Նևրոզը` դարի հիվանդություն
-Ինձ մոտ ախտորոշել էին նեւրոզ: Բուժումն ընդունելուց հետո ասացին, որ ապաքինվել եմ: Սակայն ինձ այժմ անհանգստացնում են հետեւյալ ախտանիշները. վախի զգացում, ճնշվածություն, սրտխփոց, գլխացավեր, խառը մտքեր… Ի՞նչ անեմ, ի՞նչ խորհուրդ կտաք:
Ալվարդ
Նեւրոզները հոգեծին, նյարդահոգեկան խանգարումներ են, որոնք առաջանում են մարդու կյանքի կարեւոր հարաբերությունների խանգարման ժամանակ, արտահայտվում են կլինիկական ֆենոմեններով եւ բնորոշվում են պսիխոտիկ երեւույթների բացակայությամբ: Ցավոք, տարբեր գործոններով պայմանավորված, նեւրոզով հիվանդների թիվը գնալով աճում է:
“Նեւրոզ” կոչվող հիվանդության սահմանումն անգամ ցույց է տալիս, որ խնդիրը հոգեբանական, հոգեկան ոլորտում է, հետեւաբար մեր ընթերցող Ալվարդի նամակին հնարավորինս արդյունավետ արձագանքելու համար զրուցեցինք ե՛ւ հոգեբանի, ե՛ւ հոգեբույժի հետ:
Վաճառվում է ՆԻՇԱՍՏԱ
Հեռ.՝ 091-517207
Ինչպես նշեց հոգեբան Մարինե Սահակյանը՝
-Անձը գերբարձր արժեք է, նրան ուղղակի մոտենալ չի կարելի, հատկապես եթե նեւրոզն է խնդիրը: Պետք է անպայման խոսել հիվանդի հետ եւ մանրամասներն իմանալ, պետք է պարզել, թե ո՞ր դաշտն է ախտահարված, որտեղի՞ց է խնդիրը, ի՞նչ բնույթի է, ի՞նչ դրսեւորում ունի, առաջացման ինչպիսի՞ պատճառներ կան՝ ժառանգական, հոգեբանական, սեռական անբավարարվածության. չէ՞ որ կան պաթոլոգիայի դրսեւորման տարբեր տարատեսակներ: Իսկ եթե հիվանդը գանգատվում է՝ ասելով, որ ունի վախի զգացողություն, ճնշվածություն, խառը մտքեր, գլխացավ, սրտխփոցներ, խնդիր այստեղ, իհարկե, կա, եւ դա նեւրոտիկ բնույթի է, որն առաջանում է անորոշությունից, կպչուն մտքերից:
Իսկ ահա, մյուս զրուցակիցս՝ հոգեբույժ Գոհար Շիրինի Սրապյանը, նեւրոզների հետ կապված իր մեկնաբանությունը տվեց:
-Ի՞նչ է նեւրոզը, ի՞նչ տեսակներ ունի:
-Նեւրոզը հավաքական հիվանդություն է, որն ունի ֆունկցիոնալ բնույթ (օրգանական հիվանդությամբ պայմանավորված չէ) ունի որոշակի սկիզբ, պատճառ, չի ուղեկցվում հոգեկան խանգարումներով, եւ հիվանդը չի կորցնում իրականության զգացումը: Նեւրոզների համախտանիշներն ու տեսակները բազմազան են՝ ասթենիկ, նեւրասթենիկ, տագնապային եւ դեպրեսիվ, օբսեսիվ եւ ֆոբիկ, ինչպես նաեւ դեպերսոնալիզացիայի եւ դեռեալիզացիայի համախտանիշներ, դեզադապտատիվ եւ սթրեսային հակազդեցություններ, հիպոքոնդրիկ եւ հիսթերիկ խանգարումներ: Նշված տեսակներից ամենաթեթեւը նեւրասթենիկն է (նյարդաթուլություն), որ կազմում է նրանցից յուրաքանչյուրի հիմքը: Այն արտահայտվում է դյուրագրգռությամբ, դյուրաբորբոքությամբ, աղմուկից վիճակի վատթարացմամբ, թուլությամբ, լացկանությամբ, ոչ կայուն դեպրեսիայով, տրամադրության փոփոխականությամբ:
-Նեւրոզները պարտադիր ունենու՞մ են առաջացման պատճառ:
