Կյանքն առանց նևրոզի
Հոգեկան գերլարվածությունը, սթրեսները եւ մի շարք այլ գործոններ կարող են հանգեցնել նևրոզի: Այս, ցավոք, այժմ տարածված հիվանդությամբ հիմնականում հիվանդանում են թույլ նյարդային համակարգ ունեցող մարդիկ:
Հարցին, թե ի՞նչ է նեւրոզը եւ ինչպե՞ս կարելի է կանխել, պատասխանում է Երեւանի N 1 կլինիկական հիվանդանոցի նյարդաբան Բելլա Գրիգորյանը:
Վաճառվում է ՆԻՇԱՍՏԱ
Հեռ.՝ 091-517207
— Ընդհանրապես ի՞նչ ասել է նեւրոզ:
— Մարդու նյարդային համակարգն օժտված է մեծ կայունությամբ ու ճկունությամբ: Չնայած դրան, այնուամենայնիվ, դրդման եւ արգելակման գործընթացները գերլարման հասցնող գրգռիչների ինտենսիվությունը կամ այդ երկու պրոցեսների բախումը կարող են այնքան զգալի լինել, որ մարդու մոտ առաջանա բարձրագույն նյարդային գործունեության խանգարման հակազդեցություն, եւ նա հիվանդանա նեւրոզով: Այլ կերպ ասած՝ նեւրոզն անձի վատ հարմարվողականությունն է իր շրջապատին եւ իր ապրած կյանքին:
Բոլոր սթրեսները, դրական եւ բացասական գործոններն ազդում են մեր նյարդայինհամակարգիվրա: Եվ երբ խախտվում է օրգանիզմի հավասարակշռությունը, առաջանում է նեւրոզ կոչված հիվանդությունը:
— Կանանց եւ տղամարդկանց մոտ նեւրոզները նո՞ւյն ախտանշաններն ունեն, թե՞ տարբեր կերպ են դրսեւորվում:
— Տղամարդկանց մոտ ավելի հաճախ արտահայտվում է պսիխոսոմատիկայի ձեւով, այսինքն, երբ տղամարդը գանգատվում է տարբեր ներքին օրգանների՝ սրտի, ողնաշարի, գոտկամասի եւ այլնի ցավերից, սակայն իրականում այդ օրգանների հետ կապված որեւէ խնդիր չկա, կա նեւրոտիկ վիճակ:
Կանանց մոտ փոփոխության է ենթարկվում հուզական ոլորտը, այսինքն՝ հաճախ արտասվում են, դյուրագրգիռ են եւ շուտ բռնկվում են: Նեւրոզների առաջացման գործում մեծ ազդեցություն ունի նաեւ վախը: Կանանց մոտ լինում են վախեր տարբեր երեւույթների նկատմամբ, իսկ տղամարդկանց մոտ՝ առողջականի վերաբերյալ:
— Նեւրոզ հիվանդությունը փոխանցվու՞մ է ժառանգաբար:
— Ժառանգաբար՝ ոչ: Բայց եթե մի ընտանիքում կա նեւրոզով հիվանդ մարդ, եւ հատկապես, երբ մայրն է տառապում նեւրոզով, ապա դա անպայման բացասաբար է անդրադառնում երեխայի առողջության եւ նյարդային համակարգի վրա: Նյարդային ոչ նորմալ վիճակում գտնվող մարդու հետ ապրելը բացասաբար է անդրադառնում նաեւ երեխայի ձեւավորման եւ զարգացման վրա:
— Հատկապես ի՞նչ տարիքի եւ ո՞ր սոցիալական խմբի ներկայացուցիչներն են ավելի շատ տառապում նեւրոզով:
-Նեւրոզով տառապողների առանձին խումբ կազմում են արվեստի մարդիկ՝ արվեստագետները, այնուհետեւ՝ ուսուցիչները եւ ղեկավար անձինք, այսինքն՝ նրանք, ովքեր շարունակ կատարում են պատասխանատու աշխատանք:
Իսկ ինչ վերաբերում է տարիքին՝ ասեմ, որ այդ հիվանդությունն իր ճիրանների մեջ է առնում հատկապես երիտասարդ տարիքի անձանձ՝ թե՛ տղամարդկանց, եւ թե՛ կանանց:
— Իրականում արդյո՞ք լիարժեք բուժվում են նեւրոզները, թե՞, այնուամենայնիվ, իրենց հետքը թողնում են մարդու հետագա կյանքի եւ կենսագործունեության վրա:
— Ճիշտ չի լինի ասել, որ հնարավոր է նեւրոզը լիարժեք բուժել, որքան էլ փորձենք մոտենալ բուժման լիարժեքությանը: Այդ հարցում շատ կարեւոր է մարդու տեսակը. մեկը կարող է հաղթահարել, իսկ մյուսն ընկնել այդ հիվանդության շղթայի մեջ: Վերջինիս մոտ հիվանդությունը կարող է շարունակական բնույթ կրել եւ պարբերաբար կրկնվել, ինչը պահանջում է երկարատեւ բուժում: Որպեսզի բուժումը տա դրական արդյունքներ, հիվանդը պետք է նաեւ հավատա եւ վստահի իրեն բուժող բժշկին:
— Նեւրոզների բուժման ի՞նչ մեթոդներ են առաջարկվում:
— Նեւրոզի բուժման գործում միշտ պետք է հիշել, որ այն ոչ միայն նյարդային համակարգի, այլեւ ամբողջ օրգանիզմի հիվանդություն է, եւ որ նրա հիմքում, հոգեկան վնասվածքներից բացի, մեծ մասամբ ընկած են նաեւ սոմատիկ գործոններ (ֆիզիկական հյուծվածություն, զանազան քրոնիկական հիվանդություններ եւ այլն): Այս տեսակետից նեւրոզների բուժումը պետք է տարվի համալիր ձեւով՝ հիմնական շեշտը դնելով արտաքին պայմանների փոփոխության, հիվանդածին ապրումների վերացման եւ ամբողջ օրգանիզմի ու առանձին օրգանների սոմատիկ վիճակների նորմալացման վրա: Լավ կլինի գոնե բուժման շրջանում հիվանդին հեռու պահել ամեն տեսակի տհաճություններից, մտավոր եւ ֆիզիկական գերլարումից, կոնֆլիկտներից, աղմուկից եւ այլն, որոնք կարող են բուժվող նեւրոզների կրկնություններ առաջացնել: Բուժման ձեւերից են հոգեբուժությունը, այսինքն՝ հոգեկան ներգործության միջոցով կատարվող բուժումը, որի ձեւերից է հիվանդին սովորական զրույցի միջոցով համոզելը, բացատրելը, ոգեւորելը, մխիթարելը եւ միտքն իր հիվանդությունից հեռացնելը՝ ուշադրություն դարձնելով աշխատանքի կամ այլ հետաքրքիր գործերի վրա:
— Նեւրոզի բուժման ուրիշ ի՞նչ միջոցներ կան:
— Նեւրոզ հիվանդության բուժման մեթոդներից է նաեւ հիպնոթերապիան՝ հիպնոսի միջոցով կատարվող բուժական ներշնչումը: Դեղորայքային բուժումը տարվում է երկու ուղղությամբ՝ նյարդային համակարգը հանգստացնող, կարգավորող միջոցառումներ եւ ամբողջ օրգանիզմի ու առանձին օրգանների սոմատիկ վիճակը կարգավորող, հյուծվածությունը վերացնող միջոցառումներ: Եթե նեւրոզ ունեցող մարդը տառապում է որեւէ հիվանդությամբ, անհրաժեշտ է անմիջապես ձեռնամուխ լինել դրա բուժմանը համապատասխան մասնագետների օգնությամբ: Բուժման գործում կարեւոր նշանակություն ունեն նաեւ ֆիզիոթերապեւտիկ զանազան արարողակարգերը, բուժական ֆիզկուլտուրան, ինչպես նաեւ 20-րդ դարի հայտնագործությունը՝ հոգեվերլուծությունը:
— Արտաքին տեսքից կարելի՞ է ենթադրել, որ տվյալ մարդը տառապում է նեւրոզ հիվանդությամբ:
— Ոչ միշտ: Սակայն, եթե հիվանդությունը գտնվում է սրացման փուլում, հիվանդի պահվածքից եւ արտաքին տեսքից կարելի է ենթադրել նրա հիվանդության մասին: Այդպիսի մարդիկ հիմնականում լինում են ընկճված, վախեցած, կամ ահավոր անհանգիստ եւ դյուրագրգիռ:
— Կան մարդիկ, որ անկախ առիթից շարունակ ժպտում են, փորձում երեւալ կենսախինդ եւ ինքնավստահ: Կարելի՞ է արդյոք ենթադրել, որ տվյալ մարդն ունի նեւրոզ եւ այդպիսի պահվածքը ինքնապաշտպանական ձեւ է:
-Ե՛վ այո, ե՛ւ ոչ: Հնարավոր է՝ մարդը պարզապես բարեհամբույր է եւ ժպտերես: Միայն այն, որ նա շատ է ժպտում, դեռ նեւրոզի մասին չի վկայում: Սակայն չափից շատ ինքնավստահությունը՝ զուգակցված ոչ պատեհ ժպիտով, կարող է վկայել այն մասին, որ տվյալ անձի մոտ ինչ -որ բան այն չէ: Դա կարող է լինել ե՛ւ նեվրոզ, ե՛ւ մարդու ներաշխարհի հետ կապված որեւէ այլ հիվանդություն:
— Վերջին շրջանում հաճախ է խոսվում այն մասին, որ նեւրոզները միտում ունեն դառնալու դարի հիվանդություն: Ի՞նչ կասեք այդ մասին:
— Նեւրոզները դիտվել եւ նկարագրվել են դեռեւս շատ վաղուց: Առաջին անգամ նեւրոզների մասին գրել են 18-րդ դարում: Նեւրոզների հիմքը դրել է Զիգմունդ Ֆրոյդը, եւ դեռ այն ժամանակներից սկսած համարում էին, որ նեւրոզները դառնալու են դարի հիվանդություն: Այդ տեսակետը շարունակում է արդիական մնալ մինչ օրս:
— Ի՞նչ տարբերություն նեւրոզների ու դեպրեսիաների միջեւ:
— Գոյություն ունի դեպրեսիայի երկու տեսակ՝ մեծ եւ փոքր: Փոքրը նեւրոտիկ դեպրեսիան է: Այս դեպրեսիան համարվում է նեւրոզի ախտանշան: Շատ նեւրոզների մեջ դեպրեսիայի բաղադրիչ կա: Եվ դա հենց նեւրոտիկ դեպրեսիան է: Իսկ մեծ դեպրեսիան առանձին հիվանդություն է, ուստի պահանջում է ճիշտ մոտեցում եւ, հետեւաբար, ճիշտ բուժում, ինչը շատ կարեւոր է:
— Եվ վերջում, Ձեր խորհուրդը մեր ընթերցողներին՝ ինչպե՞ս խուսափել նեւրոզներից, կամ այլ կերպ ասած, ո՞րն է նեւրոզ չունենալու «դեղատոմսը»:
— Նեւրոզ չունենալու «դեղատոմսն» է գտնել կյանքի լիարժեք հաշվեկշիռը, այն է՝ ապրել լիարժեք կյանքով, ունենալ անձնական կյանք: Չի կարելի գիշեր-ցերեկ աշխատել կամ օրերով ոչինչ չանել: Կյանքում ամեն ինչ իր տեղն ունի եւ համաչափորեն անհրաժեշտ է:
Սնկերը գրոհում են
4,344 մեկնաբանույթուն
4444
de uremn xndir chka, qez lav ches zgum?vaxum es?
Ara
Axper gnacelem mejkser cavum ctugveci asecin ban chka heto vor aseci es devi paher unem asecin nevroxi axtanishneren. Akanjners vonvor mejn xssha tenc deva
4444
ha axper vonc chem zgum, caver ches unenum akanjit tak kam koxqer@? bjshki gnacel es inchen asel?
