Կյանքն առանց նևրոզի
Հոգեկան գերլարվածությունը, սթրեսները եւ մի շարք այլ գործոններ կարող են հանգեցնել նևրոզի: Այս, ցավոք, այժմ տարածված հիվանդությամբ հիմնականում հիվանդանում են թույլ նյարդային համակարգ ունեցող մարդիկ:
Հարցին, թե ի՞նչ է նեւրոզը եւ ինչպե՞ս կարելի է կանխել, պատասխանում է Երեւանի N 1 կլինիկական հիվանդանոցի նյարդաբան Բելլա Գրիգորյանը:
Վաճառվում է ՆԻՇԱՍՏԱ
Հեռ.՝ 091-517207
— Ընդհանրապես ի՞նչ ասել է նեւրոզ:
— Մարդու նյարդային համակարգն օժտված է մեծ կայունությամբ ու ճկունությամբ: Չնայած դրան, այնուամենայնիվ, դրդման եւ արգելակման գործընթացները գերլարման հասցնող գրգռիչների ինտենսիվությունը կամ այդ երկու պրոցեսների բախումը կարող են այնքան զգալի լինել, որ մարդու մոտ առաջանա բարձրագույն նյարդային գործունեության խանգարման հակազդեցություն, եւ նա հիվանդանա նեւրոզով: Այլ կերպ ասած՝ նեւրոզն անձի վատ հարմարվողականությունն է իր շրջապատին եւ իր ապրած կյանքին:
Բոլոր սթրեսները, դրական եւ բացասական գործոններն ազդում են մեր նյարդայինհամակարգիվրա: Եվ երբ խախտվում է օրգանիզմի հավասարակշռությունը, առաջանում է նեւրոզ կոչված հիվանդությունը:
— Կանանց եւ տղամարդկանց մոտ նեւրոզները նո՞ւյն ախտանշաններն ունեն, թե՞ տարբեր կերպ են դրսեւորվում:
— Տղամարդկանց մոտ ավելի հաճախ արտահայտվում է պսիխոսոմատիկայի ձեւով, այսինքն, երբ տղամարդը գանգատվում է տարբեր ներքին օրգանների՝ սրտի, ողնաշարի, գոտկամասի եւ այլնի ցավերից, սակայն իրականում այդ օրգանների հետ կապված որեւէ խնդիր չկա, կա նեւրոտիկ վիճակ:
Կանանց մոտ փոփոխության է ենթարկվում հուզական ոլորտը, այսինքն՝ հաճախ արտասվում են, դյուրագրգիռ են եւ շուտ բռնկվում են: Նեւրոզների առաջացման գործում մեծ ազդեցություն ունի նաեւ վախը: Կանանց մոտ լինում են վախեր տարբեր երեւույթների նկատմամբ, իսկ տղամարդկանց մոտ՝ առողջականի վերաբերյալ:
— Նեւրոզ հիվանդությունը փոխանցվու՞մ է ժառանգաբար:
— Ժառանգաբար՝ ոչ: Բայց եթե մի ընտանիքում կա նեւրոզով հիվանդ մարդ, եւ հատկապես, երբ մայրն է տառապում նեւրոզով, ապա դա անպայման բացասաբար է անդրադառնում երեխայի առողջության եւ նյարդային համակարգի վրա: Նյարդային ոչ նորմալ վիճակում գտնվող մարդու հետ ապրելը բացասաբար է անդրադառնում նաեւ երեխայի ձեւավորման եւ զարգացման վրա:
— Հատկապես ի՞նչ տարիքի եւ ո՞ր սոցիալական խմբի ներկայացուցիչներն են ավելի շատ տառապում նեւրոզով:
-Նեւրոզով տառապողների առանձին խումբ կազմում են արվեստի մարդիկ՝ արվեստագետները, այնուհետեւ՝ ուսուցիչները եւ ղեկավար անձինք, այսինքն՝ նրանք, ովքեր շարունակ կատարում են պատասխանատու աշխատանք:
Իսկ ինչ վերաբերում է տարիքին՝ ասեմ, որ այդ հիվանդությունն իր ճիրանների մեջ է առնում հատկապես երիտասարդ տարիքի անձանձ՝ թե՛ տղամարդկանց, եւ թե՛ կանանց:
— Իրականում արդյո՞ք լիարժեք բուժվում են նեւրոզները, թե՞, այնուամենայնիվ, իրենց հետքը թողնում են մարդու հետագա կյանքի եւ կենսագործունեության վրա:
— Ճիշտ չի լինի ասել, որ հնարավոր է նեւրոզը լիարժեք բուժել, որքան էլ փորձենք մոտենալ բուժման լիարժեքությանը: Այդ հարցում շատ կարեւոր է մարդու տեսակը. մեկը կարող է հաղթահարել, իսկ մյուսն ընկնել այդ հիվանդության շղթայի մեջ: Վերջինիս մոտ հիվանդությունը կարող է շարունակական բնույթ կրել եւ պարբերաբար կրկնվել, ինչը պահանջում է երկարատեւ բուժում: Որպեսզի բուժումը տա դրական արդյունքներ, հիվանդը պետք է նաեւ հավատա եւ վստահի իրեն բուժող բժշկին:
— Նեւրոզների բուժման ի՞նչ մեթոդներ են առաջարկվում:
— Նեւրոզի բուժման գործում միշտ պետք է հիշել, որ այն ոչ միայն նյարդային համակարգի, այլեւ ամբողջ օրգանիզմի հիվանդություն է, եւ որ նրա հիմքում, հոգեկան վնասվածքներից բացի, մեծ մասամբ ընկած են նաեւ սոմատիկ գործոններ (ֆիզիկական հյուծվածություն, զանազան քրոնիկական հիվանդություններ եւ այլն): Այս տեսակետից նեւրոզների բուժումը պետք է տարվի համալիր ձեւով՝ հիմնական շեշտը դնելով արտաքին պայմանների փոփոխության, հիվանդածին ապրումների վերացման եւ ամբողջ օրգանիզմի ու առանձին օրգանների սոմատիկ վիճակների նորմալացման վրա: Լավ կլինի գոնե բուժման շրջանում հիվանդին հեռու պահել ամեն տեսակի տհաճություններից, մտավոր եւ ֆիզիկական գերլարումից, կոնֆլիկտներից, աղմուկից եւ այլն, որոնք կարող են բուժվող նեւրոզների կրկնություններ առաջացնել: Բուժման ձեւերից են հոգեբուժությունը, այսինքն՝ հոգեկան ներգործության միջոցով կատարվող բուժումը, որի ձեւերից է հիվանդին սովորական զրույցի միջոցով համոզելը, բացատրելը, ոգեւորելը, մխիթարելը եւ միտքն իր հիվանդությունից հեռացնելը՝ ուշադրություն դարձնելով աշխատանքի կամ այլ հետաքրքիր գործերի վրա:
— Նեւրոզի բուժման ուրիշ ի՞նչ միջոցներ կան:
— Նեւրոզ հիվանդության բուժման մեթոդներից է նաեւ հիպնոթերապիան՝ հիպնոսի միջոցով կատարվող բուժական ներշնչումը: Դեղորայքային բուժումը տարվում է երկու ուղղությամբ՝ նյարդային համակարգը հանգստացնող, կարգավորող միջոցառումներ եւ ամբողջ օրգանիզմի ու առանձին օրգանների սոմատիկ վիճակը կարգավորող, հյուծվածությունը վերացնող միջոցառումներ: Եթե նեւրոզ ունեցող մարդը տառապում է որեւէ հիվանդությամբ, անհրաժեշտ է անմիջապես ձեռնամուխ լինել դրա բուժմանը համապատասխան մասնագետների օգնությամբ: Բուժման գործում կարեւոր նշանակություն ունեն նաեւ ֆիզիոթերապեւտիկ զանազան արարողակարգերը, բուժական ֆիզկուլտուրան, ինչպես նաեւ 20-րդ դարի հայտնագործությունը՝ հոգեվերլուծությունը:
— Արտաքին տեսքից կարելի՞ է ենթադրել, որ տվյալ մարդը տառապում է նեւրոզ հիվանդությամբ:
— Ոչ միշտ: Սակայն, եթե հիվանդությունը գտնվում է սրացման փուլում, հիվանդի պահվածքից եւ արտաքին տեսքից կարելի է ենթադրել նրա հիվանդության մասին: Այդպիսի մարդիկ հիմնականում լինում են ընկճված, վախեցած, կամ ահավոր անհանգիստ եւ դյուրագրգիռ:
— Կան մարդիկ, որ անկախ առիթից շարունակ ժպտում են, փորձում երեւալ կենսախինդ եւ ինքնավստահ: Կարելի՞ է արդյոք ենթադրել, որ տվյալ մարդն ունի նեւրոզ եւ այդպիսի պահվածքը ինքնապաշտպանական ձեւ է:
-Ե՛վ այո, ե՛ւ ոչ: Հնարավոր է՝ մարդը պարզապես բարեհամբույր է եւ ժպտերես: Միայն այն, որ նա շատ է ժպտում, դեռ նեւրոզի մասին չի վկայում: Սակայն չափից շատ ինքնավստահությունը՝ զուգակցված ոչ պատեհ ժպիտով, կարող է վկայել այն մասին, որ տվյալ անձի մոտ ինչ -որ բան այն չէ: Դա կարող է լինել ե՛ւ նեվրոզ, ե՛ւ մարդու ներաշխարհի հետ կապված որեւէ այլ հիվանդություն:
— Վերջին շրջանում հաճախ է խոսվում այն մասին, որ նեւրոզները միտում ունեն դառնալու դարի հիվանդություն: Ի՞նչ կասեք այդ մասին:
— Նեւրոզները դիտվել եւ նկարագրվել են դեռեւս շատ վաղուց: Առաջին անգամ նեւրոզների մասին գրել են 18-րդ դարում: Նեւրոզների հիմքը դրել է Զիգմունդ Ֆրոյդը, եւ դեռ այն ժամանակներից սկսած համարում էին, որ նեւրոզները դառնալու են դարի հիվանդություն: Այդ տեսակետը շարունակում է արդիական մնալ մինչ օրս:
— Ի՞նչ տարբերություն նեւրոզների ու դեպրեսիաների միջեւ:
— Գոյություն ունի դեպրեսիայի երկու տեսակ՝ մեծ եւ փոքր: Փոքրը նեւրոտիկ դեպրեսիան է: Այս դեպրեսիան համարվում է նեւրոզի ախտանշան: Շատ նեւրոզների մեջ դեպրեսիայի բաղադրիչ կա: Եվ դա հենց նեւրոտիկ դեպրեսիան է: Իսկ մեծ դեպրեսիան առանձին հիվանդություն է, ուստի պահանջում է ճիշտ մոտեցում եւ, հետեւաբար, ճիշտ բուժում, ինչը շատ կարեւոր է:
— Եվ վերջում, Ձեր խորհուրդը մեր ընթերցողներին՝ ինչպե՞ս խուսափել նեւրոզներից, կամ այլ կերպ ասած, ո՞րն է նեւրոզ չունենալու «դեղատոմսը»:
— Նեւրոզ չունենալու «դեղատոմսն» է գտնել կյանքի լիարժեք հաշվեկշիռը, այն է՝ ապրել լիարժեք կյանքով, ունենալ անձնական կյանք: Չի կարելի գիշեր-ցերեկ աշխատել կամ օրերով ոչինչ չանել: Կյանքում ամեն ինչ իր տեղն ունի եւ համաչափորեն անհրաժեշտ է:
Սնկերը գրոհում են
4,344 մեկնաբանույթուն
AVAG HAKOBYAN
es mart chi kardum te alarumeq greq mi moracheq duqel uneq nuyn hivandutyun@ vor inch ogneq duqel urisich ognutyun kstanaq
AVAG HAKOBYAN
erexeq inch xorurd ktaq inch anem nuyn vat zgacoxutyuner@ im mot ka vax tanich durs galu vay hesa kmernem u larvachem sax or@ mi ban aseq eli dexernel ogut chen tali