-Կան այնպիսինները, որոնք ունեն առաջացման կոնկրետ պատճառ, կան նաեւ այնպիսիք, որոնք տարիքի հետ են կապված եւ առաջանում են աթերոսկլերոզից, անոթային խնդիրներից, սթրեսներից, կյանքի անբարենպաստ պայմաններից, շատ մեծ նշանակություն ունի նաեւ անձի տեսակը, հոգեբանական որակները: Օրինակ՝ հարմոնիկ մարդկանց մոտ հազվադեպ են նեւրոզներ առաջանում, նեւրոզները հիմնականում բնորոշ են ինչ-որ շեշտվածություն ունեցող մարդկանց:
Մեծ նշանակություն ունեն նաեւ ժառանգականությունը, ծննդաբերության ժամանակ երեխայի ունեցած վնասվածքները՝ երբ փոքրիկը ծնվում է պորտալարը պարանոցին փաթաթված կամ, ինչպես ասում են, խեղդված. սրանք խնդիրներ են, որոնք աչքի համար ոչ տեսանելի են եւ անգամ ժամանակակից հետազոտություններով հնարավոր չէ հայտնաբերել, բայց հետագայում առաջանում են խնդիրներ բնավորության հետ կապված, որն էլ հող է նախապատրաստում նեւրոզների համար: Կարեւոր է նաեւ դաստիարակությունը, ընտանիքի պայմանները, միջանձնային փոխհարաբերությունները. անհամերաշխությունն ու փոխզիջման բացակայությունը միանշանակ կարող են դառնալ նեւրոզի առաջացման պատճառ:
— Ի՞նչ հիմքեր կարող է ունենալ հասուն տարիքում ի հայտ եկած նեւրոզը:
-Շատ կարեւոր է, թե այժմ անձն ինչ խնդիրներ ունի, ինչ պայմաններում է ապրում, որովհետեւ նախկինում տարած սթրեսները կարծես թե թարմանում են նոր վնասվածքներով եւ բերում նեւրոզների: Օրինակ՝ կենցաղային խնդիրները, ֆինանսական դժվարությունները քիչ-քիչ խաթարում են նյարդային համակարգը, ինչն էլ հետո արտահայտվում է հակազդեցություններով: Մեծ նշանակություն ունեն նաեւ նախկինում ունեցած հիվանդությունները, անզգայացումները, ուղեղի ցնցումները, գանգուղեղային վնասվածքները, կանանց կլիմաքսի շրջանը:
-Բուժման դեղատոմս առաջարկելիս ի՞նչն եք հաշվի առնում:
-Նեւրոզի ախտորոշման համար պետք է շատ մանրամասն տեղեկություն ունենալ:
Գոյություն ունեն նեւրոզներ, որոնք դեղորայքային լուրջ բուժում են պահանջում, չնայած բոլոր դեպքերում պետք է սկսել նվազագույն չափաբաժնից՝ անկախ նրանից, թե նեւրոզի ինչ աստիճան է հիվանդի մոտ նկատվում: Հիմնականում բուժման ընթացքը համակցվում է հոգեթերապիայի՝ հոգեբանի եւ հոգեբույժի ներգրավմամբ:
-Իսկ ո՞րն է պատճառը, որ մեր ընթերցողի մոտ բուժումից հետո խնդիրը կրկին ի հայտ է եկել:
-Կա երկու տարբերակ՝ կամ բուժումը կիսատ է մնացել, կամ լիարժեք չի եղել: Նեւրոզով հիվանդը պետք է իմանա իր խնդրի առաջացման պատճառն ու կարողանա համապատասխան լուծում գտնել դրա համար, կանխել եւ դեղորայք չօգտագործելուց հետո հասնել նրան, որ հիվանդությունը նորից չկրկնվի: Միգուցե խնդիրը շատ ավելի բարդ է եղել, իսկ հիմա սա է մնացել, ինչը նկարագրում է անձը: Բայց եթե կա գանգատ, որն անհանգստացնում է նրան, պետք է դիմի մասնագետի:
-Իսկ ինչպե՞ս, ի՞նչ խորհրդով կարող եք օգնել մեր ընթերցողին:
-Հիվանդի միայն մի քանի գանգատներով դժվար է կողմնորոշվել: Նույնիսկ անձի տեսքը բավականին բան է ասում՝սանրվածքը, դիմահարդարումը, դեմքի արտահայտությունը: Օրինակ՝ դեպրեսիան բնորոշվում է դեմքի թախծոտ, տխուր արտահայտությամբ, լարվածությամբ: Օգնելու համար անգամ կարիք է լինում դիմել հարազատների միջամտությանը: Հիվանդը հաճախ որոշ կարեւոր բաներ չի հիշում, չի ասում, չի կարողանում պատմել, իսկ հարազատները բավականին շատ տեղեկություն են տալիս: Երբեմն հիվանդները մեզ մոտ ծանր գանգատներ են ներկայացնում, բայց տանն իրենց լավ են զգում, կամ հակառակը՝ հիվանդի վիճակը թեթեւանում է, բայց մտերիմներին ասում է, որ ամբողջ օրն ինքը տանը լաց է լինում:
Ալվարդին կարող եմ առաջարկել բուժման չեզոք տարբերակ, որը նեւրոզի ցանկացած դրսեւորման դեպքում չի վնասի՝ կանոնավոր գրաֆիկով կատվախոտի կաթիլներ խմել, օրական 3 անգամ, 30-ական կաթիլ: “Պերսեն Ֆորտեն” կկարգավորի սրտխփոցի խնդիրը: Նեւրոզների բուժման համար շատ լավ են օգնում նաեւ հանգիստը, պարը, աէրոբիկան, շեյփինգը, լոգանքը, ֆիզիկական այն աշխատանքը, որը հաճելի է: Իսկ լողը նեւրոզի բուժման համար նշվածներից ամենաարդյունավետ տարբերակն է:
-Հայաստանում շա՞տ են նեւրոզով հիվանդ մարդիկ:
-Շա՜տ-շա՜տ: Դրանում վստահ եմ:
-Հնարավո՞ր է նեւրոզ ունենալ եւ չիմանալ դրա մասին:
-Նեւրոզն այն հիվանդություններից է, որն անհանգստացնում է անգամ ամենափոքր աստիճանի դեպքում, նույնիսկ չնչին տագնապից մարդն սկսում է գանգատվել: Սա թաքնված հիվանդություն չէ, հիվանդը միանգամից արձագանքում է եւ պահանջում, որ իրեն լսեն, օգնեն:
Հուսով ենք՝ մեր տված տեղեկություններն ինչ-որ չափով կօգնեն Ձեզ հաղթահարել բոլոր տեսակի հոգեբանական խնդիրներն ու հնարավորինս խուսափել նեւրոզից:
7,146 մեկնաբանույթուն
Alina
luiz jan astvac dzent lsi nencem vaxenum incher ases vor chem mtacum et caveri u erevuitneri patcharov el anbujeki hivandem el esim inchem of Luiza nencem hogne
LUIZA
ALINA JAN CHVAXENAS ACNELUYA NUYN BANERNA NEVROZ KOCHECALI CAVERNA ETI KOCHVUMA NIARDAYIN CAVER
Tina
Erexeq isk linuma tramadrutyan popoxutyun,larvacugyun dox,voch mi ban achqit chereva?kam tagnap andhat
Alina
Luiza imnela tenc vaxta linum parjelnel chi prkum baic mi koms che ajsela linum hetevi masnela vaxta exnum cavum mernum em cavic es 15 ora esencem u chi ancnum dexem xmum mi qich ancnuma noric sksvum u ahavor vaxer unem
LUIZA
aALINA DAX KOXMU ATANWELI CAVERA GLXIS MIJIC HOSANQI PES LCVUMER U XPUM U TANRANUMA AHAVOR U ORVA MEJ MENAK PARKAT VICHAKUM MIQICH HAGISTEM LINUM
Sona
Joxovurd aseq xndrum em anndhat xarn kpchun mtqer u vaxer ahavor amen varkyan amboxj orn uxexn et exni u vochmi dzevi chkarana azatvi drancic menak vaxer u mtqer lave zgas qez meka et vaxn hangist chta
Alina
Xndrum em aseq ov uni antaneli glxacaver u inch tipi caveren vor hatvacum u inchqan vaxta tenceq????