Ara
Isk hognacutyun tulutyun zgumes
Ara
4444 aysinkns voncvor kokordum mi ban kangnac lini ed devi.im motela linum demks voncvor varvi mtacumem takutyun unem bayc chka
4444
Barev, Ara jan xexdel@ vorna incha linum? kokordumt avel ban es zgum? koxqeri gexdzeri mas@ cavuma? kam demqt varvuma? im motela linum baic im@ voncvor cav lini qan te xexdi
Ara
Barev bolorin im mot kokordsa xexdum. Votkeri tulutyun glxacav.kasek es amenn nevrozi het kap uni
Ani
Anna jan qo mot inch dzevova artahaytvum?
ANNA
JENYA JAN asem qez vor et jermutyunnela nevrozic eselem et anter nevrozi zoh@ chishta es jermutyun chunem bayc barekamuhis uni nra jermutyun@ 37 ic voch barcranum er voch ijnum enqan analiz handznec lriv maqur er te aryun@ te toqer@ u verjum parzvec vor daela nevrozic inqn iran kancni mi nexvi knereq es 4444 in piti grei JENYA JAN QEZ GRECI
Jenya
4444 qaxcr jan du chisht klini hetazotves, mi vaxeci bayc aryan analiz tur u toqert tox lsen, vaxic tagnapic nman baner chi linum
4444
isk tagnapic vaxic chi kara jermutyun lini?
Jenya
4444 jan nevrozic jermutyun chi kara lini uremn organizmit mej mi procesa gnum borboqayin anpayman gna bjshki
4444
jermutyuns 37 ha, chgitem xia etqan misht, vaxic kara kini?
4444
Meri baic qonela gexdzrrit mot cavacel?
Jenya
Ani nenca vor da mtqic chi kara lini es aravotic ashxatum em u jamanakel chunem mtqovs hishem cavi masin, galisem tun eli hognac im gorcerov, es eliem asum im mot vonc vor atamit nerv@ spazm ani sur caver unenas ay ayd[isina galarvumes cavic dexer xmum u eli chi ognum minchev chen srskum, enqanem tanjvum minchev iran iran ancnuma
Ani
Erexeq hisheq dzer mtqeri patjarov eq et or@ @nknum erb vor iran nshanakutyun eq talis inq@ aktivanuma u gnac…
Lusine
Barev dzez
MERI
eee Jen jan es arten hamozvacem ete stugveleq normala amen inch uremn nerverica nerveric indz het inch ases chi katarvel u der katarvuma es erku orer normalei esor noric lav chem
MERI
4444 giteq indz mot ut amisa tenca nerverica u ete stugveleq amen inch normala vaxenalu ban chka ancnelua indz moteler tenc ancav noric eli sksvela es pahin im motel ka kokordi spazm vaxenalu ban chka kancni
Jenya
Meri jan isk im mot portis koxqerna spazma talis nersic, skzbum asecin lexaparkit qarerica hanes lexaparkt kancni haneci eli cancav stugvelem shat texer asumen nerverica spazma anum shat cavota lacumem u shtapognutyuna galis srskuma nor hangstanumem,ahavor spazma vonc vor atamit nerv@ bac lini u cava ay tenca im mot
4444
ha mtacum em karoxa mi kan es bjihkner@ chen jogum kam nkatum, ete chka el ba et depqum xi chi ancnum? chhitem gnam kate anem chanem, u et vichak@ nerveris vraya azdum
4444
im mot kokords chi ancnum arden 3 amisa ha cakuma voncvor kokordis inch vor ban ha mnacac lini, gexdzeris koxmerna cavum, hazar ban em mtacum, gnum em bjshki asuma normala, ba et depqum xia cavum gexdzeris mas@ kokords chi ancnum, arden 3 amisa, u dranic sax or@ antramadir u nervayn vichaka
MERI
4444 aseq incha petq mi guce esel karoxanam dzez oqnel es urich grupa chgitem
MERI
Jen jan mersi shat enqan vat banerem mtacum aveli chisht mtacumem shaqar unem dranic avelien vaxers shatanum u inchases hets katarvuma bayc vor asecir enqan hagstaca shnorhakalem shat oqnelu hamar
4444
joxovurd jan um het karam kisvem xosenq baic voch es saytov? amen angam stexov grelu hamar taza nevroza sksum.inqan es ijnum nerqev grum,ete kan mardik tox gren? kam ka grupa urish saytov ete ha aseq?
