Կյանքն առանց նևրոզի
Հոգեկան գերլարվածությունը, սթրեսները եւ մի շարք այլ գործոններ կարող են հանգեցնել նևրոզի: Այս, ցավոք, այժմ տարածված հիվանդությամբ հիմնականում հիվանդանում են թույլ նյարդային համակարգ ունեցող մարդիկ:
Հարցին, թե ի՞նչ է նեւրոզը եւ ինչպե՞ս կարելի է կանխել, պատասխանում է Երեւանի N 1 կլինիկական հիվանդանոցի նյարդաբան Բելլա Գրիգորյանը:
Վաճառվում է ՆԻՇԱՍՏԱ
Հեռ.՝ 091-517207
— Ընդհանրապես ի՞նչ ասել է նեւրոզ:
— Մարդու նյարդային համակարգն օժտված է մեծ կայունությամբ ու ճկունությամբ: Չնայած դրան, այնուամենայնիվ, դրդման եւ արգելակման գործընթացները գերլարման հասցնող գրգռիչների ինտենսիվությունը կամ այդ երկու պրոցեսների բախումը կարող են այնքան զգալի լինել, որ մարդու մոտ առաջանա բարձրագույն նյարդային գործունեության խանգարման հակազդեցություն, եւ նա հիվանդանա նեւրոզով: Այլ կերպ ասած՝ նեւրոզն անձի վատ հարմարվողականությունն է իր շրջապատին եւ իր ապրած կյանքին:
Բոլոր սթրեսները, դրական եւ բացասական գործոններն ազդում են մեր նյարդայինհամակարգիվրա: Եվ երբ խախտվում է օրգանիզմի հավասարակշռությունը, առաջանում է նեւրոզ կոչված հիվանդությունը:
— Կանանց եւ տղամարդկանց մոտ նեւրոզները նո՞ւյն ախտանշաններն ունեն, թե՞ տարբեր կերպ են դրսեւորվում:
— Տղամարդկանց մոտ ավելի հաճախ արտահայտվում է պսիխոսոմատիկայի ձեւով, այսինքն, երբ տղամարդը գանգատվում է տարբեր ներքին օրգանների՝ սրտի, ողնաշարի, գոտկամասի եւ այլնի ցավերից, սակայն իրականում այդ օրգանների հետ կապված որեւէ խնդիր չկա, կա նեւրոտիկ վիճակ:
Կանանց մոտ փոփոխության է ենթարկվում հուզական ոլորտը, այսինքն՝ հաճախ արտասվում են, դյուրագրգիռ են եւ շուտ բռնկվում են: Նեւրոզների առաջացման գործում մեծ ազդեցություն ունի նաեւ վախը: Կանանց մոտ լինում են վախեր տարբեր երեւույթների նկատմամբ, իսկ տղամարդկանց մոտ՝ առողջականի վերաբերյալ:
— Նեւրոզ հիվանդությունը փոխանցվու՞մ է ժառանգաբար:
— Ժառանգաբար՝ ոչ: Բայց եթե մի ընտանիքում կա նեւրոզով հիվանդ մարդ, եւ հատկապես, երբ մայրն է տառապում նեւրոզով, ապա դա անպայման բացասաբար է անդրադառնում երեխայի առողջության եւ նյարդային համակարգի վրա: Նյարդային ոչ նորմալ վիճակում գտնվող մարդու հետ ապրելը բացասաբար է անդրադառնում նաեւ երեխայի ձեւավորման եւ զարգացման վրա:
— Հատկապես ի՞նչ տարիքի եւ ո՞ր սոցիալական խմբի ներկայացուցիչներն են ավելի շատ տառապում նեւրոզով:
-Նեւրոզով տառապողների առանձին խումբ կազմում են արվեստի մարդիկ՝ արվեստագետները, այնուհետեւ՝ ուսուցիչները եւ ղեկավար անձինք, այսինքն՝ նրանք, ովքեր շարունակ կատարում են պատասխանատու աշխատանք:
Իսկ ինչ վերաբերում է տարիքին՝ ասեմ, որ այդ հիվանդությունն իր ճիրանների մեջ է առնում հատկապես երիտասարդ տարիքի անձանձ՝ թե՛ տղամարդկանց, եւ թե՛ կանանց:
— Իրականում արդյո՞ք լիարժեք բուժվում են նեւրոզները, թե՞, այնուամենայնիվ, իրենց հետքը թողնում են մարդու հետագա կյանքի եւ կենսագործունեության վրա:
— Ճիշտ չի լինի ասել, որ հնարավոր է նեւրոզը լիարժեք բուժել, որքան էլ փորձենք մոտենալ բուժման լիարժեքությանը: Այդ հարցում շատ կարեւոր է մարդու տեսակը. մեկը կարող է հաղթահարել, իսկ մյուսն ընկնել այդ հիվանդության շղթայի մեջ: Վերջինիս մոտ հիվանդությունը կարող է շարունակական բնույթ կրել եւ պարբերաբար կրկնվել, ինչը պահանջում է երկարատեւ բուժում: Որպեսզի բուժումը տա դրական արդյունքներ, հիվանդը պետք է նաեւ հավատա եւ վստահի իրեն բուժող բժշկին:
— Նեւրոզների բուժման ի՞նչ մեթոդներ են առաջարկվում:
— Նեւրոզի բուժման գործում միշտ պետք է հիշել, որ այն ոչ միայն նյարդային համակարգի, այլեւ ամբողջ օրգանիզմի հիվանդություն է, եւ որ նրա հիմքում, հոգեկան վնասվածքներից բացի, մեծ մասամբ ընկած են նաեւ սոմատիկ գործոններ (ֆիզիկական հյուծվածություն, զանազան քրոնիկական հիվանդություններ եւ այլն): Այս տեսակետից նեւրոզների բուժումը պետք է տարվի համալիր ձեւով՝ հիմնական շեշտը դնելով արտաքին պայմանների փոփոխության, հիվանդածին ապրումների վերացման եւ ամբողջ օրգանիզմի ու առանձին օրգանների սոմատիկ վիճակների նորմալացման վրա: Լավ կլինի գոնե բուժման շրջանում հիվանդին հեռու պահել ամեն տեսակի տհաճություններից, մտավոր եւ ֆիզիկական գերլարումից, կոնֆլիկտներից, աղմուկից եւ այլն, որոնք կարող են բուժվող նեւրոզների կրկնություններ առաջացնել: Բուժման ձեւերից են հոգեբուժությունը, այսինքն՝ հոգեկան ներգործության միջոցով կատարվող բուժումը, որի ձեւերից է հիվանդին սովորական զրույցի միջոցով համոզելը, բացատրելը, ոգեւորելը, մխիթարելը եւ միտքն իր հիվանդությունից հեռացնելը՝ ուշադրություն դարձնելով աշխատանքի կամ այլ հետաքրքիր գործերի վրա:
— Նեւրոզի բուժման ուրիշ ի՞նչ միջոցներ կան:
— Նեւրոզ հիվանդության բուժման մեթոդներից է նաեւ հիպնոթերապիան՝ հիպնոսի միջոցով կատարվող բուժական ներշնչումը: Դեղորայքային բուժումը տարվում է երկու ուղղությամբ՝ նյարդային համակարգը հանգստացնող, կարգավորող միջոցառումներ եւ ամբողջ օրգանիզմի ու առանձին օրգանների սոմատիկ վիճակը կարգավորող, հյուծվածությունը վերացնող միջոցառումներ: Եթե նեւրոզ ունեցող մարդը տառապում է որեւէ հիվանդությամբ, անհրաժեշտ է անմիջապես ձեռնամուխ լինել դրա բուժմանը համապատասխան մասնագետների օգնությամբ: Բուժման գործում կարեւոր նշանակություն ունեն նաեւ ֆիզիոթերապեւտիկ զանազան արարողակարգերը, բուժական ֆիզկուլտուրան, ինչպես նաեւ 20-րդ դարի հայտնագործությունը՝ հոգեվերլուծությունը:
— Արտաքին տեսքից կարելի՞ է ենթադրել, որ տվյալ մարդը տառապում է նեւրոզ հիվանդությամբ:
— Ոչ միշտ: Սակայն, եթե հիվանդությունը գտնվում է սրացման փուլում, հիվանդի պահվածքից եւ արտաքին տեսքից կարելի է ենթադրել նրա հիվանդության մասին: Այդպիսի մարդիկ հիմնականում լինում են ընկճված, վախեցած, կամ ահավոր անհանգիստ եւ դյուրագրգիռ:
— Կան մարդիկ, որ անկախ առիթից շարունակ ժպտում են, փորձում երեւալ կենսախինդ եւ ինքնավստահ: Կարելի՞ է արդյոք ենթադրել, որ տվյալ մարդն ունի նեւրոզ եւ այդպիսի պահվածքը ինքնապաշտպանական ձեւ է:
-Ե՛վ այո, ե՛ւ ոչ: Հնարավոր է՝ մարդը պարզապես բարեհամբույր է եւ ժպտերես: Միայն այն, որ նա շատ է ժպտում, դեռ նեւրոզի մասին չի վկայում: Սակայն չափից շատ ինքնավստահությունը՝ զուգակցված ոչ պատեհ ժպիտով, կարող է վկայել այն մասին, որ տվյալ անձի մոտ ինչ -որ բան այն չէ: Դա կարող է լինել ե՛ւ նեվրոզ, ե՛ւ մարդու ներաշխարհի հետ կապված որեւէ այլ հիվանդություն:
— Վերջին շրջանում հաճախ է խոսվում այն մասին, որ նեւրոզները միտում ունեն դառնալու դարի հիվանդություն: Ի՞նչ կասեք այդ մասին:
— Նեւրոզները դիտվել եւ նկարագրվել են դեռեւս շատ վաղուց: Առաջին անգամ նեւրոզների մասին գրել են 18-րդ դարում: Նեւրոզների հիմքը դրել է Զիգմունդ Ֆրոյդը, եւ դեռ այն ժամանակներից սկսած համարում էին, որ նեւրոզները դառնալու են դարի հիվանդություն: Այդ տեսակետը շարունակում է արդիական մնալ մինչ օրս:
— Ի՞նչ տարբերություն նեւրոզների ու դեպրեսիաների միջեւ:
— Գոյություն ունի դեպրեսիայի երկու տեսակ՝ մեծ եւ փոքր: Փոքրը նեւրոտիկ դեպրեսիան է: Այս դեպրեսիան համարվում է նեւրոզի ախտանշան: Շատ նեւրոզների մեջ դեպրեսիայի բաղադրիչ կա: Եվ դա հենց նեւրոտիկ դեպրեսիան է: Իսկ մեծ դեպրեսիան առանձին հիվանդություն է, ուստի պահանջում է ճիշտ մոտեցում եւ, հետեւաբար, ճիշտ բուժում, ինչը շատ կարեւոր է:
— Եվ վերջում, Ձեր խորհուրդը մեր ընթերցողներին՝ ինչպե՞ս խուսափել նեւրոզներից, կամ այլ կերպ ասած, ո՞րն է նեւրոզ չունենալու «դեղատոմսը»:
— Նեւրոզ չունենալու «դեղատոմսն» է գտնել կյանքի լիարժեք հաշվեկշիռը, այն է՝ ապրել լիարժեք կյանքով, ունենալ անձնական կյանք: Չի կարելի գիշեր-ցերեկ աշխատել կամ օրերով ոչինչ չանել: Կյանքում ամեն ինչ իր տեղն ունի եւ համաչափորեն անհրաժեշտ է:
4,344 մեկնաբանույթուն
ANNA
Maria Harutyunyan vonc karox em kapvel qez het xndrum em heraxosahamar kam sayti hamar naxapes shnorhakalutyun
Gevor