vanik
ha vochinch Anan jan vor kina uxaki vor txamard liner het@ aveli azat klineyi im hoqebaneler kin lav hamar@ ktaq etel porcenq
ANNA
Qristine jan ha linuma vor chem karoxanum gluxs karavarel indz tvuma vor chochveluc ushagnac klinem
ANNA
vanik jan che kina mot mi 45tarekan
Qristine
Anna jan isk ororvelu zgacum unes asenq nstac, kangnac kam parkac
vanik
txamarda et bshishk@
ANNA
vanik jan es ereg amisa inch hivand em im vatanalu or@ henc mer barekamuhu mahvan orn er sirts sksec arag ashxatel gluxs pttvec chnshums barcracav 180-100 votqers u dzerqers sksecin doxal kokorts xextum er indz yvum er mernum em u et orvanic es vat em u @ndhanrapes chem uzum voch mi mahacaci masin lsem vaxenum em vanik jan musa lerum lav bjishk ka inq@ lav masnageta es ira mot em gnum inq@ indz asuma mi qich hamgeri lav klines es shat hivandneri em handipel ira mot bujvox vor arden shat lav en chgitem ete uzum es karam hamar@ tam gnas et el porci uheto inq@ shat lav andznavorutyuna ira het zruceluc hangstanum es
vanik
Anna jan knereq harcis hamar duq mahacac mardkancic vaxenumeq orinak im patjar@ eta yexel harazati taxman jamanak vaxeceleyi gisherner@ iraneyi tesnum mut texer@ iran eyi tesnum u tenc vaxeca kam vres azdeler yes amen inch@ sar@ chem nayum im vra mi urish dzevia azdum
vanik
barev Anna jan yerkussel sur nervozenq tanum inch im heta katarvum nuyn@ qo heta katarvum 1 tariya vor tarapumem chem uzum dzes xusaxab anem bayc popoxutyun chem zgum esor yes eli ahavor vateyi sirts sksec arag ashxatel glxis hetevi hatvac@ cakckec mi tesak sarav u hamarya ushatabvumeyi sar@ jur xma vor miqich dzva jur@ ognuma jgitem Anna jan uxaki lav masnageta petq vor hayastanum chka nervabani mot eyi gnum bayc huys chnershnchec nervaban@ asuma du piti qez bshshkes qeznica bayc tenc vonc klini
HARUTYUN
098337505
Art
chem gtnum kuzes hamart asa
HARUTYUN
CHE KOMITASICH EREVANICH
Art
Garniyic es?
HARUTYUN
ART JAN INCH TARIQIYES VONCH GREM ES HARUT MARTIROSYAN EREXUS HETA NKARS TXUS HET
HARUTYUN
ART JAN INCH TARIQIYES VONCH GREM ES HARUT MARTIROSYAN EREXUS HETA NKARS TXUS HET
Art
odnoyum kam Artak Yan
HARUTYUN
Art.. jan 28 tarekanem dexer@ klonazepam zolamaqs mekel chem hisum du fessbuq kam odnoklassnik u kaq gtnem xosenq ete djvar chi
Art
tochni im moti exacnerna Harutyun jan qani tarekan es esel em stres kentron gnacel ognela jamanakavor kases inch dexer es xmel?
