Կյանքն առանց նևրոզի
Հոգեկան գերլարվածությունը, սթրեսները եւ մի շարք այլ գործոններ կարող են հանգեցնել նևրոզի: Այս, ցավոք, այժմ տարածված հիվանդությամբ հիմնականում հիվանդանում են թույլ նյարդային համակարգ ունեցող մարդիկ:
Հարցին, թե ի՞նչ է նեւրոզը եւ ինչպե՞ս կարելի է կանխել, պատասխանում է Երեւանի N 1 կլինիկական հիվանդանոցի նյարդաբան Բելլա Գրիգորյանը:
Վաճառվում է ՆԻՇԱՍՏԱ
Հեռ.՝ 091-517207
— Ընդհանրապես ի՞նչ ասել է նեւրոզ:
— Մարդու նյարդային համակարգն օժտված է մեծ կայունությամբ ու ճկունությամբ: Չնայած դրան, այնուամենայնիվ, դրդման եւ արգելակման գործընթացները գերլարման հասցնող գրգռիչների ինտենսիվությունը կամ այդ երկու պրոցեսների բախումը կարող են այնքան զգալի լինել, որ մարդու մոտ առաջանա բարձրագույն նյարդային գործունեության խանգարման հակազդեցություն, եւ նա հիվանդանա նեւրոզով: Այլ կերպ ասած՝ նեւրոզն անձի վատ հարմարվողականությունն է իր շրջապատին եւ իր ապրած կյանքին:
Բոլոր սթրեսները, դրական եւ բացասական գործոններն ազդում են մեր նյարդայինհամակարգիվրա: Եվ երբ խախտվում է օրգանիզմի հավասարակշռությունը, առաջանում է նեւրոզ կոչված հիվանդությունը:
— Կանանց եւ տղամարդկանց մոտ նեւրոզները նո՞ւյն ախտանշաններն ունեն, թե՞ տարբեր կերպ են դրսեւորվում:
— Տղամարդկանց մոտ ավելի հաճախ արտահայտվում է պսիխոսոմատիկայի ձեւով, այսինքն, երբ տղամարդը գանգատվում է տարբեր ներքին օրգանների՝ սրտի, ողնաշարի, գոտկամասի եւ այլնի ցավերից, սակայն իրականում այդ օրգանների հետ կապված որեւէ խնդիր չկա, կա նեւրոտիկ վիճակ:
Կանանց մոտ փոփոխության է ենթարկվում հուզական ոլորտը, այսինքն՝ հաճախ արտասվում են, դյուրագրգիռ են եւ շուտ բռնկվում են: Նեւրոզների առաջացման գործում մեծ ազդեցություն ունի նաեւ վախը: Կանանց մոտ լինում են վախեր տարբեր երեւույթների նկատմամբ, իսկ տղամարդկանց մոտ՝ առողջականի վերաբերյալ:
— Նեւրոզ հիվանդությունը փոխանցվու՞մ է ժառանգաբար:
— Ժառանգաբար՝ ոչ: Բայց եթե մի ընտանիքում կա նեւրոզով հիվանդ մարդ, եւ հատկապես, երբ մայրն է տառապում նեւրոզով, ապա դա անպայման բացասաբար է անդրադառնում երեխայի առողջության եւ նյարդային համակարգի վրա: Նյարդային ոչ նորմալ վիճակում գտնվող մարդու հետ ապրելը բացասաբար է անդրադառնում նաեւ երեխայի ձեւավորման եւ զարգացման վրա:
— Հատկապես ի՞նչ տարիքի եւ ո՞ր սոցիալական խմբի ներկայացուցիչներն են ավելի շատ տառապում նեւրոզով:
-Նեւրոզով տառապողների առանձին խումբ կազմում են արվեստի մարդիկ՝ արվեստագետները, այնուհետեւ՝ ուսուցիչները եւ ղեկավար անձինք, այսինքն՝ նրանք, ովքեր շարունակ կատարում են պատասխանատու աշխատանք:
Իսկ ինչ վերաբերում է տարիքին՝ ասեմ, որ այդ հիվանդությունն իր ճիրանների մեջ է առնում հատկապես երիտասարդ տարիքի անձանձ՝ թե՛ տղամարդկանց, եւ թե՛ կանանց:
— Իրականում արդյո՞ք լիարժեք բուժվում են նեւրոզները, թե՞, այնուամենայնիվ, իրենց հետքը թողնում են մարդու հետագա կյանքի եւ կենսագործունեության վրա:
— Ճիշտ չի լինի ասել, որ հնարավոր է նեւրոզը լիարժեք բուժել, որքան էլ փորձենք մոտենալ բուժման լիարժեքությանը: Այդ հարցում շատ կարեւոր է մարդու տեսակը. մեկը կարող է հաղթահարել, իսկ մյուսն ընկնել այդ հիվանդության շղթայի մեջ: Վերջինիս մոտ հիվանդությունը կարող է շարունակական բնույթ կրել եւ պարբերաբար կրկնվել, ինչը պահանջում է երկարատեւ բուժում: Որպեսզի բուժումը տա դրական արդյունքներ, հիվանդը պետք է նաեւ հավատա եւ վստահի իրեն բուժող բժշկին:
— Նեւրոզների բուժման ի՞նչ մեթոդներ են առաջարկվում:
— Նեւրոզի բուժման գործում միշտ պետք է հիշել, որ այն ոչ միայն նյարդային համակարգի, այլեւ ամբողջ օրգանիզմի հիվանդություն է, եւ որ նրա հիմքում, հոգեկան վնասվածքներից բացի, մեծ մասամբ ընկած են նաեւ սոմատիկ գործոններ (ֆիզիկական հյուծվածություն, զանազան քրոնիկական հիվանդություններ եւ այլն): Այս տեսակետից նեւրոզների բուժումը պետք է տարվի համալիր ձեւով՝ հիմնական շեշտը դնելով արտաքին պայմանների փոփոխության, հիվանդածին ապրումների վերացման եւ ամբողջ օրգանիզմի ու առանձին օրգանների սոմատիկ վիճակների նորմալացման վրա: Լավ կլինի գոնե բուժման շրջանում հիվանդին հեռու պահել ամեն տեսակի տհաճություններից, մտավոր եւ ֆիզիկական գերլարումից, կոնֆլիկտներից, աղմուկից եւ այլն, որոնք կարող են բուժվող նեւրոզների կրկնություններ առաջացնել: Բուժման ձեւերից են հոգեբուժությունը, այսինքն՝ հոգեկան ներգործության միջոցով կատարվող բուժումը, որի ձեւերից է հիվանդին սովորական զրույցի միջոցով համոզելը, բացատրելը, ոգեւորելը, մխիթարելը եւ միտքն իր հիվանդությունից հեռացնելը՝ ուշադրություն դարձնելով աշխատանքի կամ այլ հետաքրքիր գործերի վրա:
— Նեւրոզի բուժման ուրիշ ի՞նչ միջոցներ կան:
— Նեւրոզ հիվանդության բուժման մեթոդներից է նաեւ հիպնոթերապիան՝ հիպնոսի միջոցով կատարվող բուժական ներշնչումը: Դեղորայքային բուժումը տարվում է երկու ուղղությամբ՝ նյարդային համակարգը հանգստացնող, կարգավորող միջոցառումներ եւ ամբողջ օրգանիզմի ու առանձին օրգանների սոմատիկ վիճակը կարգավորող, հյուծվածությունը վերացնող միջոցառումներ: Եթե նեւրոզ ունեցող մարդը տառապում է որեւէ հիվանդությամբ, անհրաժեշտ է անմիջապես ձեռնամուխ լինել դրա բուժմանը համապատասխան մասնագետների օգնությամբ: Բուժման գործում կարեւոր նշանակություն ունեն նաեւ ֆիզիոթերապեւտիկ զանազան արարողակարգերը, բուժական ֆիզկուլտուրան, ինչպես նաեւ 20-րդ դարի հայտնագործությունը՝ հոգեվերլուծությունը:
— Արտաքին տեսքից կարելի՞ է ենթադրել, որ տվյալ մարդը տառապում է նեւրոզ հիվանդությամբ:
— Ոչ միշտ: Սակայն, եթե հիվանդությունը գտնվում է սրացման փուլում, հիվանդի պահվածքից եւ արտաքին տեսքից կարելի է ենթադրել նրա հիվանդության մասին: Այդպիսի մարդիկ հիմնականում լինում են ընկճված, վախեցած, կամ ահավոր անհանգիստ եւ դյուրագրգիռ:
— Կան մարդիկ, որ անկախ առիթից շարունակ ժպտում են, փորձում երեւալ կենսախինդ եւ ինքնավստահ: Կարելի՞ է արդյոք ենթադրել, որ տվյալ մարդն ունի նեւրոզ եւ այդպիսի պահվածքը ինքնապաշտպանական ձեւ է:
-Ե՛վ այո, ե՛ւ ոչ: Հնարավոր է՝ մարդը պարզապես բարեհամբույր է եւ ժպտերես: Միայն այն, որ նա շատ է ժպտում, դեռ նեւրոզի մասին չի վկայում: Սակայն չափից շատ ինքնավստահությունը՝ զուգակցված ոչ պատեհ ժպիտով, կարող է վկայել այն մասին, որ տվյալ անձի մոտ ինչ -որ բան այն չէ: Դա կարող է լինել ե՛ւ նեվրոզ, ե՛ւ մարդու ներաշխարհի հետ կապված որեւէ այլ հիվանդություն:
— Վերջին շրջանում հաճախ է խոսվում այն մասին, որ նեւրոզները միտում ունեն դառնալու դարի հիվանդություն: Ի՞նչ կասեք այդ մասին:
— Նեւրոզները դիտվել եւ նկարագրվել են դեռեւս շատ վաղուց: Առաջին անգամ նեւրոզների մասին գրել են 18-րդ դարում: Նեւրոզների հիմքը դրել է Զիգմունդ Ֆրոյդը, եւ դեռ այն ժամանակներից սկսած համարում էին, որ նեւրոզները դառնալու են դարի հիվանդություն: Այդ տեսակետը շարունակում է արդիական մնալ մինչ օրս:
— Ի՞նչ տարբերություն նեւրոզների ու դեպրեսիաների միջեւ:
— Գոյություն ունի դեպրեսիայի երկու տեսակ՝ մեծ եւ փոքր: Փոքրը նեւրոտիկ դեպրեսիան է: Այս դեպրեսիան համարվում է նեւրոզի ախտանշան: Շատ նեւրոզների մեջ դեպրեսիայի բաղադրիչ կա: Եվ դա հենց նեւրոտիկ դեպրեսիան է: Իսկ մեծ դեպրեսիան առանձին հիվանդություն է, ուստի պահանջում է ճիշտ մոտեցում եւ, հետեւաբար, ճիշտ բուժում, ինչը շատ կարեւոր է:
— Եվ վերջում, Ձեր խորհուրդը մեր ընթերցողներին՝ ինչպե՞ս խուսափել նեւրոզներից, կամ այլ կերպ ասած, ո՞րն է նեւրոզ չունենալու «դեղատոմսը»:
— Նեւրոզ չունենալու «դեղատոմսն» է գտնել կյանքի լիարժեք հաշվեկշիռը, այն է՝ ապրել լիարժեք կյանքով, ունենալ անձնական կյանք: Չի կարելի գիշեր-ցերեկ աշխատել կամ օրերով ոչինչ չանել: Կյանքում ամեն ինչ իր տեղն ունի եւ համաչափորեն անհրաժեշտ է:
Սնկերը գրոհում են
4,344 մեկնաբանույթուն
R
Erexeq Jan orinak es shat mediozgajun em orinak es pahin exanake ktruk poxvec es indz vat em zgum gluxs vonc vor sexmvac link quns tani u tetev glxaptujt el unem
Qristine
Irina jan glxaptuyt, kokordum larvacutyun, dox, srti shrjanum cakocner, srtxpoc, srtxarnoc mek-mek, acheris dimac bcer,bayc voch misht, orva yntacqum, himnakanum cacr chnshum 90/60, tulutyun, xar@ hakasakan mtqer, drsum el em vat zgum, bayc dzer asaci nman che
irina
Ha Qristine jan linuma im mot ka heto du inc gangatner unes du el es drsum kez vat zgum
Qristine
isk voreve meki mot linume dzerqeri u votqeri dox, achqeri dimac inch vor bcer?
Qristine
Barev dzez kardum em bolorid gracner@, vonc vor im vichaky nkaragreiq
R
Ha Irina Jan shata linum bajc es et tujl dexere hima em xmum en gites inchqan uzex dexer em xmel uxaki hima Arden vaxenum em enqan sat em xmel
irina
R jan ko het linuma vor drsum vat lines?shat vat zgas kez
irina
bayc shat vates linum? axr drank tuyl dexer en cenel ognum
R
Irina Jan es axchik em mer polikninikaji niardabaneri mot el em buzvel ham Karinei ham Hasmiki ejmiacinel Badaljani mot em buzvel es pahin vochmi bzishki mot Chem gnum rane henc vat em linum valerianii kochakner em xmum kam eskard qneluc el valokardin
Meri
Ha Irina Jan nujn dzevi @ndex ei vat
irina
R jan hima inces xmum heto ova bjishkt?
irina
Mer jan vor asum es norek veradarcel @ndexel eyr vat ?isk es uzum em inc vor mi tex gnank hayastanic mtacum em karoxa lav linem
irina
R jan du el es hoktembeyranic??heto axcik es te txa
irina
Mer jan du vonc exar??