Erexeq el inchna lav ognum kaseq es es mi tariya el hogeban cmnac motn gnaci xabum asum en lav klnes dexer en mshanakum verjum parzvuma dranq el en hogemed bayc iranq asum en tenc ci arden narkaman em darel es tas or a voroshel em el dex cem xmum shat lav em zgum dranc cern lriv robot ei darel huyss menak inc vra em drel sax suten menak iranc poxi masin en mtacum mardn iranc hamar heca
Alina
Erexeq es el em tenc erger lsel shat lava ognum
NINA
erexeq yutubov greq es grachs kopi areq acqernert pageq teseq voncheq dzvum.Быстрое снятие невроза, страха, стресса, агрессии
Maria Harutyunyan
Shat shat shnorhakal em Vik jan ete karoxaca inch vor banov ognac linem u eli patrast em …. Pachikner
NINA
Vik barev kaseq inch xorurda tvel
Doktor
Barev chez amota erexeq hl@ mi hat chez tap Tveq vonch Karelia chexach hivandutyunich vaxenal poxeq Cher aroryan gitem es charabastik nevroz@ iranic@ incha nerkayachnum hast at imacheq Cher kyanqin Vtang chka prost@ Cher orna pchanum Heleq durs spveq martkanch het miqich djvara baych hero shat hest klni gji dexel mi xmeq 1 2 3 Ktenaq duq hivand cheq heto kcichaxeq Cher vra menak vitamnnerov Harust uteliq Kereq djvar@ an chela aroxj exeq et apush mtqernel toxeq apus martkanch Petq kga lav mnacheq erexeq jan
ANNA
Artur jan bolors el vat enq evhuys unenq vor mi or anpayman astvac kbjshki huyst dir miayn tiroj vra
Vik
Hima el ErexeQ nor vaxera sksel hima el vaxenum em dayner lselyc la mars vor inqnela vaxenum
Vik
Mariam Harutyunyan im skayp@ granceq été karoxe zangeq kspasem nanenane646
Artur
Arajin angam vatacel em 2014-i mayisin.Im hamar nstac ei skzbic quns tarav parkeci 5 rope u miangamic sksvav. adrenalin@ helela indz utuma,sirts 120 hat ropeyum xpuma chgitem inch anem tan@ mard chka. Kyanqis mej arajin angam vatanum em,gitem mernel@ etpesa linum.Ha gluxser ujex pttvum chey karum durs [email protected] harazatner@ ekan taran hivandanoc srskin ban arin dzva.Bayc arjevum der dajan orer en spasvum.skseci ankap poxer caxsel hivandanocnerum u analizneri kentonnerum.vochmi lurj hivandutyunchka.Skzbic gnaci srtabani mo u 3 tex,amen inch kargin e srti het.Vorosh jamanak ancav heto kaskacum ey lyard lexaparki vra,noric stugumner ankap caxser,heto kaskacum ei shaqari vra,heto vahanadzev gexdz,u tenc arden 2 taruc avel ankap caxsum em.
Artur
Knereq joxovurd jan mihat harc tam.Duq mejki caver,kokordum ayrocner,qnac tex@ glxaptuyt,unenum eq? de en mnacac@ chem asum,jnshum srtxpoc ev ayln.
