բուժման գործում կարեւոր նշանակություն ունեն նաեւ ֆիզիոթերապեւտիկ զանազան արարողակարգերը, բուժական ֆիզկուլտուրան, ինչպես նաեւ 20-րդ դարի հայտնագործությունը՝ հոգեվերլուծությունը:
— Արտաքին տեսքից կարելի՞ է ենթադրել, որ տվյալ մարդը տառապում է նեւրոզ հիվանդությամբ:
— Ոչ միշտ: Սակայն, եթե հիվանդությունը գտնվում է սրացման փուլում, հիվանդի պահվածքից եւ արտաքին տեսքից կարելի է ենթադրել նրա հիվանդության մասին: Այդպիսի մարդիկ հիմնականում լինում են ընկճված, վախեցած, կամ ահավոր անհանգիստ եւ դյուրագրգիռ:
— Կան մարդիկ, որ անկախ առիթից շարունակ ժպտում են, փորձում երեւալ կենսախինդ եւ ինքնավստահ: Կարելի՞ է արդյոք ենթադրել, որ տվյալ մարդն ունի նեւրոզ եւ այդպիսի պահվածքը ինքնապաշտպանական ձեւ է:
-Ե՛վ այո, ե՛ւ ոչ: Հնարավոր է՝ մարդը պարզապես բարեհամբույր է եւ ժպտերես: Միայն այն, որ նա շատ է ժպտում, դեռ նեւրոզի մասին չի վկայում: Սակայն չափից շատ ինքնավստահությունը՝ զուգակցված ոչ պատեհ ժպիտով, կարող է վկայել այն մասին, որ տվյալ անձի մոտ ինչ -որ բան այն չէ: Դա կարող է լինել ե՛ւ նեվրոզ, ե՛ւ մարդու ներաշխարհի հետ կապված որեւէ այլ հիվանդություն:
— Վերջին շրջանում հաճախ է խոսվում այն մասին, որ նեւրոզները միտում ունեն դառնալու դարի հիվանդություն: Ի՞նչ կասեք այդ մասին:
— Նեւրոզները դիտվել եւ նկարագրվել են դեռեւս շատ վաղուց: Առաջին անգամ նեւրոզների մասին գրել են 18-րդ դարում: Նեւրոզների հիմքը դրել է Զիգմունդ Ֆրոյդը, եւ դեռ այն ժամանակներից սկսած համարում էին, որ նեւրոզները դառնալու են դարի հիվանդություն: Այդ տեսակետը շարունակում է արդիական մնալ մինչ օրս:
— Ի՞նչ տարբերություն նեւրոզների ու դեպրեսիաների միջեւ:
— Գոյություն ունի դեպրեսիայի երկու տեսակ՝ մեծ եւ փոքր: Փոքրը նեւրոտիկ դեպրեսիան է: Այս դեպրեսիան համարվում է նեւրոզի ախտանշան: Շատ նեւրոզների մեջ դեպրեսիայի բաղադրիչ կա: Եվ դա հենց նեւրոտիկ դեպրեսիան է: Իսկ մեծ դեպրեսիան առանձին հիվանդություն է, ուստի պահանջում է ճիշտ մոտեցում եւ, հետեւաբար, ճիշտ բուժում, ինչը շատ կարեւոր է:
— Եվ վերջում, Ձեր խորհուրդը մեր ընթերցողներին՝ ինչպե՞ս խուսափել նեւրոզներից, կամ այլ կերպ ասած, ո՞րն է նեւրոզ չունենալու «դեղատոմսը»:
— Նեւրոզ չունենալու «դեղատոմսն» է գտնել կյանքի լիարժեք հաշվեկշիռը, այն է՝ ապրել լիարժեք կյանքով, ունենալ անձնական կյանք: Չի կարելի գիշեր-ցերեկ աշխատել կամ օրերով ոչինչ չանել: Կյանքում ամեն ինչ իր տեղն ունի եւ համաչափորեն անհրաժեշտ է:
Սնկերը գրոհում են
4,344 մեկնաբանույթուն
SV
djvar harc es talis, piti zbaxves poqrikovd, ushadrutyun chdardznes, miayn u miayn poqrikd, tekuz amenavat jamank piti zbaxves nranov, u ktesnes vor na kogni qez/gitem pah ka vor uj ches unena, achqid vochinch chi ereva/,
V.V..