Alina
Joxovurd aseq ov uni mashki gunatutyn pahi tak
Lana
Ha linum ahavor vat mtqer u vaxer unem
P
Lina jan araj yes el et xndir@ unei stamoqa stugezin asezin stamoqai ttvaxnutyun@ barzr a dra hamar a tenz linum hima ttvaynutyun@ ijeznox dex em xmum amen or u lsv em henz kzu ttu kam axi em utum et depqum elu xextvummem stamoqss ayvum a du el cnundit ucha drutyun darzru Liana jan qo mot el a kpchun mtqer linum?
Lana
P. Es kokordic michev stamoqs unem ayrocner korords sonografia em are ban chka bayc stamoqss chem stugel
P
Alina voskorneri xndir a
P
Liana ayrozner@ glxis gagatum a , gagatum toxnumnum a zungs a heto tevs tarber texer. Inz mot qor el a linum bayz machis vra durs tvaz chka isk Du unrs ayrozner u inch zevi a ? Stugumner anzel es
Alina
exeq aseq um eresnerna pahi tak umex karmrum voncvor taqutyan mej varvi kam hakarakn nemc sprtni spitaki voncvor gaj qsac
Alina
P JAN axtrozn incha????
Alina
tina jan chishtes es shatem xorace et grox saiterum en annshan banne mtnum em kardum inchic hlni u nenc banera grac exnum vor ena esim inch oriem hasnum esqan vaxt mi ban chi exe mtnem kardam u tetev ban grac lini
Lana
P isk ayrocner konkret vortex unes
Lana
Alina jan amen texsel cavuma glxacav mejqi vzi vorovayni stamoqsi caver shunchs ktrvuma toqers sexmuma glxaptuyt ayrocner mi xosqov amen inch
Tina
Erexeq henc internetna mez vatacnum,voch mi ban mi mteq kardaceq,vat banera linum grac dranic avelia vaxer arajanum
P
Alina anslisner tvel em u hl@ mi qani analisner unem talu ayran analizneri mej inchqan vot tvel em normal a asel en axtroz unem inz hima chat es gxai u marmni ayroznern a anhangstaznum mejkis zav@ axtrosiz a ete Alina uchadrutyun chem darzrel sptnazutyan, Alin jan ham petq a axotenq ham el piti havatanq vor astvaz mer het a mez ban chi lini mtqerin piti chlsenq isk du sar analisner@ tvel es normal a ??
Alina
P baic du amen stugum anceles sax normala???.eselem astcuc amen varkyan etem xndrum vor indz ogni vor i dz aroxjutyn taaaaa.meke mi ban haarcnem exela vor orva mej kam aravot zartneq demqi guinn ahavor urish lini mi ail tiki sprtnac spitak voncvor gaj qsac
Alina
Lana jan che es mi 10 ora glx8s cavn i hat eke dra het vot dzrr tmruma sirts araga xpum ods chi heriqum chunchs kdrvuma.dranic araj toqeri hatvacum ujex mxktocel kar mejqis et hatvacn ahavor cavumer
Srti cakocner ujex.srtxarnoc.dox kam hakarakn tota tali vres el vor mekn asem lana jan qo het incha linum kases
P
Hima Alin jan inz chat fizikapes zavern en anhangstaznum amen or mi texs zavum a mi tex@ anznum a myus@ sksum
P
Alin jan yes 45 tarekan em 17,18 tarejaniz im mot exel a vaxer kochun mtqer henz mi vat lur ei lsum vaxeri mej ei chi karoranum menak mnal qnel voroch jamanak anz anznum er motavorapes 24,25 tarekanum noriz vax aprezi chat ahavor vhat vat ei de du pstkeraznum es in vichaki nej el chem maneamasni inz hamar axotezin havatazyalner@ yes el ei masnakzum havaquytnerin axotq ei anum girq ei kardum chat lav ei erkar tariner anzav axotq chei anum astzuz herazel ei 15 tari anz noriz vax@ i hat ekav ahavor vichaki mej ei amborj @ntaniqa el chgiter inch aner havatazialnerin xndrezi im hamar axotezin noriz sksel em girq kardal axotq anel hima lav em Mek mek erb mtqer en linum axotq em anum yev havatum em vor astvaz mez tuyl chi ta vor vat ban lini, mtqerin chem lsum yev chat lav em linum esqan ban qez grum em vor du el nuyn@ anes yev kdzves yes hima erb lsum em mtqerin ahavor vat em linum bayz astzun havatalov kargavorvum a vichaks
Lana
Alina qez mot miayn glxi cavera
Alina
27 tarekan em vai kpchun mtqern en xosqn chi P jan es ahavor vaxer u mtqer unem manavand vor mtnum em internetove mi qoch kardum em caveros masin lriv vatanum em
P
Alina jan du kpchun mtqer unenum es ?