HARUTYUN
Art… jan nuyn ban@ im heta katarvum amen rope spasumem hesa vat ban klini hets menaks vaxenumem tanich durs gam larvumem u vat mtqera gali tench bjisk cmnach vor cgnam hogemed dexer xmechi baych 4 amisa toxelem dexert@ martkanch het chem karum spvem tarber chevi thaj zgacoxutyunera gali kyanqs pchacnuma hima etumem havatqi 1 amisa miqich popoxutyun ka baych eli chem karum et vat zgacoxutyun@ toxnel el vohcmi bjiski chem havatum cgitem inch anem stres kentron parkechi jamanakavor lavacha eli krknvech mi ban karas xorurd tas inch anem ancni sax or@ tannem martkanch het spum chunem chem karum inch tvuma hesa kgjvem im mot xmeluch exav miangamich sax jans sksech doxal u sirts arag asxatech mer debil bjiskner@ enqan tarber texer uxarkecin nor verjum asin nevroza
Art
Harutyun jan asel@ kasem incha katarvum hett urem im mot sksec hac kera shunchs ktrvec votqers tulacav es vaxeca amen bjshki mot gnacel em heto sksec srti cakocner heto poracav heto kokorti spazm heto stamoqsa cav nenc er chgitei incha hets katarvum heto sqsecin kpchun mtqer tarber tesaki thach erevuytner parq astcu hima tas qsan tokosna mots depi lavn em gnum qo mot incha linum
ANNA
vanik jan es el em uteluc nexvum indz tvuma te enqan em kerel vor hesa kxextvem vanik jan xndrum em patasxani qani tari e vor unes nevroz ev @ndhanrapes popoxutyun ches zgum mi qich lav ei es ereq or e lav chem zgum u indz tvum e el chem el lavanalu
HARUTYUN
Art .. jan berev kases inches arel vor anchel
u incqan jamanaka tevel ete djvar chi mi poqeik nerkayacra inch anem snorakal klinem
vanik
yes aveli shat shunchs ktrvelucem nexvum ods heriq chi anum hac utelu jamanaka patahum texics verem trchum
Art
Es el em tarel ayt hivandutyun@ et nevrozi gamanak amen thach bannel karox es zgal hima arten mi an nshan baner e mnacel motts mi anhangstaceq ancoxik e
HARUTYUN
barev hargeli @ntercoxner kaseq es nevroz kocvach hivandutyan@ verj ka u vonch anenq vor anhcni vat mtqer vaxer hangist chen talis um dimenq inch anenq ov kara lurj xorurd ta dex xmel@ ognuma te aveliya vatacnum
Qristine
im mot el ka, vonc vor indz sharjen
GAY
IM MOT ANI JAN VONCOR NSTACS TEXN ORORVEM
Ani
erexek. jan. um. mota. exel. voncor. marmind. sharjvi
ASTCU TUN
EREXEQ AXOTEQ U HAVATQOV TANICH DURS EKEQ HASTAT VOCMI BAN CHI LINI GREQ ASTCU TUN BJSKUTYUN YUTUBOV NAYEQ KHAMOZVEQ IM MOT SHAT ARAJ @NTACH KA HOGEVOR MARTKANCH HET SPVEQ
HM
ANNA JAN MI VAXECHI JAMANAKAVOR BANA KANCNI VTANGAVOR CHI MIST HISI ASXATI INCH VOR BANOV ZBAXVAC LINES
ANNA
bari luys erexeq jan xndrum em im harcin patasxaneq linum e inch vor mekit mot vor mi qani or lav zgas heto mi qani or el irar hetevic vat lines eses ereq or e indz vat em zgum tuyl em unenum em chnshman tatanumner glxacaver indz tvum e ushagnac em linum
SV
kyanq@ enqan harust e syurpriznerov, vor inchqan el poedzum es hangist linel, chnervaynanal, heru mnal amen inchic, enqan aveli es kapvum nevrozin, isk ed zbaxvac linel@ chpetq e arhestakan dzevov stexcel, ayl ed piti zgaq pahi tak, patahac klini vor pahi tak sksum es hishel vor mi jam araj vat eir, kam inchvor uraxutyan es, kam lav shrjapatum, hetaqrqir inchvor banov zbaxvac, u ed chka, ed nevroz@, bayc da erevum e sksvelu pahin…erexeq ete organakan voch mi ban chka, uremn ed tvacyal e!!!!