Isk duq inchpeseq haxtaharum?((( es poqrik unem u chem kara normal pahem im poqrikin…
SV
Gay??
SV
ha ed amen inchn el exel e/V.V/
@@ Gay???
V.V..
Im stamoqs@,por@ krcqavandaksel anndhat cavuma.kam dzer mot linuma vor shat shogeq u sirt@ tulana?kam achqer@ mshushot tesnen?
SV
nuynn a eli, du en asa aysor masnakcel es vardavarin? jrvel es?
GAY
CHE LINUMA DZAX KOXMUM SRTI MASUM MEJKUM TEVERUM
SV
Gay miayn ed koxqic cavern en misht? exel te urishel e exel
V.V..
Kam koxqic xosan du ardzaganq lses,kam gites te moraceles amen inch
V.V..
Barev dzez,erexeq isk dzer mot exela vocvor kinoneri mej,tmranolneri pes mi ban pakasa texd ches gtnum…ches kara crves,u qez tvuma te ushqt kancni.kam mi vat ban kanes et anoroshutyunic
GAY
ARDEN 3 TARIYA YOGAYI EM GNACL BUJVEL U LAV EI AMEN INCH ANCEL ER ANCYL AMIS NORIC TETEV STRES TARA U ES CAVERS I HAYT EKAN U JNSHUMS
Qristine
Shnorhavor vardavar, vonc eq erexeq?
SV
Erexeq shnorhavor vardavar!!!!!!!
SV
isk nevrozd inch dzevov bujecir, vor noric krknvec??
SV
qo mot inchqan jamanak e Gay?
SV
Gay jan chishtnasac konkret chem hishum, bayc cav@ qcum er depi lyard u aj votq, canrutyun er talis, enpisin cher vor chdimanas, parzapes xangarum er, chnayac du axjik es karox e qo mot urish dzevi a,karevor@ taqutyun chunenas/ kuyraxiqi borboqman jamanak taqutyun en unenum/, Gay jan hima es gracners vor kardacir vnushken mtnelu a mejd, ushadrutyun mi dardzru, kancni
gay
erevi exela elei chem hishum enkan bana aexel hets hima bujvel em bayc stres tara noric u ed cavern i hayt ekav inch tipi caver ien SV ete kareli e andhat er te ndmijumnerov te cakocnerov
SV
inch asem, vor grum enq incher e exel, hishum em shat thach paher, naev nranq vor ches el uzum hishes u ‘gres’, mi kentronaceq!!!
SV
aj koxmi shrjanum e exel qcelov depi votq, Gay jan bayc 2 tari araj nman caver unecel es? de vor bjshkihi a asum uremn voch mi ban chka
GAY
HA 2 TARI ARAJ HAM STUGEL EM HAM ARYAN ANALIZ EM AREL LEYKOCITNERS NORMAL A EXEL EXELA DZER MOT NMAN CAVER SV canot bjshkuhi el unem aseci asec ed kuyraxiki ban chi
SV
bayc inchpes bolor nmanatip dexer@ hakarak azdecutyun en toxel,kisat em xmel
SV
ha es xmel em
vik
erexeq amara durs ekeq zbaxveq amen or mi ban kazmakerpeq zbaxveq vorovhetev menq an@ndhat mer masin enq mtacum dra hamar ci ancnum vor zbaxvum enq crvum enq amen incel lava linum
Tigranuhi
Erexeqqqq voreve mek@, Fevarin xmatzka?