P
Alin jan yes el em tarber texer zaver unenum mi texs snznum a myusn sksum a mek el marmnis tarber hatvazber ahavor qor a sksvum. Also na jan qani tarekan es ?
Alina
Isk um shncharutynna vattt??? Voch te hevoc ban unena qaileluc ail odn cheriqi liarjeq chkarana shnchi
Alina
P jan djvar vorovhetev es 4 amisa tarber texi caverer glxis cavn es 10 ornaaaa u konkert tex chi cavum fruma glxis vren u anndhat chi kara mi qani jam chcava noric mi urish tex cava dranic araje toqeris hatvacner.baic qonn caber chka inchqan jamanaka tences
Lana
P isk ayrocnern glxum te marmni myus maserum el ka im mot stamoqsi u kokordi hatvacuma shat ayroci zgacoxutyun
P
Anina isk karoxa migren unes? Im mot tenz ahavor caver chi im mot ayrozneen a chat
T
Erexeq isk um mot ka Es ameni het mekter naev kangnac jamanak ororvelu , chochvelu zgacoxutyun.
Alina
P inch ases linuma nenc cavera linum esim incherem mtacum sexmox pristupi nman canracnox.mrmroc tmruma verevi masn demqis kesne heyn
U et cavn es mi 10 ora unem orva mej mi qich ancnuma noric sksum mek dzax komsa mek hetwvma mek ajj komsa nenc ujex cava vor et cavacac texn kpnum em et nuin cavn zgum em qonn tenca.isk shuncht ktrvuma voch te qailelu nman vor qailes ktrvi ail odt cheriqi liarjeq chkaranas shmches vonc vor ttvacin chlni
P
Im mot glxis verevn a zavum u aj korms achkt el vonz vor sari bayz himnakanun im mot glxis u marmnis ayrozner en chat, qo mot ayrozner ka ?
Alina
Im mot glxis verevn a zavum u aj korms achkt el vonz vor sari bayz himnakanun im mot glxis u marmnis syriznern en chat, qo mot ayrozner ka ?
Alina
P es unem ahavor glxacaver u mi tex chi voncvor fracox cav lini glxis vren en kargia cavum vor et cavacac texnelem dzer talis cavem zgum ujexx qonnela tenc antaneli cavera u orerov
P
Joxovur jan um mot a linum Glxazaver, glxim ayrozner,yev marmni tarber masem ayrozner
Lana
Unem axineri ankanon ashxatanq cakocner vorovayni tarber hatvacnerum
Arev
Lana knkaragres ca vert axineri
Lana
Erexeq um mota linum kokordic michev stamoqs ayroc cav
Alina
jxovurd um mota exe vor parki u sax gisher chkarana qni sirtn ahavor arag xpi tptpalov shunchn dranic ktrvi u dzer vot demq tmri u sax gisher et orin lini u chkarana qni u angam dexern chogni mincjev lus et orin lineq
Gohar
Alina Jan gti artashat
Gohar
Alina Jan gti Babken G-yan kapuyt sarochkov txaya u IRA druzeqic inc kgtnes
Aro
Um mota linum vor sirtn arag xpi oeva mej hamarya misht ?kam cav zga usi hatvacum dzax u tevi ?
Lana
Elina jan qes mot inch nshanner en exel
Elina
sxalmamb chgitem Sona vonca grvel erexeq jan . gnacel shengavit b/k Artak Aramich ete petq e heraxosi hamar el ktoxnem. Eeexeq bujvum eq . menak havatnert chkorcneq. Amen ban astaov lav klini, havataceq u shat lav klini .
Ne
asa imananq Sona jan.erexeq ov uni doshi voskorneri ahavor cav.shnchum em ahavor cavuma.doshis voskorner@ aj u dzax koxmi.bayc dzax koxms ahavora.cavum xpuma tikunqis doshis cav@
Lana
Sona jan bolorn el uzum en bujven asa menqel imananq vonc durs ganq sra mijic
Sona
Erexeq ov e uzum bujvel . ka bujman tarberak es gtel em