Կյանքն առանց նևրոզի
Հոգեկան գերլարվածությունը, սթրեսները եւ մի շարք այլ գործոններ կարող են հանգեցնել նևրոզի: Այս, ցավոք, այժմ տարածված հիվանդությամբ հիմնականում հիվանդանում են թույլ նյարդային համակարգ ունեցող մարդիկ:
Հարցին, թե ի՞նչ է նեւրոզը եւ ինչպե՞ս կարելի է կանխել, պատասխանում է Երեւանի N 1 կլինիկական հիվանդանոցի նյարդաբան Բելլա Գրիգորյանը:
Վաճառվում է ՆԻՇԱՍՏԱ
Հեռ.՝ 091-517207
— Ընդհանրապես ի՞նչ ասել է նեւրոզ:
— Մարդու նյարդային համակարգն օժտված է մեծ կայունությամբ ու ճկունությամբ: Չնայած դրան, այնուամենայնիվ, դրդման եւ արգելակման գործընթացները գերլարման հասցնող գրգռիչների ինտենսիվությունը կամ այդ երկու պրոցեսների բախումը կարող են այնքան զգալի լինել, որ մարդու մոտ առաջանա բարձրագույն նյարդային գործունեության խանգարման հակազդեցություն, եւ նա հիվանդանա նեւրոզով: Այլ կերպ ասած՝ նեւրոզն անձի վատ հարմարվողականությունն է իր շրջապատին եւ իր ապրած կյանքին:
Բոլոր սթրեսները, դրական եւ բացասական գործոններն ազդում են մեր նյարդայինհամակարգիվրա: Եվ երբ խախտվում է օրգանիզմի հավասարակշռությունը, առաջանում է նեւրոզ կոչված հիվանդությունը:
— Կանանց եւ տղամարդկանց մոտ նեւրոզները նո՞ւյն ախտանշաններն ունեն, թե՞ տարբեր կերպ են դրսեւորվում:
— Տղամարդկանց մոտ ավելի հաճախ արտահայտվում է պսիխոսոմատիկայի ձեւով, այսինքն, երբ տղամարդը գանգատվում է տարբեր ներքին օրգանների՝ սրտի, ողնաշարի, գոտկամասի եւ այլնի ցավերից, սակայն իրականում այդ օրգանների հետ կապված որեւէ խնդիր չկա, կա նեւրոտիկ վիճակ:
Կանանց մոտ փոփոխության է ենթարկվում հուզական ոլորտը, այսինքն՝ հաճախ արտասվում են, դյուրագրգիռ են եւ շուտ բռնկվում են: Նեւրոզների առաջացման գործում մեծ ազդեցություն ունի նաեւ վախը: Կանանց մոտ լինում են վախեր տարբեր երեւույթների նկատմամբ, իսկ տղամարդկանց մոտ՝ առողջականի վերաբերյալ:
— Նեւրոզ հիվանդությունը փոխանցվու՞մ է ժառանգաբար:
— Ժառանգաբար՝ ոչ: Բայց եթե մի ընտանիքում կա նեւրոզով հիվանդ մարդ, եւ հատկապես, երբ մայրն է տառապում նեւրոզով, ապա դա անպայման բացասաբար է անդրադառնում երեխայի առողջության եւ նյարդային համակարգի վրա: Նյարդային ոչ նորմալ վիճակում գտնվող մարդու հետ ապրելը բացասաբար է անդրադառնում նաեւ երեխայի ձեւավորման եւ զարգացման վրա:
— Հատկապես ի՞նչ տարիքի եւ ո՞ր սոցիալական խմբի ներկայացուցիչներն են ավելի շատ տառապում նեւրոզով:
-Նեւրոզով տառապողների առանձին խումբ կազմում են արվեստի մարդիկ՝ արվեստագետները, այնուհետեւ՝ ուսուցիչները եւ ղեկավար անձինք, այսինքն՝ նրանք, ովքեր շարունակ կատարում են պատասխանատու աշխատանք:
Իսկ ինչ վերաբերում է տարիքին՝ ասեմ, որ այդ հիվանդությունն իր ճիրանների մեջ է առնում հատկապես երիտասարդ տարիքի անձանձ՝ թե՛ տղամարդկանց, եւ թե՛ կանանց:
— Իրականում արդյո՞ք լիարժեք բուժվում են նեւրոզները, թե՞, այնուամենայնիվ, իրենց հետքը թողնում են մարդու հետագա կյանքի եւ կենսագործունեության վրա:
— Ճիշտ չի լինի ասել, որ հնարավոր է նեւրոզը լիարժեք բուժել, որքան էլ փորձենք մոտենալ բուժման լիարժեքությանը: Այդ հարցում շատ կարեւոր է մարդու տեսակը. մեկը կարող է հաղթահարել, իսկ մյուսն ընկնել այդ հիվանդության շղթայի մեջ: Վերջինիս մոտ հիվանդությունը կարող է շարունակական բնույթ կրել եւ պարբերաբար կրկնվել, ինչը պահանջում է երկարատեւ բուժում: Որպեսզի բուժումը տա դրական արդյունքներ, հիվանդը պետք է նաեւ հավատա եւ վստահի իրեն բուժող բժշկին:
— Նեւրոզների բուժման ի՞նչ մեթոդներ են առաջարկվում:
— Նեւրոզի բուժման գործում միշտ պետք է հիշել, որ այն ոչ միայն նյարդային համակարգի, այլեւ ամբողջ օրգանիզմի հիվանդություն է, եւ որ նրա հիմքում, հոգեկան վնասվածքներից բացի, մեծ մասամբ ընկած են նաեւ սոմատիկ գործոններ (ֆիզիկական հյուծվածություն, զանազան քրոնիկական հիվանդություններ եւ այլն): Այս տեսակետից նեւրոզների բուժումը պետք է տարվի համալիր ձեւով՝ հիմնական շեշտը դնելով արտաքին պայմանների փոփոխության, հիվանդածին ապրումների վերացման եւ ամբողջ օրգանիզմի ու առանձին օրգանների սոմատիկ վիճակների նորմալացման վրա: Լավ կլինի գոնե բուժման շրջանում հիվանդին հեռու պահել ամեն տեսակի տհաճություններից, մտավոր եւ ֆիզիկական գերլարումից, կոնֆլիկտներից, աղմուկից եւ այլն, որոնք կարող են բուժվող նեւրոզների կրկնություններ առաջացնել: Բուժման ձեւերից են հոգեբուժությունը, այսինքն՝ հոգեկան ներգործության միջոցով կատարվող բուժումը, որի ձեւերից է հիվանդին սովորական զրույցի միջոցով համոզելը, բացատրելը, ոգեւորելը, մխիթարելը եւ միտքն իր հիվանդությունից հեռացնելը՝ ուշադրություն դարձնելով աշխատանքի կամ այլ հետաքրքիր գործերի վրա:
— Նեւրոզի բուժման ուրիշ ի՞նչ միջոցներ կան:
— Նեւրոզ հիվանդության բուժման մեթոդներից է նաեւ հիպնոթերապիան՝ հիպնոսի միջոցով կատարվող բուժական ներշնչումը: Դեղորայքային բուժումը տարվում է երկու ուղղությամբ՝ նյարդային համակարգը հանգստացնող, կարգավորող միջոցառումներ եւ ամբողջ օրգանիզմի ու առանձին օրգանների սոմատիկ վիճակը կարգավորող, հյուծվածությունը վերացնող միջոցառումներ: Եթե նեւրոզ ունեցող մարդը տառապում է որեւէ հիվանդությամբ, անհրաժեշտ է անմիջապես ձեռնամուխ լինել դրա բուժմանը համապատասխան մասնագետների օգնությամբ: Բուժման գործում կարեւոր նշանակություն ունեն նաեւ ֆիզիոթերապեւտիկ զանազան արարողակարգերը, բուժական ֆիզկուլտուրան, ինչպես նաեւ 20-րդ դարի հայտնագործությունը՝ հոգեվերլուծությունը:
— Արտաքին տեսքից կարելի՞ է ենթադրել, որ տվյալ մարդը տառապում է նեւրոզ հիվանդությամբ:
— Ոչ միշտ: Սակայն, եթե հիվանդությունը գտնվում է սրացման փուլում, հիվանդի պահվածքից եւ արտաքին տեսքից կարելի է ենթադրել նրա հիվանդության մասին: Այդպիսի մարդիկ հիմնականում լինում են ընկճված, վախեցած, կամ ահավոր անհանգիստ եւ դյուրագրգիռ:
— Կան մարդիկ, որ անկախ առիթից շարունակ ժպտում են, փորձում երեւալ կենսախինդ եւ ինքնավստահ: Կարելի՞ է արդյոք ենթադրել, որ տվյալ մարդն ունի նեւրոզ եւ այդպիսի պահվածքը ինքնապաշտպանական ձեւ է:
-Ե՛վ այո, ե՛ւ ոչ: Հնարավոր է՝ մարդը պարզապես բարեհամբույր է եւ ժպտերես: Միայն այն, որ նա շատ է ժպտում, դեռ նեւրոզի մասին չի վկայում: Սակայն չափից շատ ինքնավստահությունը՝ զուգակցված ոչ պատեհ ժպիտով, կարող է վկայել այն մասին, որ տվյալ անձի մոտ ինչ -որ բան այն չէ: Դա կարող է լինել ե՛ւ նեվրոզ, ե՛ւ մարդու ներաշխարհի հետ կապված որեւէ այլ հիվանդություն:
— Վերջին շրջանում հաճախ է խոսվում այն մասին, որ նեւրոզները միտում ունեն դառնալու դարի հիվանդություն: Ի՞նչ կասեք այդ մասին:
— Նեւրոզները դիտվել եւ նկարագրվել են դեռեւս շատ վաղուց: Առաջին անգամ նեւրոզների մասին գրել են 18-րդ դարում: Նեւրոզների հիմքը դրել է Զիգմունդ Ֆրոյդը, եւ դեռ այն ժամանակներից սկսած համարում էին, որ նեւրոզները դառնալու են դարի հիվանդություն: Այդ տեսակետը շարունակում է արդիական մնալ մինչ օրս:
— Ի՞նչ տարբերություն նեւրոզների ու դեպրեսիաների միջեւ:
— Գոյություն ունի դեպրեսիայի երկու տեսակ՝ մեծ եւ փոքր: Փոքրը նեւրոտիկ դեպրեսիան է: Այս դեպրեսիան համարվում է նեւրոզի ախտանշան: Շատ նեւրոզների մեջ դեպրեսիայի բաղադրիչ կա: Եվ դա հենց նեւրոտիկ դեպրեսիան է: Իսկ մեծ դեպրեսիան առանձին հիվանդություն է, ուստի պահանջում է ճիշտ մոտեցում եւ, հետեւաբար, ճիշտ բուժում, ինչը շատ կարեւոր է:
— Եվ վերջում, Ձեր խորհուրդը մեր ընթերցողներին՝ ինչպե՞ս խուսափել նեւրոզներից, կամ այլ կերպ ասած, ո՞րն է նեւրոզ չունենալու «դեղատոմսը»:
— Նեւրոզ չունենալու «դեղատոմսն» է գտնել կյանքի լիարժեք հաշվեկշիռը, այն է՝ ապրել լիարժեք կյանքով, ունենալ անձնական կյանք: Չի կարելի գիշեր-ցերեկ աշխատել կամ օրերով ոչինչ չանել: Կյանքում ամեն ինչ իր տեղն ունի եւ համաչափորեն անհրաժեշտ է:
Սնկերը գրոհում են
4,344 մեկնաբանույթուն
ANNA
JEN jan unenum em ujex glxacav votqersa tmrum krcqavandaksa cavum gluxs bjjaca u nman thach baner
ANNA
art jan voncvor @ndatumnerov shnchem liarjeq chem karoxanum heto qez mot chochvel kam ujex glxacav unenum es
Art
Ann jan amen depqum mi vaxeci im karciqov ete karenanq vax@ mi kerp hanenq mejnerics mnacac@ kamac kamac kancni mekel vor vat vichaka linum mott et pehin liovin es shnchum te voncvor karch karch shnches voch liatoq?