Mariam Harutyunyan
Emma jan es vaiberov chkaroxca kapnel dzer het ete uneq skayp greq es dzez kzangem
Hexine
Anna janhuyst mi korcru im mot 14 amisa yexel mer moti hivandanocnerum hetaqrqrveq gnaceq nervabani mot aseceq indz toker nshanakeq yes dra vra indz lav zgaci
Arman
Duxovvvvvvv boloris motel ancneluya es anter@
Alina
Erexeq jan es hivandutyun@ shatn parap mnaluca sksum eq kentronanal cer vra u anndhat hetevum eq cer srti zarkin cer shncharutyann cer chnshumin gnaceq mi banov zbaxveq u teseq te incqana ognum
ANNA
Hexine jan inchqan jamanak es hivand exel inchqana tevel es anter hivandutyun@ es erku or er lav ei uraxacel ei bayc erek irikvanic noric vat em uarten huyss lriv korcreci vor klavanam shat vatem indz zgum arden ereq amisa inch tanjvum em es anter hivandutyamb u el uj chunem dimakayelu
Hexine
Janna jan bayc sxales anum vor senyakum bagvumes gone tan andamneri het antat jbvi teche vijakt aveli kbartacnes isk shrjapati mardkanc hetel karelia miqich shbvel indzel cher jamanakin hajeli cher vor @nkeruhiners galisein durs eyin kanchum an@ndat mi pajar brnum eyi vor durs chgam iranc het u cheyi shbvum bayc yes tan antamneri het shbvum eyi tan antamner@ voncen nayum
Hexine
Janna jan et jamanak mi vaxena hastat imaci vor ches mahanalu kam ushatabvelu uxaki es anter hivandutyan dzevn tenc
Hexine
Janna jan yesel em et vijakin yexel yesel 18 tarekanem jnshums hasnumer 160 90 pulss 130 zark sirts indz tvumer esa ktraqi shunjs ktrvumer indz tvumer esa kushatabvem u indz het chen beri kmahanam orva mech 2 jam normal eyi linum 2 jam ahavor srbi nkar@ dnumeyi srtis u indz hamozum vor kdzvem esa an@tat spasoxakan vijak vor esa eli vatanaluem bayc hima parq Astco bujvelem chunem vaxi zgacoxutyun yev vat zgacoxutyuner et jamanakavora du el kbujves mi vaxena duel kbujves mi vaxena et jamanak tan andamnerin asa tox hett andhat jbven vor vorosh chabov glxivt durs ga mi pah
Janna
Hexine bari ereko es 28 tarekanem vat mtqera galsh u vncvor mernem chem karum mtqers chrem vaxenumem durs gam sax or@ pagvumem senyakum angam vaxenumem dex xmem sax or@ sirts brnach parkachem spasoxakan vijaki mechem porish mech thaj zgacoxutyuna galis im mterim martkanch het chem karum nstem zruchem larvumem inch tvuma hesa infakt kxpi gluxss oderi mech vonvor lini sax or@ axotumem u lachum
Hexine
Janna jan qani tarekaneq incha katarvum dzes het
Janna
Kbujvenq te voch huyss korcrelem mi ban aseq
Dxx
Emma jan mijavayr@ poxeq shat zrucheq het@
Emma
Mariam jan vonc karam zangem qez skaypov kases skaypit anunn?
Gevor
Axpers mi mots et vichaks aveli vat er es huys cem el unecel porceci menaks hachaxaki durs gal chpvel bolori het angam ayn mardkanc het um barevs apsosum ei baic de ari u tes astco mijocov prkva parq astcum vor prkveci porci senc axper jan mi mtaci
Emma
Mariam harutunyan ete djvar chi094799177 zangeq zruchenq
Harut
Gevor Mersi axpers shat djvara bayc kporchem dranich Martu kyanqin.vnash chi Kara. Che ta
ANNA
mersi Hexine jan es kartacel ei es verjin grac@ urish ANNAYA es chem
Gevor
Harut axpers mi mtaci u dex el mi xmi du hivand ces da uxaki mitqa vor galisa qez cri mek erku kancni demi erku orna djvar nenc kancni ces el jogi
Alina
Chisht a voc mi dex mi xmeq duq hivand ceq da miayn aydpes cez tvuma
Mariam Harutyunyan
BAREV EREXEQ JANNN ES KARDACI BOLORIT GRACNER2 ..ASEM ES EL EM UNECEL U ET JAMANAK AMEN TEXT KARA CAVA U ES ENQAN EM STUGVEL INDZ TVUM ER TE HIVAND EY BAYC LICOVIN AROXJ EM ES MASNAGITUTYUAM BJSHKUHI EM U ERB hAYASTANIC TEXAPOXVECI URISH ERKIR IM MOT SKSEC DA ANBUJEI BAN CHI .MIAYN MENQ KAROX ENQ AYN BUJEL VOCH MI DEXORAYQ MI OGTAGORCEQ VOR JAMANKI @NTACQUM KAXMAN MEJ CHLINQ VOR MTACEQ DEX@ KXMEM KANCI . QNELUC ARAJ 1 BAJAK GOL KAT XMEQ U MI KES JAM DRSUM MAN EKEQ U HISHEQ KYANQI INCH VOR HETAQRQIR PASTER.DA ANCOXIK E BOLOR MARDIK UNENUM EN DA QANI VOR BOLORIS KYANQUM MI PAH LINUM E VOR UXXAKI HOGNUM ENQ.ES MEC HACHUYQOV KOGNEM ETE INCH VOR MEKN CANKA XOSEL SKAYPOV
Hexine
ANNA jan harcit patasxanelem tesar
ANNA
EREXEQ KGA MI OR VOR LAV KLNENQ OVA ARANCH DEX BUJVEL GREQ MI ALAREQ CHER KARIQ@ UNEM HAZIV GTA ES SAYT@
Xxx
Qristine jan eti hogemed dexicha.6 amis organizmit mecha mnum mi vaxi incqan karas chmeruk ker mekel tan xmi kmaqrvi
Qristine
im mot el etpes Vik jan, karch e tevum, bayc vaxenum em, isk tarber maserum e Vik?
