Կյանքն առանց նևրոզի
Հոգեկան գերլարվածությունը, սթրեսները եւ մի շարք այլ գործոններ կարող են հանգեցնել նևրոզի: Այս, ցավոք, այժմ տարածված հիվանդությամբ հիմնականում հիվանդանում են թույլ նյարդային համակարգ ունեցող մարդիկ:
Հարցին, թե ի՞նչ է նեւրոզը եւ ինչպե՞ս կարելի է կանխել, պատասխանում է Երեւանի N 1 կլինիկական հիվանդանոցի նյարդաբան Բելլա Գրիգորյանը:
Վաճառվում է ՆԻՇԱՍՏԱ
Հեռ.՝ 091-517207
— Ընդհանրապես ի՞նչ ասել է նեւրոզ:
— Մարդու նյարդային համակարգն օժտված է մեծ կայունությամբ ու ճկունությամբ: Չնայած դրան, այնուամենայնիվ, դրդման եւ արգելակման գործընթացները գերլարման հասցնող գրգռիչների ինտենսիվությունը կամ այդ երկու պրոցեսների բախումը կարող են այնքան զգալի լինել, որ մարդու մոտ առաջանա բարձրագույն նյարդային գործունեության խանգարման հակազդեցություն, եւ նա հիվանդանա նեւրոզով: Այլ կերպ ասած՝ նեւրոզն անձի վատ հարմարվողականությունն է իր շրջապատին եւ իր ապրած կյանքին:
Բոլոր սթրեսները, դրական եւ բացասական գործոններն ազդում են մեր նյարդայինհամակարգիվրա: Եվ երբ խախտվում է օրգանիզմի հավասարակշռությունը, առաջանում է նեւրոզ կոչված հիվանդությունը:
— Կանանց եւ տղամարդկանց մոտ նեւրոզները նո՞ւյն ախտանշաններն ունեն, թե՞ տարբեր կերպ են դրսեւորվում:
— Տղամարդկանց մոտ ավելի հաճախ արտահայտվում է պսիխոսոմատիկայի ձեւով, այսինքն, երբ տղամարդը գանգատվում է տարբեր ներքին օրգանների՝ սրտի, ողնաշարի, գոտկամասի եւ այլնի ցավերից, սակայն իրականում այդ օրգանների հետ կապված որեւէ խնդիր չկա, կա նեւրոտիկ վիճակ:
Կանանց մոտ փոփոխության է ենթարկվում հուզական ոլորտը, այսինքն՝ հաճախ արտասվում են, դյուրագրգիռ են եւ շուտ բռնկվում են: Նեւրոզների առաջացման գործում մեծ ազդեցություն ունի նաեւ վախը: Կանանց մոտ լինում են վախեր տարբեր երեւույթների նկատմամբ, իսկ տղամարդկանց մոտ՝ առողջականի վերաբերյալ:
— Նեւրոզ հիվանդությունը փոխանցվու՞մ է ժառանգաբար:
— Ժառանգաբար՝ ոչ: Բայց եթե մի ընտանիքում կա նեւրոզով հիվանդ մարդ, եւ հատկապես, երբ մայրն է տառապում նեւրոզով, ապա դա անպայման բացասաբար է անդրադառնում երեխայի առողջության եւ նյարդային համակարգի վրա: Նյարդային ոչ նորմալ վիճակում գտնվող մարդու հետ ապրելը բացասաբար է անդրադառնում նաեւ երեխայի ձեւավորման եւ զարգացման վրա:
— Հատկապես ի՞նչ տարիքի եւ ո՞ր սոցիալական խմբի ներկայացուցիչներն են ավելի շատ տառապում նեւրոզով:
-Նեւրոզով տառապողների առանձին խումբ կազմում են արվեստի մարդիկ՝ արվեստագետները, այնուհետեւ՝ ուսուցիչները եւ ղեկավար անձինք, այսինքն՝ նրանք, ովքեր շարունակ կատարում են պատասխանատու աշխատանք:
Իսկ ինչ վերաբերում է տարիքին՝ ասեմ, որ այդ հիվանդությունն իր ճիրանների մեջ է առնում հատկապես երիտասարդ տարիքի անձանձ՝ թե՛ տղամարդկանց, եւ թե՛ կանանց:
— Իրականում արդյո՞ք լիարժեք բուժվում են նեւրոզները, թե՞, այնուամենայնիվ, իրենց հետքը թողնում են մարդու հետագա կյանքի եւ կենսագործունեության վրա:
— Ճիշտ չի լինի ասել, որ հնարավոր է նեւրոզը լիարժեք բուժել, որքան էլ փորձենք մոտենալ բուժման լիարժեքությանը: Այդ հարցում շատ կարեւոր է մարդու տեսակը. մեկը կարող է հաղթահարել, իսկ մյուսն ընկնել այդ հիվանդության շղթայի մեջ: Վերջինիս մոտ հիվանդությունը կարող է շարունակական բնույթ կրել եւ պարբերաբար կրկնվել, ինչը պահանջում է երկարատեւ բուժում: Որպեսզի բուժումը տա դրական արդյունքներ, հիվանդը պետք է նաեւ հավատա եւ վստահի իրեն բուժող բժշկին:
— Նեւրոզների բուժման ի՞նչ մեթոդներ են առաջարկվում:
— Նեւրոզի բուժման գործում միշտ պետք է հիշել, որ այն ոչ միայն նյարդային համակարգի, այլեւ ամբողջ օրգանիզմի հիվանդություն է, եւ որ նրա հիմքում, հոգեկան վնասվածքներից բացի, մեծ մասամբ ընկած են նաեւ սոմատիկ գործոններ (ֆիզիկական հյուծվածություն, զանազան քրոնիկական հիվանդություններ եւ այլն): Այս տեսակետից նեւրոզների բուժումը պետք է տարվի համալիր ձեւով՝ հիմնական շեշտը դնելով արտաքին պայմանների փոփոխության, հիվանդածին ապրումների վերացման եւ ամբողջ օրգանիզմի ու առանձին օրգանների սոմատիկ վիճակների նորմալացման վրա: Լավ կլինի գոնե բուժման շրջանում հիվանդին հեռու պահել ամեն տեսակի տհաճություններից, մտավոր եւ ֆիզիկական գերլարումից, կոնֆլիկտներից, աղմուկից եւ այլն, որոնք կարող են բուժվող նեւրոզների կրկնություններ առաջացնել: Բուժման ձեւերից են հոգեբուժությունը, այսինքն՝ հոգեկան ներգործության միջոցով կատարվող բուժումը, որի ձեւերից է հիվանդին սովորական զրույցի միջոցով համոզելը, բացատրելը, ոգեւորելը, մխիթարելը եւ միտքն իր հիվանդությունից հեռացնելը՝ ուշադրություն դարձնելով աշխատանքի կամ այլ հետաքրքիր գործերի վրա:
— Նեւրոզի բուժման ուրիշ ի՞նչ միջոցներ կան:
— Նեւրոզ հիվանդության բուժման մեթոդներից է նաեւ հիպնոթերապիան՝ հիպնոսի միջոցով կատարվող բուժական ներշնչումը: Դեղորայքային բուժումը տարվում է երկու ուղղությամբ՝ նյարդային համակարգը հանգստացնող, կարգավորող միջոցառումներ եւ ամբողջ օրգանիզմի ու առանձին օրգանների սոմատիկ վիճակը կարգավորող, հյուծվածությունը վերացնող միջոցառումներ: Եթե նեւրոզ ունեցող մարդը տառապում է որեւէ հիվանդությամբ, անհրաժեշտ է անմիջապես ձեռնամուխ լինել դրա բուժմանը համապատասխան մասնագետների օգնությամբ: Բուժման գործում կարեւոր նշանակություն ունեն նաեւ ֆիզիոթերապեւտիկ զանազան արարողակարգերը, բուժական ֆիզկուլտուրան, ինչպես նաեւ 20-րդ դարի հայտնագործությունը՝ հոգեվերլուծությունը:
— Արտաքին տեսքից կարելի՞ է ենթադրել, որ տվյալ մարդը տառապում է նեւրոզ հիվանդությամբ:
— Ոչ միշտ: Սակայն, եթե հիվանդությունը գտնվում է սրացման փուլում, հիվանդի պահվածքից եւ արտաքին տեսքից կարելի է ենթադրել նրա հիվանդության մասին: Այդպիսի մարդիկ հիմնականում լինում են ընկճված, վախեցած, կամ ահավոր անհանգիստ եւ դյուրագրգիռ:
— Կան մարդիկ, որ անկախ առիթից շարունակ ժպտում են, փորձում երեւալ կենսախինդ եւ ինքնավստահ: Կարելի՞ է արդյոք ենթադրել, որ տվյալ մարդն ունի նեւրոզ եւ այդպիսի պահվածքը ինքնապաշտպանական ձեւ է:
-Ե՛վ այո, ե՛ւ ոչ: Հնարավոր է՝ մարդը պարզապես բարեհամբույր է եւ ժպտերես: Միայն այն, որ նա շատ է ժպտում, դեռ նեւրոզի մասին չի վկայում: Սակայն չափից շատ ինքնավստահությունը՝ զուգակցված ոչ պատեհ ժպիտով, կարող է վկայել այն մասին, որ տվյալ անձի մոտ ինչ -որ բան այն չէ: Դա կարող է լինել ե՛ւ նեվրոզ, ե՛ւ մարդու ներաշխարհի հետ կապված որեւէ այլ հիվանդություն:
— Վերջին շրջանում հաճախ է խոսվում այն մասին, որ նեւրոզները միտում ունեն դառնալու դարի հիվանդություն: Ի՞նչ կասեք այդ մասին:
— Նեւրոզները դիտվել եւ նկարագրվել են դեռեւս շատ վաղուց: Առաջին անգամ նեւրոզների մասին գրել են 18-րդ դարում: Նեւրոզների հիմքը դրել է Զիգմունդ Ֆրոյդը, եւ դեռ այն ժամանակներից սկսած համարում էին, որ նեւրոզները դառնալու են դարի հիվանդություն: Այդ տեսակետը շարունակում է արդիական մնալ մինչ օրս:
— Ի՞նչ տարբերություն նեւրոզների ու դեպրեսիաների միջեւ:
— Գոյություն ունի դեպրեսիայի երկու տեսակ՝ մեծ եւ փոքր: Փոքրը նեւրոտիկ դեպրեսիան է: Այս դեպրեսիան համարվում է նեւրոզի ախտանշան: Շատ նեւրոզների մեջ դեպրեսիայի բաղադրիչ կա: Եվ դա հենց նեւրոտիկ դեպրեսիան է: Իսկ մեծ դեպրեսիան առանձին հիվանդություն է, ուստի պահանջում է ճիշտ մոտեցում եւ, հետեւաբար, ճիշտ բուժում, ինչը շատ կարեւոր է:
— Եվ վերջում, Ձեր խորհուրդը մեր ընթերցողներին՝ ինչպե՞ս խուսափել նեւրոզներից, կամ այլ կերպ ասած, ո՞րն է նեւրոզ չունենալու «դեղատոմսը»:
— Նեւրոզ չունենալու «դեղատոմսն» է գտնել կյանքի լիարժեք հաշվեկշիռը, այն է՝ ապրել լիարժեք կյանքով, ունենալ անձնական կյանք: Չի կարելի գիշեր-ցերեկ աշխատել կամ օրերով ոչինչ չանել: Կյանքում ամեն ինչ իր տեղն ունի եւ համաչափորեն անհրաժեշտ է:
Սնկերը գրոհում են
4,344 մեկնաբանույթուն
irina
erexek orinak im dex@ koxmnaki azdetutyun cuni bayc micev et urish inc xmum vatanum ey
irina
S jan inc antidepresant es xmel??
Arsen
S jan ay et bjjat vichaky indz shaaaat harazat bana darel…misht uzumes parkes, menak mnas, chxosas…anhaskanali caver unenas..
S
mi tesak vonc vor bjjac linem en vor mardun qnic hanumen u hl@ chi haskanum te incha katarvum ay tenc vichaka ,,,chnshums barcranuma sirts arag ashxatuma aravot@ shut em vekenum… krcqavandakum haj zgacoxutyunner sax orn el tunn em de el emocional foni masin chem xosum
Arsen
S jan imy chi bardranum ijnuma u thach zgacoxutyunneri het mektex glxaptuyta linum…dzer mot k9nkret inchera linum?
S
im mot liq@ baner ka parzapes et shata tanjum vonc vor chapres…et antidepresntner@ lav chem 2ndunum chem karum dimanam enqan yhaj zgazoxutyunnera arajacnum vor chem karum xmem..isk chshum linuma dzer mot? im@ barcranuma u arag srtxpoca linum
Arsen
Ha Irina jan shat djvar klini…du el aveli piti lav tramadrves vor lav lini…S jan ete menak dranov liner et nevrozy shat urax klineinq
irina
skzbi saxis mot heto ancnuma S jan hangist exi kancni\r\n
S
joxovurd jan um mota amen inchi handep antarbertyun vonc vor voch mi bani masin chmtaces an@ndhat vaxi zgacoxutyun vor hesa pti vatana ….
