Կյանքն առանց նևրոզի
Հոգեկան գերլարվածությունը, սթրեսները եւ մի շարք այլ գործոններ կարող են հանգեցնել նևրոզի: Այս, ցավոք, այժմ տարածված հիվանդությամբ հիմնականում հիվանդանում են թույլ նյարդային համակարգ ունեցող մարդիկ:
Հարցին, թե ի՞նչ է նեւրոզը եւ ինչպե՞ս կարելի է կանխել, պատասխանում է Երեւանի N 1 կլինիկական հիվանդանոցի նյարդաբան Բելլա Գրիգորյանը:
Վաճառվում է ՆԻՇԱՍՏԱ
Հեռ.՝ 091-517207
— Ընդհանրապես ի՞նչ ասել է նեւրոզ:
— Մարդու նյարդային համակարգն օժտված է մեծ կայունությամբ ու ճկունությամբ: Չնայած դրան, այնուամենայնիվ, դրդման եւ արգելակման գործընթացները գերլարման հասցնող գրգռիչների ինտենսիվությունը կամ այդ երկու պրոցեսների բախումը կարող են այնքան զգալի լինել, որ մարդու մոտ առաջանա բարձրագույն նյարդային գործունեության խանգարման հակազդեցություն, եւ նա հիվանդանա նեւրոզով: Այլ կերպ ասած՝ նեւրոզն անձի վատ հարմարվողականությունն է իր շրջապատին եւ իր ապրած կյանքին:
Բոլոր սթրեսները, դրական եւ բացասական գործոններն ազդում են մեր նյարդայինհամակարգիվրա: Եվ երբ խախտվում է օրգանիզմի հավասարակշռությունը, առաջանում է նեւրոզ կոչված հիվանդությունը:
— Կանանց եւ տղամարդկանց մոտ նեւրոզները նո՞ւյն ախտանշաններն ունեն, թե՞ տարբեր կերպ են դրսեւորվում:
— Տղամարդկանց մոտ ավելի հաճախ արտահայտվում է պսիխոսոմատիկայի ձեւով, այսինքն, երբ տղամարդը գանգատվում է տարբեր ներքին օրգանների՝ սրտի, ողնաշարի, գոտկամասի եւ այլնի ցավերից, սակայն իրականում այդ օրգանների հետ կապված որեւէ խնդիր չկա, կա նեւրոտիկ վիճակ:
Կանանց մոտ փոփոխության է ենթարկվում հուզական ոլորտը, այսինքն՝ հաճախ արտասվում են, դյուրագրգիռ են եւ շուտ բռնկվում են: Նեւրոզների առաջացման գործում մեծ ազդեցություն ունի նաեւ վախը: Կանանց մոտ լինում են վախեր տարբեր երեւույթների նկատմամբ, իսկ տղամարդկանց մոտ՝ առողջականի վերաբերյալ:
— Նեւրոզ հիվանդությունը փոխանցվու՞մ է ժառանգաբար:
— Ժառանգաբար՝ ոչ: Բայց եթե մի ընտանիքում կա նեւրոզով հիվանդ մարդ, եւ հատկապես, երբ մայրն է տառապում նեւրոզով, ապա դա անպայման բացասաբար է անդրադառնում երեխայի առողջության եւ նյարդային համակարգի վրա: Նյարդային ոչ նորմալ վիճակում գտնվող մարդու հետ ապրելը բացասաբար է անդրադառնում նաեւ երեխայի ձեւավորման եւ զարգացման վրա:
— Հատկապես ի՞նչ տարիքի եւ ո՞ր սոցիալական խմբի ներկայացուցիչներն են ավելի շատ տառապում նեւրոզով:
-Նեւրոզով տառապողների առանձին խումբ կազմում են արվեստի մարդիկ՝ արվեստագետները, այնուհետեւ՝ ուսուցիչները եւ ղեկավար անձինք, այսինքն՝ նրանք, ովքեր շարունակ կատարում են պատասխանատու աշխատանք:
Իսկ ինչ վերաբերում է տարիքին՝ ասեմ, որ այդ հիվանդությունն իր ճիրանների մեջ է առնում հատկապես երիտասարդ տարիքի անձանձ՝ թե՛ տղամարդկանց, եւ թե՛ կանանց:
— Իրականում արդյո՞ք լիարժեք բուժվում են նեւրոզները, թե՞, այնուամենայնիվ, իրենց հետքը թողնում են մարդու հետագա կյանքի եւ կենսագործունեության վրա:
— Ճիշտ չի լինի ասել, որ հնարավոր է նեւրոզը լիարժեք բուժել, որքան էլ փորձենք մոտենալ բուժման լիարժեքությանը: Այդ հարցում շատ կարեւոր է մարդու տեսակը. մեկը կարող է հաղթահարել, իսկ մյուսն ընկնել այդ հիվանդության շղթայի մեջ: Վերջինիս մոտ հիվանդությունը կարող է շարունակական բնույթ կրել եւ պարբերաբար կրկնվել, ինչը պահանջում է երկարատեւ բուժում: Որպեսզի բուժումը տա դրական արդյունքներ, հիվանդը պետք է նաեւ հավատա եւ վստահի իրեն բուժող բժշկին:
— Նեւրոզների բուժման ի՞նչ մեթոդներ են առաջարկվում:
— Նեւրոզի բուժման գործում միշտ պետք է հիշել, որ այն ոչ միայն նյարդային համակարգի, այլեւ ամբողջ օրգանիզմի հիվանդություն է, եւ որ նրա հիմքում, հոգեկան վնասվածքներից բացի, մեծ մասամբ ընկած են նաեւ սոմատիկ գործոններ (ֆիզիկական հյուծվածություն, զանազան քրոնիկական հիվանդություններ եւ այլն): Այս տեսակետից նեւրոզների բուժումը պետք է տարվի համալիր ձեւով՝ հիմնական շեշտը դնելով արտաքին պայմանների փոփոխության, հիվանդածին ապրումների վերացման եւ ամբողջ օրգանիզմի ու առանձին օրգանների սոմատիկ վիճակների նորմալացման վրա: Լավ կլինի գոնե բուժման շրջանում հիվանդին հեռու պահել ամեն տեսակի տհաճություններից, մտավոր եւ ֆիզիկական գերլարումից, կոնֆլիկտներից, աղմուկից եւ այլն, որոնք կարող են բուժվող նեւրոզների կրկնություններ առաջացնել: Բուժման ձեւերից են հոգեբուժությունը, այսինքն՝ հոգեկան ներգործության միջոցով կատարվող բուժումը, որի ձեւերից է հիվանդին սովորական զրույցի միջոցով համոզելը, բացատրելը, ոգեւորելը, մխիթարելը եւ միտքն իր հիվանդությունից հեռացնելը՝ ուշադրություն դարձնելով աշխատանքի կամ այլ հետաքրքիր գործերի վրա:
— Նեւրոզի բուժման ուրիշ ի՞նչ միջոցներ կան:
— Նեւրոզ հիվանդության բուժման մեթոդներից է նաեւ հիպնոթերապիան՝ հիպնոսի միջոցով կատարվող բուժական ներշնչումը: Դեղորայքային բուժումը տարվում է երկու ուղղությամբ՝ նյարդային համակարգը հանգստացնող, կարգավորող միջոցառումներ եւ ամբողջ օրգանիզմի ու առանձին օրգանների սոմատիկ վիճակը կարգավորող, հյուծվածությունը վերացնող միջոցառումներ: Եթե նեւրոզ ունեցող մարդը տառապում է որեւէ հիվանդությամբ, անհրաժեշտ է անմիջապես ձեռնամուխ լինել դրա բուժմանը համապատասխան մասնագետների օգնությամբ: Բուժման գործում կարեւոր նշանակություն ունեն նաեւ ֆիզիոթերապեւտիկ զանազան արարողակարգերը, բուժական ֆիզկուլտուրան, ինչպես նաեւ 20-րդ դարի հայտնագործությունը՝ հոգեվերլուծությունը:
— Արտաքին տեսքից կարելի՞ է ենթադրել, որ տվյալ մարդը տառապում է նեւրոզ հիվանդությամբ:
— Ոչ միշտ: Սակայն, եթե հիվանդությունը գտնվում է սրացման փուլում, հիվանդի պահվածքից եւ արտաքին տեսքից կարելի է ենթադրել նրա հիվանդության մասին: Այդպիսի մարդիկ հիմնականում լինում են ընկճված, վախեցած, կամ ահավոր անհանգիստ եւ դյուրագրգիռ:
— Կան մարդիկ, որ անկախ առիթից շարունակ ժպտում են, փորձում երեւալ կենսախինդ եւ ինքնավստահ: Կարելի՞ է արդյոք ենթադրել, որ տվյալ մարդն ունի նեւրոզ եւ այդպիսի պահվածքը ինքնապաշտպանական ձեւ է:
-Ե՛վ այո, ե՛ւ ոչ: Հնարավոր է՝ մարդը պարզապես բարեհամբույր է եւ ժպտերես: Միայն այն, որ նա շատ է ժպտում, դեռ նեւրոզի մասին չի վկայում: Սակայն չափից շատ ինքնավստահությունը՝ զուգակցված ոչ պատեհ ժպիտով, կարող է վկայել այն մասին, որ տվյալ անձի մոտ ինչ -որ բան այն չէ: Դա կարող է լինել ե՛ւ նեվրոզ, ե՛ւ մարդու ներաշխարհի հետ կապված որեւէ այլ հիվանդություն:
— Վերջին շրջանում հաճախ է խոսվում այն մասին, որ նեւրոզները միտում ունեն դառնալու դարի հիվանդություն: Ի՞նչ կասեք այդ մասին:
— Նեւրոզները դիտվել եւ նկարագրվել են դեռեւս շատ վաղուց: Առաջին անգամ նեւրոզների մասին գրել են 18-րդ դարում: Նեւրոզների հիմքը դրել է Զիգմունդ Ֆրոյդը, եւ դեռ այն ժամանակներից սկսած համարում էին, որ նեւրոզները դառնալու են դարի հիվանդություն: Այդ տեսակետը շարունակում է արդիական մնալ մինչ օրս:
— Ի՞նչ տարբերություն նեւրոզների ու դեպրեսիաների միջեւ:
— Գոյություն ունի դեպրեսիայի երկու տեսակ՝ մեծ եւ փոքր: Փոքրը նեւրոտիկ դեպրեսիան է: Այս դեպրեսիան համարվում է նեւրոզի ախտանշան: Շատ նեւրոզների մեջ դեպրեսիայի բաղադրիչ կա: Եվ դա հենց նեւրոտիկ դեպրեսիան է: Իսկ մեծ դեպրեսիան առանձին հիվանդություն է, ուստի պահանջում է ճիշտ մոտեցում եւ, հետեւաբար, ճիշտ բուժում, ինչը շատ կարեւոր է:
— Եվ վերջում, Ձեր խորհուրդը մեր ընթերցողներին՝ ինչպե՞ս խուսափել նեւրոզներից, կամ այլ կերպ ասած, ո՞րն է նեւրոզ չունենալու «դեղատոմսը»:
— Նեւրոզ չունենալու «դեղատոմսն» է գտնել կյանքի լիարժեք հաշվեկշիռը, այն է՝ ապրել լիարժեք կյանքով, ունենալ անձնական կյանք: Չի կարելի գիշեր-ցերեկ աշխատել կամ օրերով ոչինչ չանել: Կյանքում ամեն ինչ իր տեղն ունի եւ համաչափորեն անհրաժեշտ է:
Սնկերը գրոհում են
4,344 մեկնաբանույթուն
irina
erexek jan menk bolors enk hasakakicner es hivandutyun@ 20 ic sksvuma u himnakanum 30 tarekan mardik en shat hivandner
Mel
Vik jan menq hamarya hasakakicner enq xndrum em qez lsir JOYS MAYER ( mitq@ krvi dashtn e) kompov miacru lsi kamel LESTER SAMRAL ( haxtel ev ishxel vaxin ) havaqi kompi mej guglov kberi inq@ karduma u du lsir Vik jan hastat ognuma payqarel vaxi dem porci
Vik
Es 37
irina
vik jan bayc du piti kardacac lines vor nevrozic cen xangarvum u hangist lines
Mel
Vik jan apres chishtes asum, menq piti shnorhakal linenq astcun mtacenq lav baneri masin,axotqn u havatq@ azatagrume mez vaxic
Mel
Vik jan knereq mi harc qani tarekaneq duq
Vik
De boloris mot el nuyn banerna uxaki es vaxenum em hogekan xangarum stanaluc EV dranic bxox baneric vor ind kkorcnem @tenc élu erexeq mek vaxena et cocveluc mi hat Bkompleqs srskveq tox ancni prteQ