Jenya
Anna ev Art incha brnum dzer mot erexeq jan inch caver uneq kaseq imanam
ANNA
gitem ARTjan @tenca mek nenc lavem linum vor asumem verj ancav mekel brnuma gitem hesa mernum em
Art
AN JAN INC MIQICH ET ARTMET HIVANDANOC@ OQNEC BAYC KRKNVUMA THACH CAVER@ PIRIYOVA MEK NENC LAV EM LINUM VOR MORANUM EM MEKEL VOR BRNUMA TANJUMA
Arpi
Es ereq tari araj mot 9 amis tarapel em et hivandutyamb,, es aprum ei sistemanerov u qnaber dexerov, gishernery paxnum ei tnic ory 2 ic 3 angam kanchum ei shtap ognutyun,,, lriv ujaspar ei exel, gunat,demqics korel er jpits…. bayc ekav mi or vor es inqs indz havaqeci den neteci bolor dexery, skseci zbaxvel im kyanqov,poxeci ashxatanqs,mazeris guyny, tuns, shrjapats ev mejics haneci et vaxy u aroxjaca,,, bolors el hogu xorqum petqa karoganaq karavareq inqnerd dzez ev ogneq dzez votqi helnelu
ANNA
HA ART jan inch ases xmelem chishta arajva nman chem bayc lavel chem
Art
Mi vaxeci An ski bujum arel es?
ANNA
iroq menak astvac kara mez ogni erexeq jan uxaki paha linum shates vaxenum
Ripsime
Artur jan ANNA jan hastat amen inch lava linelu u duq dzer haxtacov urishnerineq vogevorelu vor cncnen.Annna jan gitem inches zgum et pahin tvuma te huys chka..dimacii mi qichell amen ban lav a linelu
Art
An jan im gluxnela aytpes an bacatreli srtis hatvacum caver mekel zgum em marmnis mej toker thacha gnaci gluxs yamer areci sax normala incha es himar nevroz@ uzum mezanic areq saxov mtacen vor astvac mer heta sa kyanqi djvar porca havatanq astcun liovin mi aravot mer hamar klusacni u kaprenq bjshkvac hetaqrqir kyanqov bshiskner@ sax xapebaner en ansirt menak poxna iranc karevor mer bjishk@ ASTVAC E
ANNA
PARQ HISUSIN HRIPSIME JAN eselem tarapum et charabastik hivandutyamb gluxs chgitem incha linum gitem hesa ushagnac klinem mtqer vaxer larvacutyun mi xosqov vatem indz zgum
Hripsime
barev dzez kuzem asel en depqern vor exav im het u haatum em dzez huys kta im het exacs…amen inch indz mot ssvec vaxeric te kmahanam u vichaks aynan srvec vor iindz mot jxadzgumner sksvec brvcutyun es ayd jamanak 18 tareaneyi bbayc kyan der aydpisi caver chei tesel..pakeci hanapetakan hivandanoc secin kbujenq bayc vichaks aveli vatacav … heto hertagrvecinq avanum bjishkn dxer nshanakec hogemed dexer vor uxaki vichaks hascrec cayraguyn vat vichaki bjishkin hacnum em huys ka im hamar vor klvanam vorovhetev dexer adzeleyin vochmiayn organneis vra nayev glxums cheyi haskanum incher katarvum minchev ushi e galis ..bjishkn gone huys ta asume che du ches lavana…da indz asele avani bjshuhin u aveli gcecin indz husahautyan girn..dexeric psxumner eyin andhat u stamoq gastrir arajacav es huys chuneyi kyanqi handepp shat angam mtacumeyi nuynis inqnspanutyan haamr…bayc en amenavataguyn vichakum vor meaceyi huys chkr Astvac indz haamr huys darcav es kendani vkayutyun em te inch N arec im kyanqum indz chenq ognel voch dexen voch bjisknern voch mardik, shat mardik dadarecin shpvel hets @ntaniqs anhutyan mej er miakn vor indz cher toxel Astvvac e u Inqn indz haamr apaga u huys tvec skseci Astvacashucnh kardal