irina
gitem Arsen djan vor voc mi dexel anvnas ci saxel vnasakar en bayc inc anem 2 erexa unem piti zbaxvem irancov ete dex cxmem vat klinem ov pahi im erexekin dproc en gnum piti tanes beres joxov gnas vor toxem u asem erb kancni kancni im gorter@ kmna
irina
erexek orinak es mard gitem vor stex hayastanum cbujvec gnac amerika aprelu @ndex 100 tokosanoc bujvec cexav vor bjishk@ kam lav dex@ nshanakutyun uni
Arsen
Lili jan chgitem duqeleq nevrozov hivand te che, bayc ete hivandeq u sa dzez fur chi galis tenc mi aseq, virovhetev stex vich mu shukael chenq sarqel u inch vor mekinel chenq qnnadatum kam asum vor inqy lav bjishki chi…ea dzevov parzapea uzumenq haskananq vomanc motela nenc baner katarvum mez nman te che…
S
Lili jan ste es shat ushadir sax kardum em u du el ete ushadir kardas khaskanas vor voch mi shuka el chka isk harcnel te um inch bjishka ognel eti shat chishta hashvi arnelov nerkayis hayastani arojapahutyan volort@ vor liqna tget masnagetnerov et im ancnakan porcic em asum…u mi ban el senc hivandnerin tvyal depqum inc el tenc xorhurdnerov ches ogni vor var guynerov naenq kam tenc sharunak et potencial sparvela inchqan mard porci dgti et vichakum iran chi hajoxvum u tvyal mardun petqa masnagitcvac ognutyun shat lav bjshki koxmic isk av bjishk gtnel@ senc harcumneri ardyunquma linum … u es shat goh klinem ete inh vor mek@ ov bujvela liarjeq gri te vonca iran et hajoxvel
lili
Barev dzez, erekheq jan et inch mi shuka eq bacel amen mekt mi bjshkieq govum kam sheshtum hima asem inchumne harc, uremn amen mekd vor ur gnacela vorte bujvela kam chi bujvel da amen mek petqa gaxtni paheq asem inchi hamar vorovhetev, ? amen mi mard mi bnavorutyun uni ir vat ev lav koxmov, uzuma hoqeban uzum niardaban te hoqebuj buji dzez amen mi hivand uni ira tuyl ujex koxmer asenq khosqi arachin indz asem asenq bjishk asac et dex khmir 1amsic ari menq hayers inch enq anum ,asem 10 or khmum enq gnum asum bjishk khmeci choqnec bjishk et dex@ pokhec eli nuyn dzev mi 8or khmecinq hla mihat gnanq tenanq bjishk kimana vor kisat em toxel kurs u etpes sharunak uitogum ova tujum eli menq vorovhetev dexi het skhal enq varvel antesel enq ba karoxa es dzev bujvi cankacac mard iharke voch ,nevrozov hivand mardun anhrajeshta vstahucun , hamberucun u nman baner vor iroqic nevrozov mardu hamar es baner djvaren irenc mot tvuma orer tariner u mard hoqnuma karces kyanqic, bayc vokh ari u tes vor mardn inqn kara iran amen or asi ,Inchi em shtapum , ova @nkel im hetevic, kyanqi mech gteq lav guyner u arevi het artnaceq vax aravot u @ntaniqin aseq bari luys , u ktesneq te orn inchqan lave sksvelu , barin @nd cez ,.???✋
Arsen
Irina jan bayc gone gites vor dexy incha anum? Uxxaki etqan dexernel tenc lav chen eli
…voch te kaxvatutyan hamara ayl zut organizmi
irina
enkan em hognel Arsen djan vor @nenc dex lini vor ind dranic liarjek lav kzgam kxmem tekuz anboxc kyanks tece es inciya nman bayc mist dexeric vaxecel em
irina
Arsen ind stres kentronum asin um cen karum bujen kam erkar jamanaka tevum u ci ancnum et dexov en voti hanum
Arsen
Es chem asum vor vtangavoren Irina jan..bayc kan dexer vor kaxvatutyunen arajacnum, u en mtkic vor du et dexi shnorhives kez lav zgum, targeluc heto noric hnaravora mott thach zgacogutyunner unenas…et im karciqna Irina jan
irina
Arsen djan bayc incov en vtangavot et hokemed dexer@
Arsen
Irina jan bayc havata et nershnchaknela shat ban anum…tekuz dexeriny, ete havatas vor et dexy ognelua…aaanpayman kogni
Arsen
Xndrem Mariam jan inchi hamar, haskanumem qez…vir senc kardum u poxanakvumenq mtkerov eli inch vor chapov hangstanumenq….Irina jan ha hly vor en vichakum chem vor esel ogtagortem da…bayc iskakanic shat ujex bana erevuma da
irina
eee erexek jan enkan dex em lcrel pors uxaki mtacum em el sranic avel inc piti lini groxin lurj dex cen ba senc inciya nman kyankic ban cenk haskanum uxaki hokemed dex cem xmel saxel sovorakan aptekayic arel em bayc en vicakum ey vor nsanakeyn kxmey hastat menak dzvey
mariam
Mersi Arsen jan.uxaki vor asum eq normala hangstanum em mi qich
i
ce Arsen jan cem xmel ind asel eyn bayc im bjisk@ asec kon@ et depk@ ci vor es dex@ xmes
irina
mari jan es iran zangem kimanam kez kasem es en vicakum cey vor hisey ind tarel en avtoyov bayc voncor grigor lusavoric
mari
Irina jan Sonan vortea nstum?vor hivandanocuma
Arsen
Meky im mot Mariam jan
mariam
Erexeq um mota exel mkanayin hodayin caver?vonc vor marmint mrmra?