O
irina
ha Anni jan linuma shat ind tvuma kngnem bayc du mi mtaci garuna kancni heto ova asum vor ces kra gas mtkit lini lavel karas inckanel vat lines kez tramadri u ari
Gohar
Ani jan vochmi ban eskard em xmum bayc de chi oqnum jamanaka petq ancnuma isk votqeri tulutun dra masin xosk chka iharke tulanuma
Ani
irina. jan. karoxanum. es. kangnes. im. mot. nenc. tpavorutiun. vor. kangnum. em. inc. tvuma. kngnem. ko. motela. tenc
Gohar
Vik jan simtomners shata inc et tagnapi pahna vor sksvuma anhangist kataxac vichaka linum vor qicha mnum helbes inqnaspan lines prcnes mi anbacatreli ban u gishernern akanjnersa xchum ka kez mot nman erevuyt
Ani
erexek. es. moskvaium. em. uzum. em. gam. haiastan. vor. vaxenum. em
irina
Ani jan im motela jojvel@ mnacel
Vik
Gohar Jan es aprum em fransyayum EV stex sat en tex talis sncarakan varjutyunerin yogayin meditacyayin et tagnapi jamanak snci sat em grel qtov cor@ sunc es qasum aynpes vor port uri pahi hasvi mincev 6ev beranov artasnci vor pord datarkvi ind SATA oqnum mi qani angam animés tagnap@ ancnuma
Ani
Gohar. djan. et. jamanak. inj. es. anum. votkeri. tulutin. unenum. es
Vik
Gohar Jan ha bâ inca anum im@henc et vicakna tagnap panika vax qo mot inca linum inc simtomner unes
Gohar
Vik jan isk qo mot linuma et tagnapayin vichak anhangstutun vir et pahin chgites inch anes
Gohar
Ani jan im mot ka et jojveln mshtakan che bayc shushut linuma erekoyan jamerin
Ani
Vik. jan. ko. mot. exela. vor. du. voncvor. jojves
Vik
ErexeQ vocinc garuna dranica duq menak lav@ mtaceq
Ani
vojinj. irina. jan. srtxpoc. unem. mekel. voncvor. jojvem
irina
normal Ani jan du laves?
Ani
erexek. jan. vonc. ek. dzez. zgum
Mel
es karcum em vor bjshki gnal petqe bayc da qiche petqe naev ashxatenq mer vra, shat jur xmenq orva mej chogtagorcenq gazavorvac @mpeliqner, snvenq chisht chogtagorcenq axi, kcu, ttu, shat qaylenq, hachaxaki loganq @ndunenq, chogtagorcel ogelic xmichqner, chcxel, shpvenq POZITIV mardkanc het, jamanakin qnenq, u amenakarevor@ ASHXATENQ MER MTQI VRA, ayo, ete nstenq tan@ u misht asenq vatenq hastat lavel linenq ayd pahin kvatananq, kardaceq JOYS MAYER girq@ MITQ@ KRVI DASHTN E. es srtanc boloris maxtum em AROXJUTYUN erexeq jan
Gnel
Bari luys, erekheq jan lava, amen in4 lava linelu. Ergeq pareq marzveq u anhoq cicaxeq duq dzez tuyl 4eq talis liatoq urakhanalu es gitem da im hetela katarvel severun mitqa galis henc urakhanum es voncvor et mitq@ asi urakhacir hesa vatanalu es, bays piti haxtenq kotrenq et saruc mer mijic.
