Կյանքն առանց նևրոզի
Հոգեկան գերլարվածությունը, սթրեսները եւ մի շարք այլ գործոններ կարող են հանգեցնել նևրոզի: Այս, ցավոք, այժմ տարածված հիվանդությամբ հիմնականում հիվանդանում են թույլ նյարդային համակարգ ունեցող մարդիկ:
Հարցին, թե ի՞նչ է նեւրոզը եւ ինչպե՞ս կարելի է կանխել, պատասխանում է Երեւանի N 1 կլինիկական հիվանդանոցի նյարդաբան Բելլա Գրիգորյանը:
Վաճառվում է ՆԻՇԱՍՏԱ
Հեռ.՝ 091-517207
— Ընդհանրապես ի՞նչ ասել է նեւրոզ:
— Մարդու նյարդային համակարգն օժտված է մեծ կայունությամբ ու ճկունությամբ: Չնայած դրան, այնուամենայնիվ, դրդման եւ արգելակման գործընթացները գերլարման հասցնող գրգռիչների ինտենսիվությունը կամ այդ երկու պրոցեսների բախումը կարող են այնքան զգալի լինել, որ մարդու մոտ առաջանա բարձրագույն նյարդային գործունեության խանգարման հակազդեցություն, եւ նա հիվանդանա նեւրոզով: Այլ կերպ ասած՝ նեւրոզն անձի վատ հարմարվողականությունն է իր շրջապատին եւ իր ապրած կյանքին:
Բոլոր սթրեսները, դրական եւ բացասական գործոններն ազդում են մեր նյարդայինհամակարգիվրա: Եվ երբ խախտվում է օրգանիզմի հավասարակշռությունը, առաջանում է նեւրոզ կոչված հիվանդությունը:
— Կանանց եւ տղամարդկանց մոտ նեւրոզները նո՞ւյն ախտանշաններն ունեն, թե՞ տարբեր կերպ են դրսեւորվում:
— Տղամարդկանց մոտ ավելի հաճախ արտահայտվում է պսիխոսոմատիկայի ձեւով, այսինքն, երբ տղամարդը գանգատվում է տարբեր ներքին օրգանների՝ սրտի, ողնաշարի, գոտկամասի եւ այլնի ցավերից, սակայն իրականում այդ օրգանների հետ կապված որեւէ խնդիր չկա, կա նեւրոտիկ վիճակ:
Կանանց մոտ փոփոխության է ենթարկվում հուզական ոլորտը, այսինքն՝ հաճախ արտասվում են, դյուրագրգիռ են եւ շուտ բռնկվում են: Նեւրոզների առաջացման գործում մեծ ազդեցություն ունի նաեւ վախը: Կանանց մոտ լինում են վախեր տարբեր երեւույթների նկատմամբ, իսկ տղամարդկանց մոտ՝ առողջականի վերաբերյալ:
— Նեւրոզ հիվանդությունը փոխանցվու՞մ է ժառանգաբար:
— Ժառանգաբար՝ ոչ: Բայց եթե մի ընտանիքում կա նեւրոզով հիվանդ մարդ, եւ հատկապես, երբ մայրն է տառապում նեւրոզով, ապա դա անպայման բացասաբար է անդրադառնում երեխայի առողջության եւ նյարդային համակարգի վրա: Նյարդային ոչ նորմալ վիճակում գտնվող մարդու հետ ապրելը բացասաբար է անդրադառնում նաեւ երեխայի ձեւավորման եւ զարգացման վրա:
— Հատկապես ի՞նչ տարիքի եւ ո՞ր սոցիալական խմբի ներկայացուցիչներն են ավելի շատ տառապում նեւրոզով:
-Նեւրոզով տառապողների առանձին խումբ կազմում են արվեստի մարդիկ՝ արվեստագետները, այնուհետեւ՝ ուսուցիչները եւ ղեկավար անձինք, այսինքն՝ նրանք, ովքեր շարունակ կատարում են պատասխանատու աշխատանք:
Իսկ ինչ վերաբերում է տարիքին՝ ասեմ, որ այդ հիվանդությունն իր ճիրանների մեջ է առնում հատկապես երիտասարդ տարիքի անձանձ՝ թե՛ տղամարդկանց, եւ թե՛ կանանց:
— Իրականում արդյո՞ք լիարժեք բուժվում են նեւրոզները, թե՞, այնուամենայնիվ, իրենց հետքը թողնում են մարդու հետագա կյանքի եւ կենսագործունեության վրա:
— Ճիշտ չի լինի ասել, որ հնարավոր է նեւրոզը լիարժեք բուժել, որքան էլ փորձենք մոտենալ բուժման լիարժեքությանը: Այդ հարցում շատ կարեւոր է մարդու տեսակը. մեկը կարող է հաղթահարել, իսկ մյուսն ընկնել այդ հիվանդության շղթայի մեջ: Վերջինիս մոտ հիվանդությունը կարող է շարունակական բնույթ կրել եւ պարբերաբար կրկնվել, ինչը պահանջում է երկարատեւ բուժում: Որպեսզի բուժումը տա դրական արդյունքներ, հիվանդը պետք է նաեւ հավատա եւ վստահի իրեն բուժող բժշկին:
— Նեւրոզների բուժման ի՞նչ մեթոդներ են առաջարկվում:
— Նեւրոզի բուժման գործում միշտ պետք է հիշել, որ այն ոչ միայն նյարդային համակարգի, այլեւ ամբողջ օրգանիզմի հիվանդություն է, եւ որ նրա հիմքում, հոգեկան վնասվածքներից բացի, մեծ մասամբ ընկած են նաեւ սոմատիկ գործոններ (ֆիզիկական հյուծվածություն, զանազան քրոնիկական հիվանդություններ եւ այլն): Այս տեսակետից նեւրոզների բուժումը պետք է տարվի համալիր ձեւով՝ հիմնական շեշտը դնելով արտաքին պայմանների փոփոխության, հիվանդածին ապրումների վերացման եւ ամբողջ օրգանիզմի ու առանձին օրգանների սոմատիկ վիճակների նորմալացման վրա: Լավ կլինի գոնե բուժման շրջանում հիվանդին հեռու պահել ամեն տեսակի տհաճություններից, մտավոր եւ ֆիզիկական գերլարումից, կոնֆլիկտներից, աղմուկից եւ այլն, որոնք կարող են բուժվող նեւրոզների կրկնություններ առաջացնել: Բուժման ձեւերից են հոգեբուժությունը, այսինքն՝ հոգեկան ներգործության միջոցով կատարվող բուժումը, որի ձեւերից է հիվանդին սովորական զրույցի միջոցով համոզելը, բացատրելը, ոգեւորելը, մխիթարելը եւ միտքն իր հիվանդությունից հեռացնելը՝ ուշադրություն դարձնելով աշխատանքի կամ այլ հետաքրքիր գործերի վրա:
— Նեւրոզի բուժման ուրիշ ի՞նչ միջոցներ կան:
— Նեւրոզ հիվանդության բուժման մեթոդներից է նաեւ հիպնոթերապիան՝ հիպնոսի միջոցով կատարվող բուժական ներշնչումը: Դեղորայքային բուժումը տարվում է երկու ուղղությամբ՝ նյարդային համակարգը հանգստացնող, կարգավորող միջոցառումներ եւ ամբողջ օրգանիզմի ու առանձին օրգանների սոմատիկ վիճակը կարգավորող, հյուծվածությունը վերացնող միջոցառումներ: Եթե նեւրոզ ունեցող մարդը տառապում է որեւէ հիվանդությամբ, անհրաժեշտ է անմիջապես ձեռնամուխ լինել դրա բուժմանը համապատասխան մասնագետների օգնությամբ: Բուժման գործում կարեւոր նշանակություն ունեն նաեւ ֆիզիոթերապեւտիկ զանազան արարողակարգերը, բուժական ֆիզկուլտուրան, ինչպես նաեւ 20-րդ դարի հայտնագործությունը՝ հոգեվերլուծությունը:
— Արտաքին տեսքից կարելի՞ է ենթադրել, որ տվյալ մարդը տառապում է նեւրոզ հիվանդությամբ:
— Ոչ միշտ: Սակայն, եթե հիվանդությունը գտնվում է սրացման փուլում, հիվանդի պահվածքից եւ արտաքին տեսքից կարելի է ենթադրել նրա հիվանդության մասին: Այդպիսի մարդիկ հիմնականում լինում են ընկճված, վախեցած, կամ ահավոր անհանգիստ եւ դյուրագրգիռ:
— Կան մարդիկ, որ անկախ առիթից շարունակ ժպտում են, փորձում երեւալ կենսախինդ եւ ինքնավստահ: Կարելի՞ է արդյոք ենթադրել, որ տվյալ մարդն ունի նեւրոզ եւ այդպիսի պահվածքը ինքնապաշտպանական ձեւ է:
-Ե՛վ այո, ե՛ւ ոչ: Հնարավոր է՝ մարդը պարզապես բարեհամբույր է եւ ժպտերես: Միայն այն, որ նա շատ է ժպտում, դեռ նեւրոզի մասին չի վկայում: Սակայն չափից շատ ինքնավստահությունը՝ զուգակցված ոչ պատեհ ժպիտով, կարող է վկայել այն մասին, որ տվյալ անձի մոտ ինչ -որ բան այն չէ: Դա կարող է լինել ե՛ւ նեվրոզ, ե՛ւ մարդու ներաշխարհի հետ կապված որեւէ այլ հիվանդություն:
— Վերջին շրջանում հաճախ է խոսվում այն մասին, որ նեւրոզները միտում ունեն դառնալու դարի հիվանդություն: Ի՞նչ կասեք այդ մասին:
— Նեւրոզները դիտվել եւ նկարագրվել են դեռեւս շատ վաղուց: Առաջին անգամ նեւրոզների մասին գրել են 18-րդ դարում: Նեւրոզների հիմքը դրել է Զիգմունդ Ֆրոյդը, եւ դեռ այն ժամանակներից սկսած համարում էին, որ նեւրոզները դառնալու են դարի հիվանդություն: Այդ տեսակետը շարունակում է արդիական մնալ մինչ օրս:
— Ի՞նչ տարբերություն նեւրոզների ու դեպրեսիաների միջեւ:
— Գոյություն ունի դեպրեսիայի երկու տեսակ՝ մեծ եւ փոքր: Փոքրը նեւրոտիկ դեպրեսիան է: Այս դեպրեսիան համարվում է նեւրոզի ախտանշան: Շատ նեւրոզների մեջ դեպրեսիայի բաղադրիչ կա: Եվ դա հենց նեւրոտիկ դեպրեսիան է: Իսկ մեծ դեպրեսիան առանձին հիվանդություն է, ուստի պահանջում է ճիշտ մոտեցում եւ, հետեւաբար, ճիշտ բուժում, ինչը շատ կարեւոր է:
— Եվ վերջում, Ձեր խորհուրդը մեր ընթերցողներին՝ ինչպե՞ս խուսափել նեւրոզներից, կամ այլ կերպ ասած, ո՞րն է նեւրոզ չունենալու «դեղատոմսը»:
— Նեւրոզ չունենալու «դեղատոմսն» է գտնել կյանքի լիարժեք հաշվեկշիռը, այն է՝ ապրել լիարժեք կյանքով, ունենալ անձնական կյանք: Չի կարելի գիշեր-ցերեկ աշխատել կամ օրերով ոչինչ չանել: Կյանքում ամեն ինչ իր տեղն ունի եւ համաչափորեն անհրաժեշտ է:
4,344 մեկնաբանույթուն
Ani
irina. jan. erek. menk. tan@. lik@. hiurer. uneink. nor. vor. ekel. ein. es. arandcnacel. ei. heto. miaca. iranc. zkzbic. lav. jei. baic. eto. skseci. inc. lav. zgal
irina
Erexek esel mardasat texerum lav cem linum bayc antesum em inckan karak der kamkin hakarak exek mardasat texerum u tekuz vat zgak mnacek banel ci lini et @ndamen@ mer vaxna
SV
Vik es amen@ qo mot inchqan jamanak e u naev inchqan jamanak e for mardashat texerum du qez vat es zgum???