u axotel..u amenzarmanalin ayn er henc axotumeyi u krdum Astvcshunch dzerqeris brnvacutyunn vorn aem shat ahavor cavera dadarum er..et amen inchic ancela arden 3 tari u es im @ntaniqi haamr u shateri hamar kendani vkayutyun em te anhuys korcrac mardu kyanqum inch kara ani Astvac..asem vor es liovin ayd amenic azatvel em indz hrashali em zgum chem vaxenum mahic…asemm avelin shutov patrastvum em amunanal…ays amenn grum em vor dzer huysn chkorcneq vochmekt havatum em Astvac ogtagorcum e im ays vkayutyunn vor cuyc ta vonc indz lavacrec dzeez hamar el uni huys u duq 100 toks klavanq…karrdaceq Astvacashunch axoteq Astcun u Na kbhski hastat dzez inchpes bshkec indz Parq Astcun
Gohat
erexeq Jan xndrumem greq ova hxiutyan jamanak nevroz unecel
Jenya
Alex jan inch caveri masin eq uzum aseq inch tipt en dzer moti caver@ kaseq imanam?
Tiko
Erexeq Jan ete jamanak uneq Tiko Nalbandyan faceov kam istagramov gteq greq
Աննա
Երեխեք ես էլ եմ վախենում ամեն ինչից,նեղվում արտասվու, գլխապտույտ,կանցնի ?
Alex
Joxovurd duqelek dzer muls zgum,zgum vonca sirts xpum kokortis hatvacum,poris hatvacum,akanjnerums,srtis asxatanqi het chochorvum em,el caveri masin el xosk chka ahavor vichak
Artak
Barev bolorin havaqvel enq nevroznnerov voch ena xndas vochel txres,heriqa inchqan txrecinq,ekeq aprenq miqich urax che vor jhamanak@ karche ev kartum em jhpit@ amenalav dexne nevrozi hamar,es espes grum em baic bolort inch asumeq indz mot et ameninch ka
sss
hankarc voch meky et nevrozneri klinika chgna,,te ahavor mtnolorta u gorcic voch mi ban chen haskanum ….chishty lav hogeterapevt chisht dexeri hamadrutyun tekuz et meky mi qich kaskacelia bayc de nevrozi depqum qich te shat hanuma u amenakarevory ashxatanq sepakan esi vra ….bayc de et sax enqan djvara vor husalqvum enq
Jenya
erexeq jan es hima srskvum em vitamin b6 xmumem non stres forte ev eglonil bayc vor asem tenc shat chi ognum voc vor marmins vibracya drac linen nersic ha doxuma u gluxs pttvuma ujex
ANI
erexeq jan mi ban harcnem inch vor mekit mot linuma tikunqi caver qez tva toqerta u dranic shncharutyund vatana
saqo
joxovurd jan es nevrozov hivandneri xumb gone liner, xosal@ ognuma, teche tneciq gji tex en dnum
Alex
Saqo jan im mot andatar ka te hangist vichakum,erp qaylum sharjvum chem zgum,marmnis tarber texerum zgum em
saqo
alex jan et srti ashxatanqi zgacoxutyun@ im motela linum ktruk sharjum aneluc heto, karoxa nstac texis arag barcranam u sksvi
arm
es akanjneri meji shvoc@ arten apanuma, voncvor mihat qyavtar shun akanjit tak misht hacha
arm
mart es bjishknerinel chi haskanum, mi or mihat bjishk undz asuma du histerik es… bayc es gnacel ei hivandanoc vor imanam inchica vor amboxj or@ mart gxkuma(kam gxtuma, inchqan gitem nuyn banna che?)
arm
es menak miqich hangstanum em en jamanak erb vor es temayov xosum em nuyn hivandutyamb tarapox mek urishi het, u et miqich tetevacnuma, bayc heto erb eli vat es linum mtacum es vor che qo mot lriv urisha erevi
Anna
Gotkstexis hatvacn tulanume ,ev mkanners kckvume u chem karoxanum sharjvel
Anna
?bjidh ka aystexum?