SV
kuyraxiqd stugel es?
GAY
erexek um mota patahel vorovayni aj koxmi caver cakocne mek mzzocov cav mek ancni mek porti koxkn caki
SV
pordzir aprel sovorakan aroryayov, ashxatanq, erexaner, @Ntaniq ev ayln…,es el hima pordzum em vochmi dex chxmel, jamanak elinum vor enqan em tarvac linum, vor chem el hishum … bayc mek mek el hishecnum ee
SV
pordzir aprel sovorakan aroryayov, ashxatanq, erexaner, @Ntaniq ev ayln…,es el hima pordzum em vochmi dex chxmel, jamanak elinum vor enqan em tarvac linum, vor chem el hishum … bayc mek mek el hishecnum ee
Qristine
vochi meky SV jan, uxxaki chpiti fiqsves u ushadrutyun chdarcnes, hima tesnenq es lav vichaky erkar ktevi )))))))))
SV
Qristine jan inchi shat urax em qez hamar, dexer es xmum te hogebani ognutyamb?
GAY
MAR JAN IM MOT EL KA BAYC VOCH ANDHAT MEK MEK EL PORTIS KOXKNA CAKUM AJ KOXMIC
Qristine
lav em Ani jan, de shaat lav e, vor arden popoxutyun ka
nelli
Sv jan. Im mota shat patahuma vor mi anboxj or aynqan lav em zgum vor dranic el em vakhenum inc tvuma verji orsa vor aydqan lavem. Orinak vor or@ henc areva linum henc aravotic ardnanum em lav tramadrucamb. U etpes baner.
SV
erexeq ka nenc amanak vor dzez shat lav eq zgum?
SV
Vik vonc es harmaracnum ed sport@?
Tigranuhi
Isk Im mot henc gluxsbaraxlit a konkret ,cavum jnshums havasarvum,axhqers vonc vor shaxvatz lini,vizs brnvum shat thatj zgacoxutyunner
Gohar
Narine jan et vijakt vor xpuma axiqnerit gazer unenumes
Magi
Tigranuhi jan @ndanrapes chunem glxacav menak chnshumsa tatanvum u nerss xarnvuma irar vonc vor tagnap mtni larvem vaxi zgacoxutyun lini.im mot sksvec ushagnacutyanb dzerqers dzgvec brranis het u lezus tmbrec u mi qani tope et vijakin exa shunchsh ktrvum er u et orvanic ners vonc vor satana mtni taknuvra ani durs ga ahavora chgitem inch anem.bjishk@ asec nkarvi apahovutyan hamar bayc im mit et xndur@ chi
Ani
Qristine. jan. hamematac. hima. lav. du. vonc. es
Tigranuhi
Yolaaa Qristine jan,d u vonc es?
Ani.
inj. simptomner. unes. Magi. jan. ova. niardabant
Tigranuhi
Nayi jan glxacavert shat en,vorgluxt uzum en nkarem?
Magi
Mersi Tigranuhi jan. Im mot nora sksvum inch anem chxorana?? Nyartabani mot gnaci asuma gluxt chisht klini nkarel
Qristine
Barev dzez, vonc eq erexeq?
Tigranuhi
Magi jn hangisg b6 xmi shattt lav a ,angan nshanakum en erexanerin u hxinerin.
mar
Mersi Sv jan,ha kuyraxiq el em stugel normala amen inch
Ani
shushsnik. jan. es. homa. bijum. em. stanum. es. ham. zob. inem. ham. nevroz. homa. ahagin. lav. em
Magi
Barev dzez. Cankanum em boloris qaj aroxjutyun. Kaseq no stres@ magni b 6@ vtangavor chen???
shushanik
Barev cez ,Ani jan ete zob unes apa zob@ bujeluc heto uzum es nevroz lini te urish du kez piti lav zgair. U lavanair.
Ani
mi. jamanak. incel. jein. ognum. nimesil. xmi. kancni