SV
Հարցեր բժիշկներին — Անվճար բժշկական խորհրդատվություն grupa a, nax pordzir gtnel uzacd masnagetin, nor harcd uxxir re
SV
inz el ei aydpes bacatrum vor ed vichakic mardchi mernum, ed zut tvum e
Ani
vik. jan. shat. jisht. es. asum
Ani
jem. karoxanum. gtnel. facebookov
SV
chisht es Vik jan, im gracs kardacir, te incheen asel bjishkner@, hl@ daje mtacum en te simulyantutyun es anum, chen patkeracnum
SV
Ani gecir facebook-ov ognecin?
Vik
ErexeQ es esor dasi ei dranic heto gorti u giteq mi ban asem erevi voc mek im nman ci exel es stexstex antiv bjiskneri mot em exel gîtes vor asum en xanutum vatanum em irenq asum en uxext inch imacav vor xanut gnacir et du es @nknum panikayi mec u qez tanum vatanalun kqm tnic durs gam kvatanam erexeq enqan em drsum vatacel mi ban em haskacel voc mi angam et vatanaluc cem merel .de hima ind lseq ekeq bolors miasin mes tap tanq u virosenq mes tirapetel amen inch ancoxika inc grvaca en el klini après anhoq u erjanik
SV
Ani podzecir grel, patasxanecin qez?
SV
es ur anhaitacaq bolord???
SV
Erexeq Jan . Davaite jit drujno/// Ani pordzir facebookov harcd uxxel. U en asacs girq@ kardal manavand for Moskvaium ed aveli arag kgtnes ruseren tarberak@. Chnayac inetov voronir ka. U naev edtex mardik caxs en tesnum for gnan bujven chka normal Bjishk???et mardu mot el for uzum ed gnal inchpes piti ogni qez ete ches karoxanum bacatrvel????
Meri idk du inch dzevov es pordzel ancnel ed vichak@??? Dexoraayqov Te hogebani of uttamb???u hetaqrqir@ giteq vorn e erexeq. For ed hivanduryan kam vichakin canot voreve Bjishk chi grim Te inch kareli e anel verjapes. Gnacel em ed tarber bjishkneri mot. En mek@ asum e- ed dex@ xmi. En myus@ Te ed myus@ xmi. En 3rd@ Te inchu ed gnacel ed bjshki mot. Ed dex@ xmi. Dra hamar el havats korcrel em. Stugveluc el havarum em menak stugman txtin . Idk iranq dex nshanakum en for havatas. Amen mek@ tarber motecym e talks. Ed el em Anii u myusneri pes exel shat vat vichaki. For voxh mi ban achqis Cher erevum. Ed dexern el hakarak azdecutyunn win unenum. Shshmecnum. U mi qani amis dex @ndhanrapes dex Chen xmum aveli ogut e. Mnacel e himnalanum glxis bjjel@
Ani
erexek. jan. im. anun@. Ania. vonc. karelia. mtacel. vor. es. uzum. em. cez. bacasakam. licker. tam. uxaki. es. ahavor. jnshvum. em.