Harut
Gevorg après axpers kporchem du tenches dzvel
Alvina
chisht es asum Gevorg jan es hivandutyunn mardkanc het shpvelova ancnum es el skzbic vaxum u amacum ei mardkanc het shpvel bayc heto im @nkeruhin inc asec qez stipelov gna gorci u tnc qic qic ancav cimaca el vonc hima shat lav em u im hivandutyan masin shat cem xosum
Gevorg
axpers qezi stipelov zorov qci durs mek erku kancni bani tex mi dir chdursgal@ aveli vat du pti qo vra ashxates skzbic djvara heto nenc kancni vret xabar ci exni
Tigranuhi
Erexeq jan isk um mot ka krtzqavandaki cav,minchev kojordi xpox,shst thatj?
Harut
Gevorg barev axpers tnich hench dursem gali larvumem chem imanum xi martkanch het chem Karum spvem
Gevorg
HarutMartirosyan mi vaxeci da miayn tvuma dez het vat ban ci kara lini,incqan karas lavates exir qo ashxatanqov zbaxvir parap mi mna etparaputyunica linum axpers
HARUTMARTIROSYAN
Barev bolorin erexeq ov bujvela Kara ogni es el cgitem um dimem sax or@ vaxenumem hesa mi vat ban klni zangeq zruchenq077112326
Vik
Qristine im mot araj amusov glxacavs cet ancnuma hima ancela bayc pahi tak mi varktana tevum gluxc voncvor sis mtni mincev mtacum em inch exav ancnuma
Qristine
Erexeq isk glxacaver unenum eq?glxi tarber maserum, cavum ancnum e
Sedulik
Erexeq jan nevrozov hivandutiyn es gitei chat vata baic petqa anteses vor hasnes qo murazin et ancel em vec smis qachec enqan dex ei xmel vor amschum ei durs gai gitei sax inc en nsyum y xndum heto harevanis het xosym ei asec sax syta gna havatqi dy kbufves es el inc chkorcri gnsci hima es. Chat lsv em lurj em asum tqeq dexeri vra gnaceq havatqi lseq cheq pochmani hima karam gicherov menaks ijnem qaxsq u gam sax irenc poxi masin en mtacum qo tert qo astvatna hishi amen or astvac kanchi u mi havata dexin dexerin dranq sut banera vor dy zgum es u chat durs gna zorov tekuz baic qci durs ktesnes kpoxves u kzarmanas kga qo mot aid hrachqt
Hexine
ha Anna jan yes 18 tarekanem im normals 100 60 bayc vat vijakum minchev 160 90 helnumer
Xxx
Alina jan orinak vor vat mitqa galis vonch crem chem Karum
alina
rusastanum el klinika cmnac bujvel em voc mi ban ci ogneles incanov em bujvel mardkanc het shat ei shpvum andhat inc crum ei im hivandutyunic u tenc lavaca
alina
erexeq jan xorhurd ktam qic xoseq cer hivandutyunic tenc aveli shut klavanaq