Vik
Erexeq vonc EQ des zgum mi tesak pasivaceleq
Gohar
Irina jan eselem shat vat exe dexelem xme u hima chemel xmum cer bolorit shnorhiv inc tetev em zgum es kayqov shpveluc u cer het @nkerakceluc menq bolors irar kbujenq aranc bjshki mijamtutyamb
irina
Erexek jan bolorsel lavenk linelu hastat ovel asuma bujum cka mi havatacek es enkan vatem exel vor cemel kara nkaragrem isk hima mnacella glxaptuyt u manr munr baner bayc dex xmum em
Gohar
Neli jan ari duel mez miaci u mi mtaci etqan qo asac havatn esel unem tekuz et havatovt qez havaqi menq lavenq u verj
Gohar
Erexeq jan mi mtaceq menq bolorsel bujveluyenq menq hivand chenq havataceq vor astvac meca u mez hastat chi toxi
Vik
Erexeq xndrum em mi sexveq es sat haceli gaxapar a isk inch verabervuma um dimenq kam inch anenq bolors el gitenq amen inch uxaki haceliya spvel kisvel
Nelli
Erekheq jan irakanucun petqa kexciqic tarberveq, daje mardik taqnvum en anunnern en kexc grum, ur mnac vat mtqer 4gren. Erekheq jan bolorr el karcum em bjshki dimel enq , arden bjshkucunn el arden anzora isk menq in4a huysners ktrenq. Aprum aprel u aprelu enq erekheq jan, lav mnaceq havat unecox huysn 4i mari . Ax ter astvac oqnir mez uj tur vor dimananq u dimakayenq es 4arin, tuyl mi tur mez shexvenq mer 4anaparic. Oqnir mez.
Zara
Neli et nakhevaaraj inqnakhabeutyun 4e karoxa qez sparnum en vor asa lav es kam vat , mardkanc azat khosalu mi mijoc vayra et tekuz grelov karciq pokhanakelov, in4i 4e miqi4el mez huys talov aprum enq, vor uzum es imanalov asem vor et grelov el mardik kan vor iroqic karoxa aveli neng qayli gnan, orinak du et mi poqr huysicel es zrkum. Qo nman shater nayev qarozum en mer pes husahat mardkanc vor et lav kyanq 4e vor inqnaspan exeq. Trams qcin of.
Neli
Gohar Jan es hamamit em dzer het bajc xostovaneq vor shat dzvara bolors el shat enq uzum azatvenq es vichakic bajc xosqov chi petqe iroq karoxanas haxtaharel
Gohar
Neli jan bjishknernelen daje aracharke vor urax linenq et uxutyamb chmtacenq vor da mezanica kaxvac
Neli
Erexeq Jan petq chi inqnaxabeutjamb zbaxvel ete mard iren lav chi zgum petqe gna bzishki u buzvi
Nelli
Kecce~ mayisi 1-@.
Anna
Gnel jan et in4 lav mat4el akcaya , es el kakhvel ei mtqeric u indz tanum ei andund@ , mersi et gaxaparit hamar Gnel jan. Es el em qef anum. Daje ancrev indz 4i tkhrecnum . Ura ura.
Gnel
Bari luys bolorid, et in4 lav or e, erekheq jan, dzer mayisyan toner shnorhavor, qefenq anelu.
Gohar
Barev bolorin eselem lav inc incha exe vor
Hasmik
Erekheq menq hivand 4enq menq mez nershn4um enq u vatanum , tox indz neren hashvandamner, aysinqn asacs vorna vor menq hashvandam 4enq , kuyr 4enq , khul u hamr 4enq. Parq tveq astcun u apreq, a p r e q.