Ani
Meri. jan. uxaki. im. mot. vojmi. angam. senc. xoracvac. ji. exel. u. mtkovt. amen. inj. ancnuma. uxaki. es. moskvaium. em. otarutian. mej. u. vojmek. kez. jen. askanum. knerek. ete. es. inj. vor. mekin. jnshel. em
SV
Apres Meri Jan. Es hamadazyn em qo graci het [email protected] e!!!!,aveli shat bacasakan emocianerov es lcvum kardalov ayn. Nui nisk eye inqn irakanum ed vichakum e for ir grac@ kardalov inq@ nuinpes kvatana. Sakayin mi ban ka for vochmeks indz tvum e chenq karox jxtel. Ed charabastik vichakum eye vat es voch mi ban achqid chi ere vs. U karox e ahavor vaxi meh @nknes. Petq che mexadrel voreve mekin qani for bolors el/ayis vichaki masi e xosq@ / kashvi vra zgacel enq
Ani
Meri. djan. et. ketanshanner@. im. eraxossa. dnum. jem. karoxanum. hanem. gitek. inj. erb. vor. ko. gangatner@. asumes. u. kez. patasxanum. en. vor. nuin. simptomner@. irenc. mota. mikij. kij. es. mtacum. vat. baneri. masin.boloris. motel. amen. inj. lava. linelu du. mikij. tetevanum. u. hangstanum. es. es. amen. or. astcun. xndrum. em. vor. bolors. aroxjanank
Meri
Barev cez erexeq jan inc knereq bayc es ahavor barkacac em aniyi vra , asem in4u es nevrozic shat heru em indz pahum vorovhetev hima ayjm kardum lstm em dra masin u es zarmanum em vonc es tuyl em tvel inc ushadrucun. Uxix 23 tari ibr tarapel em animast kyanqs em khortakel hima aynqan hetaqrqrucun ka vor 4i kareli fiqsvel dra vra. Es hima uxaki aprum u vayelum em amen mi ors. Ha asem te khi em barkacac aniyi vra anin tox inc neri iharke ete inqn ania qanzi anun vo4in4 4i kara asel es el karam anvans tex shat ban grem . 4i karox misht vat lini aniyi mot im karciqov et ani ko4vac anndat asuma vat em vat em u dranov vor dzez vat mtqer talu husahatelu tkhrecnelu u hiastapecnelu hamara et anndat grum miayn vat e . Qanzi es kasei 4apt mi ancir u durs ari kayqic tox erekheq mimianc het shpven. Etqan bacatrum en ani mer het ela et katarvum menq el unenq glkhaptuyt bayc in4 anin es 4o4vum em es 4o4vum em . Eh erexeq azat apreq azat . Ha daje aniyi amen gracic heto ketanshan dneln ete iroqic ani es akhr ani jan khi es qo gracnerit anndat pauzanerov grum azatucun tur gracit u mtqerd nakhoroq sharadrir nor grir u dir pt4kanerd antex vortex petqa .
ani.
kristine. djan. inj. dex. es. xmum
Qristine
che Ani jan, eli ka et chochvel@
ani
erexek. jan. moskvaium. mi. mard. ka. vor. ink@. shnork. uni. bujelu. ir. cerkerov. mer. canotin. oknela. u. ink@. pox. ji. vercnum. vax@. petka. gnam. ira. mot. el. jgitem. inj. anem. uzum. em. porcem. baic. es. menak. im. astcun. em. havatum. u. xndrum
ani
kristine. djan. inj. dex. es. xmum
ani
sv. jan. tun@. hiurer. uneink. jem. harcrel. vate. ei. inc. zgum. vor. shat. martik. en. linum. vapshe. vatanum. em
ani.
erexek. jan. ese. lav. jem. jgitem. el. im. votkers. u. derkers. doxuma. votkers. cavuma. gluxs. canracac. lini. voncvor. jojvum. em. ko. mot. ancav. kristine. jan. jojvelt
Qristine
es esor lav chem Ani jan, gl aptuyt unem, dzerqers u votqers doxum en, srtis shrjanum cakoc unem, kokordums el vonc vor pahox ban lini, odi mej linem
ani
erexek. jan. vor. inj. vor. ariti. ek. masnakcum. vonc. ek. cez. zgum
ani
erexek. jan. vonc. ek
Vik
Irina Jan sat tariner ancnuma eli krknvuma srtxarnocn el mi erku amis ancnuma éli krknvuma erexeq bolor simptomnern el ancnuma heto noric mi stress sksuma uxaki menq piti sovorenq
Vor noric krknvi panikayi mec c@nknenq
irina
Vik jan inckan tevec ko glxaptuyt@ et cocvel@?heto inc asir inc srskvenk?