Jenya
Meri jan barev ayo lezvi vrayi chaqer@ linume nevrozic, нарушения деятельности центральной нервной системы; es sa hatuk gtel em internetic qez hamar vor hangist lines
Ani
Artur jan lava vor uzum eq ognel bayc voch husadrox barerov aveli eq xoracnum mer vijak@
MERI
AN ENQAN VATEM ENQAN LAV EXANAKA BAYC ARAVOTS SKSEC LACOV ARTEN UXEXSA MTEL VOR 100%-OV ANBUJELI HIVANDEM EL CHEM DIMANUM INCHANEM TER ASTVAC INCHI HAMARAA ESQAN TANJANQS ES VAXNN INDZ HANGIST CHI TALIS
MERI
An jan qo profil@ paka? voncvor gteleyi mi hat nayi drujit tvelem?
Ani
Kokordi spazm@ voncor kokordumt mi ban kangnac lini djvarutyamb kul es talis u qez tvuma te qez xexdum en.
4444
joxovurd jan kaseq kokordi spazm@ vorna???incha linum et jamanak?
Ani
Meri jan es qez chgta du indz gti Ani Sanasaryan sev spitakov nkarsa
MERI
Meri glavni nkar@ ereqov enq cnoxneris het nkara hetevnel kanach careren
Ani
Meri odnoyov qez vonc gtnem.
MERI
AN INCH LAVA VOR PATASXANUMES APRES SHAT MI TESAK TETEVANUMEM VOR KARTUMEM
Ani
EEE Meri jan chexav tenc dranic hivandutyun chen dzerq berum menak vaxi zgacumna vor ahavora. Mi hat lsi you tube ov Aleksey krasikov u khaskanas incha katarvum qo het mi lsi voch meki.
MERI
MERSI AN JAN VATNENA VOR QE. VOCHMEK CHI HASKANUM ES RUSASTANUMEM AN JAN U VOR XOSUMEM BAREKAMNERIS HET MENAK MEXADRUMEN VOR DUES MEXAVOR DU PETQA QEZ OQNES AMUSINSELA NUYNN ASUM U ANNTHAT HISHACNUMEN VOR ESA ENQANES ANELU MI HIVANDUTYUNES DZERQ BERELU VOR ASUMEN DRANIC ARTEN MTACUMEM ARTEN DZERQEM BEREL U AHABOR VAXUMEM MTACUMEM FSYO ES ARTEN HIVANDEM ANTANELIA UXAKI ES VICHAK@
Ani
mianshanak nerverica mi vaxeci im mot exav mi qani or bayc es berans bac ei shnchum dranic naev choranum er
MERI
CHE AN JAN BAYC KOKORDI SPAZM UNECELEM ANCELER HIMA VAXUMEM SHAT U DRANIC VONCVOR NORIC KRKNVUMA GISHERNER@ VEREM TRNUM CHEM KARUM QNEM U MTACUMEM ET VAXIC ES ARTEN SHAQAREM STACEL DRANICA EREVI VOR LEZVIS VRA POQRIK CHAQERA ARACHACEL U DRANIC NORIC ES STRESEM APRUM CHEN TOXNUM MERONQ ANALIZI GNAM ASUMEN MI AMISA VOR TVELES DRA HAMAR VHGITEM INCH ANEM
Ani
Meri kases imanam qo motela shuncht ktrvum u berant bacum es vor xor shunch qashes?