mari
irina jan bayc et hogemed dexer@ ahavor hetevanqner unen ste koment groxneric el ka vor stres kentron en parkel u tenc dexer ogtagorcel..bayc dexeric heto eli vat en zgum u ahavor
irina
erexek et hokebaner@ voc mi ban cen anum et hastat
irina
ce Arsen djan et mi ban@ ci exel
mari
mi qani angam gnacel em en el durs chi ekel
Arsen
Che Mari jan chem gnacel…bayc karoxa gnam, du gnaceles?
mari
patahuma …ba hogebani mot gnaceles?
Arsen
Ha Mari jan…voncvor tarber texer cav lini bayc chimanas vorna konkret?
mari
im mota arsen tenc zgacoxutyunner linum vor ches karum daje bacatres te inch zgacoxutyunner en
Arsen
Irina jan mi ban harcnem eli…qo mor pori kam stamoqsi hatvatum thach zgacoxutyunner kam tetev caver linumen kam exelen?
irina
tekuz es mikic banerna mnacel bayc erexek jan hognel em ankexc el tex cka lri hanberutyuns sparvela
irina
mar jan hima ijnuma menak u xelksa maxum mnacac baner@ ancela uxaki im mot amen incer ancel hima noric sksvela
Arsen
Im mot himnakanum ijnuma u ahagin met hachaxakanutyamb…ashxatumem shat hexuk ogtagortem u vitaminner vor mihatel dra hamar dexer chxmem Mari jan
mari
inch hajaxakanutyamba chnshumt barcranum Irina jan u vor tenc barcranuma inches anum/? Arsen jan qo mot ela linum/?
Arsen
Irina jan chishtn asat eselem usumnasirel…el hayeren kayqerov, el ruseren…hamarya el googleov el tex chmnac vor chkardam…u hamel nenc videonerei nayum bjishkneri u hogebanneri vor en jamanak meky aser hastat titaxsel kgar
irina
lilit jan nezvozic voc mek der ci gjvel uxaki es skzbic vor cgitey inc hivandutyuna @tenc ey mtacum heto skseci shat usumnasirel es lkti hivandutyun@ u haskaca vor cen gjvum uxaki tanjvum en
Arsen
Duel apres Irina jan
irina
apres Arsen jan xorurdi hamar
Arsen
Hamadzaynem Lilit jan…nenc tpavorutyuna vor mi bany verjanuma myusna sksum
lilit
Ov kpatkeracni, vor nevrozic espisi lurj xndirner karajanayin,, indzela mek mek tvum,, vir es karoxa gjvem,,et mtqc vapshe emvatanum,, uxxaki menq bolors lav gitenq ,, vor es amen inch@ mer aprumnerica arajacel mer kyanqi "lav" vorakic,, u mincev mer aprelakerp@ u mer aroryan chpoxenq,, an@ndhat vatanalu enq, u gnalov aveli vata linelu,, andzamb im mot et tenca..
Arsen
Irina jan du manavand etqan stugumneres ancel, u arden hamozvates vor qo mot uxxaki nyardayin vichaka…u angam et glxaptuyti jamanak misht mtaci vor vtangavor ban chka uxxaki et thach bana u verj…ktesnes vor karoxanalues et amen inchy karavares
irina
bayc ardyok ci darcel Arsen djan es glxaptuyt@ ind spanuma ind tvuma kkrknvi eli kam mi tex kngnem sax knayen mi xoskov sax nerss taknuvraya exel
Arsen
Daeles chisht asum Irina jan…bayc de piti karoxananq moracnel tanq inchqan hnaravora shut, vor xronikakan chdarana