SV
KARINE JAN qani stex grum enq, uremn chenq bujvel
GAY
EREXEK ET VAT MTQERN ETE GALISA HASTAT ZBAXVACUTYUNN EL CHI PRKUM DRA MIAK MIJOCN HOGEBANIN AYCELEN A U LAV HOGEBANIN
KARNE.....
EREXEQ NEVROZ HIVANDUTYUN@ BUJVUMA OVA BUJVEL KASEQ
Ani
Erexek oval glxaptuit. Unenum u vor Jamanak ek shat zgum
HARUT
mekel cxel@ vnasuma nerver@ ov giti te hangstacnuma
SV
indz orinak dex@ cher ognum
HARUT
joxovurd jan kaseq et hivandutyun@ bujvuma te voch u vonch nuyn vat mitq menakutyunich vax et dexerov kbujvi te aranch dexi dex@ ogut talisa te aveli shata vatacnumc ov kara lav jist xorurd ta erevi inch jist khaskanaq cher asach amen mi bar@ ognuma sench hivandin
SV
lilit mari jan, chgitem du Lilitn es te Marin, bayc piti misht inchvor banov zbaxvac lines, u kmoranas, ed vat mtqer@ incher ases vor chen arajacni, aysinqn berem es tipi orinak…bayc heru orinak,mtqovd mi qani or karox e ancnel vor dzerqd jardvel e u cavum e, mekel aha sksum es mtacel vor votqd e cavum, gnas stugves u amenavat hivandutyunner@ mtqov kaycelen qez, ed chka, qez tvum e, karevor@ mi angam stugves, jxtvi vor organakan hivandutyun che,mnacac@ qich qich, eli em asum ashxatir zbaxvac lines, u kmoranas
lilit mari
knereq ov kasi vat mtqerich azatvelu mijoc@ vorna mekel vax ka mejs vor karoxa mi vat ban lini da bujvox hivandutyuna te voch patasxaneq ete djvar chi xtrumem
HARUT
ISK KASEQ DA VTANG NERKAYACNUMA IRANICH ET HIVANDUTYUN@ TE PROST@ MITQA
GAY
HARUT JAN GNA YOGAYI ES HENC QO NMAN EM EXEL YOGAN INC SHAT OGNEC GOR IM MOT 2 TEVSA CAVACEL CHOR CAV ER BRNUM
Gor
barev bolorit. es mot 6 tarie unem nevroz shat baneren motovs ekel ancel, bayc 2 taria cavuma dzax dzerqs amen or dzer mej mard ka vor et vichakum exela????????
ANNA
HARUT jan mi vaxecir dranq kpchun mtqer en vor vay hesa es kvatanam vay hesa indz chen kara oqnen inchqan jamanaka vor vat es ev menak vaxenaluc baci urish gangatner chunes
Qristine
indz mot arden mi tari ka Gohat jan et bceric, isk qo mot?
Gohar
Qristine jan im mot et bcern kan et cev patkernern gnuma achkeris het u mi jamanak achkets aveli vat er tenum
Qristine
Ani jan mek linum e bceri nman kam shaat poqr shrjanakneri, voronq hayacqi het sharjvum en? мушки перед глазами, ruseren gri googlov, nkary kberi, henc etpes? isk qony inch dzevi e?
HARUT
Barev chez xntrumem inch mi xorurd ktaq inch anem es arten 1 taruch avel an@ndat inch tvuma hesa mi vat ban klini im het tench tex cmnach vor cdimem angam stres kentronem parkel hogemed dexerem xmel vocmi ogut chi tvel vaxenumem tanich durs gam vatanam chognen hench dursem galis vat mtqra galis kyanqs pchacnuma kaseq verjapes dran bujum ka te che naxapes snorakalutyun astvac bolorit aroxjutyun ta kxntrem ete inch vor mek@ karoxe lav xorurd ta tox zangi 010234970