MERI
DUQ CHIZHTEQ ASUM OR@ HAZAR ANWAM NAYUMEM U VAXENUM VOROV HETEV KARTACELEM VOR DA SHAQARICA LINUM DRA HAMAREM SHAT VAXENUM ANALIZ MIAMIZ ARACHEM TVEL MAQURA EXEL U EN JAMANAKEZVI CHAQ CHKAR ES MI SHAPATA INCH SENCA TNECIK EL XOSUMEN CHEN TO NUM GNAM NORIC ANALIZ TAM DRA HAMAREM SENC ANHANGIZT CHGITEM VONC CHSHTEM
4444
es chgitem bjishk chem, baic ete bjishk@ asuma vor vat ban chka mi ingi dra hetevic , esel nuyn dzev ha kokords em nayum, im karciqov hima du or@ 100 angam lezut nayum es indznic qez xorhurd mi nayi lezvit erb uzum es haylum nayes mi nayi et darnalua himar xasyat,bjishk@ incha asel qez? u ashxati internetov mi baci karda vorovhetev kara irakanum vochmi ban chlini baic internetum inch ases grum vor kara vat banic lini u du et kardum es vercnum es qo vra u et beruma es vichakin vor du unes hima vaxa ha arajacnum,mi karda vochmiban internetic, im mejela et interneti ankap baner@ kardaluc vax @ngam u dranic heto vochmi bjshki chei havatum baic de gitakkcum em vor es em sxal
MERI
DUQ GITEQ? SNKAYIN HIVANDUTYAN JAMANSK LEZVI VRA CHAQER ARACHANUMEN? ISK KAROXA? IMANAQ VITAMINI PAKASI DEPQUM KLINI? NMAN BAN?
MERI
AXR ENQANEM GNACEL TARBER BJISHKNERI MOT AMEN MI TEX CAVELU DEPQUM ANALIZEM TVEL NORMALA EXEL TNECIQ XOSUMEN VRES ASUMEN SHATES BANI HETEVIC @NGNUM ASECI VOR SENC BAN KA VAXENUMEM VRES XOSECIN INCH ANEM ESEL UZUMEM FZE. HET GONE KIDVEM TESNEM ETE INCHVOR MELI MOT ECELA NMAN BAN SHATEM XNTRUM INCHEQ ANUM DRA HAMAR ASEQ ESEL ANEM SHATEM XNTRUM INFZ VOCHMEK CHI HASKANUM MENAKEM MNACEL GONE. MENQ MEKS MYUSOV IRAR OQNENQ EZ INCH THAVH IRAVICHAKA TER ASTVAC ERPA VERVHANALU ES AMEN@
4444
Meri jan vaxenalu ban chka kara snkayin ban lini, gna bjshki sovirakan kit kokordi mot kasi normala uremn normala du el havata vor normala
MERI
EREXEQ LEZVI VRA POQRIK CHAQER NEVROZIC LINUMA? TE CHE UM MOT KA NMAN BAN XNTRUMEM GREQ ELI VAXENUMEM SHAT
Ani
ayo mard ka kaskacuma gnuma stugvuma asumen ban chka u verj es mard@ dzvuma cavern el korum en. Bayc menq kaskacamit enq u amena stic dzoc bzocin akanj enq dnum vay cavac vay sexmec vay cakec u el chgitem inch isk sovorakan mardik en ha hesa kancni ch anenq bani tex vhen dnum.
4444
es arden 2 amisa im mot et kokrdic nevroza, mnacac bolorit mi xorhurd ktam, es 2 amsva mej es inchem haskacel im mtacelov,nevroz@ da hivandutyun chi joxovurd jan, da bnavorutyuna , xia meki mot shut ancnum meki mot ush vorovhetev amenmek@ tarber bnavorutyan mardik eq, nevroz@ arajanuma vaxic u anvsthutyunic bjishkneri nkatmamb, orinak im mot nevroz@ sksuma en jamanak erb vor chem.havatum bjshkin aysinqn arden 5 kokordi bjshki mot em gnacel bolornel asum en normala et pahin indz lav em.zgum, heto kancni asenq 2 or vor noric nuyn ban@ zgum em kokordums arden sksum em bjshkin chvstahel mtacum em karoxa mi ban ka lav chi nayel kam chi tesel bjishk@ et anvstahutyunic vaxa arajanum im mot u indz tvuma dzer bolori mot u da el beruma et aprumnerin vor bolors unenum enq, mer sxal@ dra meja vor chenq vsthum da beruma vaxi vori pacharov amen meki mot mi dzevi artahaytvuma,
4444
isk baci et cakoc kam cav linuma? im@ menak kul taluc chi sovorakan jamanak el em zgum, chnayac bjishkner@ asum en ban chka, vrodi nevroza), u arden 2 amisa
MERI
ha linuma indz het ela exel voncvor kultalis inch utumes ci tanum mi ban kangnac lini kokordit da nevrozica kancni mi vaxeci