SV
Ani facebook-um mi hat grupa ka, bjishkner en, pordzel es grel? Հարցեր բժիշկներին — Անվճար բժշկական խորհրդատվություն
ani
. erexek. jan. im. motela. tenc. el. jgitem. inj. anem. shatem. nexvum. cer. et. vor. xosum. em. tetevanum. em. esel. jem. karoxanum. erexekis. hamar. mi. ban. anem. mamasa. anum. sax. esel. erek. gnacel. ei. xanut. jei. karum. mi. ban. naei. minjev. mi. erku. ban. @ntreci. vor. arnem. krtnki. mej. korel. ei injka. petka. sharinakvi
Qristine
Ani jan esor xanutum eli chochvum ei, vaxenum em durs gam, bayc tann el lav chem zgum,erb moranum em lav em, er hishum em glxaptuyt,srtxarnoc em unenum,vaxy atamneris piti gnam, indz tramadrum em, chgitem
Vik
Ani lsi @nenc ei cocvum vor imacan glanersa brnecin hanecin heto mtacum fin havasaraksrutyan organna xaxtvel enqan vat ei erexeqs pour ognox cunei mi kerp henvum ei pateri vra vor kqrenqyi gorters anei lacs valider mtacum ei himikvanuc esqan hivand pater@brnac bayc etel ancav es vor mtnum ei canut sirts kangnumer hima el em vatanum bayc gitem vor dranica el asxatum em ind tirapetem mincev ancni dra pacarov enqan baneric em zrkvum el aselu ci mi mtaci boloris motel @tenca
ani
kristine. jan. tnic. karoxanum. es. durs. gas vonces. kez. xanutnerum. zkum. mekel. vor. kangnac. es. linum. inj. zgacoxutiunner. es. unenum
irina
Ci ancel Ani jan
ani.
kristine. jan. es. amen. or. srtxarnoc. unenum. em. et. jojvel@. vapshe. ahavora. dl. jgitem. inj. anem. ko. mot. ancav
Qristine
erexeq isk glxaptuyti het srtxarnoc unenum eq?
ani
ha. irina. jan. ko. motela. exel. injes. arel. vor. ancela
irina
Ha Ani jan voncor vot@t getnin casni jeto havasaraksrutyun@ ces karum pahes
ani
vik. jan. xndrum. em. mekel. asa. nenc. pah. exela. voncor. pol@. votkerit. tak. jlini
ani
vik. jan. ko. mott. nstac. text. exela. vor. jojves. b. kompleks@. ognuma. dran
ani
ognela. kardal@. ha. vaxum. em. u. misht. anhangist. em. arden. 4. taria. baic. eskan. xor@ jer. hima. shata. xoracel. u. vaxenum. em. vor. jancni. en. jamanak. eskard. ei. xmum. ognum. er. hima. nastoika. valerianai. katilner. em. xmum. tund. kneluc. duk. inj. ek. xmum
Vik
Ani Jan incu es kentronacel et cocvelu vra moraci et STIC bana mi hat Bkomleqs srskvi tox ancni
SV
Vaxi zgacum? /pordel ed grqer kardal. Orinak Del karnegi- kak perestat bespokoitsya I nachat jit…vernagrov.
ani
irina. jan. es. et. . shat. em. vaxenum. voncvor. navi. mej. linem. vor. votks. em. getin. inc. tvuma. votks. polin. ji. hasnum. ko. mot. exela. um. mota. exel. erexek. xndrum. em. patasxanek
SV
Glxaptuyit shat e exel. Bayc hima gluxs shaxum e. Sexmvum u mshush u votqers e paxnum
irina
Ani jan amena ahavor@ et glxaptuytna es unenum em
ani
sv. isk. glxaptuit. unenum. ek
S V
bjishkner@ indz tvum e for mtacum en for simulyantutyun em anum. Vorovhetev stugman txters normal en cuic talks. Enqan for dex en nshanakum for motneric gnas. Ed anger hivandutyun@ vegetariv nevroz e for inetum poisk tas shat ka grac. Ed dexern el for animadtxmum ei. Naxapea s kardum ei instrukcian. U pobochnie deistvian indz het katarvum er. Gnum ei bjshki EKG er anum. Asum sirtd normal e. Mi shabat lav er noric sksum er. Chei havatum
ani
isk. bjishknern. en. asel. vor. cer. mot. nevrozadazre