Lusi
Barev cez , erekheq jan. Es bolorit hargum em aystex e vor bolorit karciq hamnknum e da mi koxmic lav e vor irar tekuz hervic dukh eq talis u kisvum eq mek mek cavov, bayc ka mi mec bayc kardaluc tenum em namakner vortex mek miusit khorhurd eq talis usti nevrozn el en hivanducunn e vor mardun vonc asum enencel mecamasnucun katarum en , karoxa et dex mekit oqnela, bayc khorhurd tal mardkanc da aynqan el 4isht 4e heto vor dzez da vat hetevanq toni stipvac kdimeq bjshki te 4e hastat , isk etex vo4 mi bjishk mexavor 4e.
Gnel
Barev dzez , erekheq jan lav eq 4e amen in4 lava. Aysor es artnacel em lav tramadrucanb. Daje @ntaniqs aynqan er urakhacel , vor indz khndrecin vor misht el aydpes urakh linem u urakhacnem irenc, 4eq patkeracni tekuz mer mi orva lav linelu hamar hl taqun nayeq @ntaniqi andamnerin teseq vonc en urakhanum voncvor khor shun4 qashen, vo4 voqi 4i uzena vor menq tkar linenq.
ARTYOM
BAREV CEZ INCH LAVA VOR BOLOTR LAVEQ,ESEL KARDACI U SHAT URAXACA
Vik
Erexeq vonca tramadrutyun@ or@sksum enq urax cenq moranum
irina
de uremn Vik jan esel em lav
Vik
Gna cinq miayn urax tramadrutyun es arden laveM
Gnel
Barev dzez, erekheq jan es @ntercelov bolorit grac kasem vor mi ban haskaca vor amen mekt amen anqam grelov es vat em, lselov dimacinin es vat em, artahaytutyunner ba iharke kvatanaq , aveli lave ekeq esorvanic mi payman kapenq , urem lseq da sovoracrela inc hoqeverlucabans, urem motavor mi shabat bolord el grum eq lav mtqerov lav tramadrvac asenq @nkeroj het eq grvum. U et @ntacqum vat mtqeri jamanak el 4eq unenum. Porcenq mi shabat linel lavates miasin.@nkerakan.
Nana
Barev cez, urem es klinem kar4 u konkret im asacis mej , erekheq mihat stapveq, asem in4i anun ar anun 4em gri bayc kasem arden darcrel eq hamashkharhayin 4eq tenum vor mard ka daje amen mi namakum dzer zgacoxucan het e khaxum, es gitem vor mard ka vor hivand 4linelov handerc anndat asum e vat em 4bujvoxa esa ena vor duq aveli vatanaq . Apreq tekuz or ori bayc mardavari, u 4isht eq anum vor havatum eq astcun, gnaceq matur tekuz nsteq ayntex momi hotic el duq cez hangist kzgaq, amen or aravot ardnanalis aseq shnorakal em ter indz nor or talu hamar, gisher qneluc aseq ter es qnum em aknkalelov vor vax lava linelu. Apreq huysov u havatov , tekuz dzez tva te aprum eq verji or, mek orva grafikov aprox erbeq iren tkhur u hivand 4i zga ayn depqum u shut kapaqinvi erb aravot luysn bacvi u du ardnanas ayn in4 du qnel eir 4ardnanalu huysov, enpisi mec zgacoxucuna motd katarvum enpisi mi energayov es lcvum u amena karevor urakucan hormonda shatanum. In4n el npastum e apaqinum. Astvac cez ev mez pahapan. Vakh 4e vor mer pokharen piti apri, 4ar 4e vor mer srtnerum buyn dni, sern e u mer sirtn tox apri u mez sirel ta u sovorecni gnahatel.
Mel
ASTVAC ta lav lini es menakem aprum axjis amusnacaca Moskvayuma henc parapem lini=um sksumem mtacel ayd uxxutyamb u asem Irina jan vaxenumem henc tesnumem vor uzumem vatanam indz dursem qcum gnum harevani tun @nkeuhineris hetem xosum vor crvem vaxenumem gnam ashxatanqi