Anna
Es Annanem esel nexxvum em jxaynem dhat u gsngatner unem,glxicrm nexaum anbacatreli zgacmunka chisht kckkvuma nexacnuma
Elen
Erexeq um mot ka achqeri xjvjoc chgitem vonc bacatrem kam bcer achqerin.Arden mi shabatic avel e ayd vichakum em.
Alex
Erexeq duqelek dzer srti asxatanq zgum vonca xpum
Elen
Erexeq jan esel vorosheci kisvem dzez het u tetevanam
Art
M et inchi koqni porcaca?
M
Xmeq ramachkayov tey
Karen
erexeq jan im moteler nevroz ogtagorcelem Симпатил Anaprilin 10 vitamin B komplex hamematabar tepi lav em gnace chgitem arden en vaxn u ankoxmorosh vijak@ chka
Ashot
Barev dzez 21 tarekan em hunvaric heto mots aypisi axtnishnere en srti zark tagnap vax anqnutyun anhangist vijak hnaravora dranq linen nervrozi axtanishner??
Art
Erexeq isk ova gnacel nevrozneri klinika ete mart ka vor bujvela ayntex tox gri. Es mi anqam gnaci inc asecin hastat kbujenq bayc havats chi galis.
Jenya
erexeq jan es lsel em vor nevroz@ chi bujvum uzumes dex xmi uzumes mi xmi vor xmes jamanakavor hangstanumes u verj eli sksuma vorosh jamanak anc, bayc xi eli erexeq jan xi? xi piti mer het nman ban lini ov kara mez ogni ov esel chem dimanum indz shat lav ashxatanqi arajarkneren anum bayc ays nevrozi patcharov chem karoxanum voch mi tex gnam normal ashxatem, vorovhetev vatem zgum grete misht
Art
Erexeq jan es inch mer mot ka eti sax vaxica arajacac u tarber fobyaner uxaki karoxa mi anqam vaxenas tekuz shut heto sksi artahaytvel nevroz vichak
Arina
Im mot tigranuhi jan drsum jojvum em tan@ etqan ce
Tigranuhi
Erexeq Jan isk um not alinum glxi tmrum.Jojvum es [email protected] cavum.An@ndhat uzum em sexmem
Նաիրա
9 ամիս է արդեն ինձ մոտ նևրոզ են հայտնաբերել.ձեռքերս,ոտքիս թաթը,ու երեսս թմրում է.սիստեմներնել չի օգնում,աշխարի դեղ եմ խմում չի օգնում.ամեն օր ինձ շատ վատ եմ զգում.ինչ խորհուրդ կտաք
A
barev dzez, joxovurd jan glxaptuyt unem ujex bayc menak en jamanak erb vor ktruk sharjum em anum, dzezz canota nman bam?
Artur
Ann sut che du qez piti bujes yes antexi gumar caxseci aranc jabazancnelu 7000 dolar menak hoqebaneri vra caxselem bayc vochmi oqut heto jxaynaca aseci vochmeki mot el chem gnalu inch klinem klinem iranq qez vochinchov chen oqni et organ chi axtaharvac vor dex xmes kam bujum ancnes piti glxict hanes u jamanaka petq ho yes dzes chem xabum im shah@ vorna
Ann
sut e vor menak menq inqners kbuhenq, mex ognutyyn e petq
Art
Jenya jan ba etqan vaxt vochmi bjishk chi hetaqrqre um gites vor normal khaskana es stres kentron em bujvel ancel er sax erku amsov noric sksves es mi taruc avela
Jenya
Art jan es arden 4 tariya el chem dimanum erek МИГ 400 em xmel daje et dex@ chi ognel cavumer ahavor spazmer talis glxis tarber hatvacnerum