Meri
Che R Jan duq dzvar indz chanacheq menq hajastanum chenq aprel nor enq veradarcel
R
Meri Jan duq grel eiq vor 8erord dproci koxmern eq aprun es el em avartel et dproce ev dzer tariqin em karoxa Irar canachenq
irina
R jan glicin porci mi 6 hatik et kaxvacutyin ci arajacnum lezvit tak dir heto vor asum es vates inca linum mer pes es te tetwv tesak@ ete tetev tesak@ dem@. Ar mi tox xorana glicin xmi novopasid xmi lik@ busakan dexer kan uxaki mez cen ognum mer mot boloris mot xoracaca ind kneluc arden mi shabata dexnel ci ognum cem knum
irina
R jan urish dexer xmum es ete ces xmum konyak@ nerverin lava bayc shat kic kes bajakic kic xmi kni isk ete dexes xmum ci kareli
R
Irina Jan et anqnutjune nevrozi heta kapvac chi buzvum es antaneli hivandutjune liarzeq henc galisa gisher mtacum em noric Chem qnelu u aravote indz vat em zgalu
irina
Gohar jan voc meknel ci haskanum saxel giten stic bana u menk tuyl mardik enk vor cenk dimanum bayc ari u tes vor meznic ujex cka vortev erevakayi shater@ ceyn dimana u cgitemel inc kaneyn te tan andamneri glux@ te srjapati isk menk lur tanum enk uxaki apreluc enk hognel u mer kyanki vorakna @ngac voc mi bani vra cenk uracanum liarjek
irina
R jan ete daje kaxvacutyuna inc anes piti xmes ba cknes axr cknel@ aveli vat heto ko mot menak anknutyuna urish gangat cunes ete ha mi kani katil konyak xmi u kni
Gohar
Irina jan vor Meki mot trtnjum es ivandutant masin qez incha exe vor shate laves u ches karum hamozes vor du vates u chen patkeracnum et incha vapshe kotrvumes vor qez chen hasjanun
R
Irina Jan indz lav ognuma qneluc araj vor xmum em valokardini katilner et indz bzishkn er nshanakel bajs esor kardacel em vor et dexe kaxvacutjuna arajacnum dra hamar vaxenum em xmem bajc vor Chem xmum Chem karoxanum qnem chgitem vonc varvem
irina
erexek voncem atum im sirat garun@ vori galun sirov u erazankov em spasel bayc hima zzvum em zzvum em amen incic u amenkic esinc exav mer het axr xi eskan jahel drsum mardik urax zvard manen gali menk vocinc cenk zgum karces uraxutyan bjijner@ mecners merela u erbek ci verakangnvi u mish ind harc em tali axr xi u erexek im es astican tanjanki masin angam harazat tnoxners cgiten giten ancela u cenel patkeracni mard vonc kara tan@ lav lini isk drsum mtaci hesa ushsks kgna ovimana kxnda vrners kasi srank xelar en um ases vor haskanan cisht u casi ko erevakayutyan arcunkna aysinkn gijem inks ind baner em horinum …erexek astvac vka cem dimanum el uj cunem u patkeracnum em indnic varteri vicak@ u senc inckan
irina
R jan resperidon xmi 1 miligram u kes amitriptilin
R
Erexeq Jan es anqnutjune indz spanuma mi xorhurd tveq el Chem dimanum
irina
Vik jan gitem vik txu anuna bayc Vikayel axcka u karc kara lini vik hima du vor meknes?cnayac txa te sxcik meka saxin kotruma ees hivandutyun@
irina
vik jan nevrozic voc mek ci xangarvum bayc es mi tari kpcun mitkem unecel vor kxangarvem u et mitk@ im heter misht heto shat kardaluc nevrozi masin ancav haskaca vor sranic cen gjvum menk shat stap mardik enk u aveli kan sovorakan mardik
Vik
Erexeq henc stress em tanum dranic heto ind tvuma hogekans xangarvuma kam kxangarvi il mot a linum et zgacoxutyun@
irina
Mshtakan srtxpoc unenum enk bayc skzbic heto ancnuma hamenayndeps im mot @tenca
irina
Ce Gohar jan et mi ban@ ci exel
g
um mota linum mshtakan arag srtxpoc?
Gohar
Irina jan et eskarfe mshtakan xmumem isk exela qo mot voskornert jrjra shncheluc
irina
Vik jan es grpanums dex em pahum validol glicin kam diyazepam u et ind ognuma ete cxmemel gone srtahovanka
Vik
Erexeq esor es el em vat poez nsteci EV sat vataca mincev ija poezic cgite m inch katarvec hets panikayi mec ei sirts enqan arager el aselu ci
irina
Es garnan es vat jamanak diyazepam em xmum kes hat u lav ognuma uxaki esel ko pes mtacum em inckan piti dex xmem bayc vor cxmemel uremn merac em ahavor vatem linum
irina
Gohar jan glicilinov mardik hxiyanum en gone et u eskard@ xmi drank anvnas en
Gohar
Mot 4 taria xmelem es mi qani amisna vor chem xmum tagnapayin vijaka mots gluxs tmrac vax kokords sexmuma akanjners xchuma qora galis kamel cavuma sirts vatanuma
irina
3tari Gohar jan bayc es vicakovel.eli cem dimanum////Gohar jan amen or vates cem haskanum inca linum het@t axr ces uzum dex xmes vor mi kurs xmes gone ktetevanas
Gohar
Irina jan isk qo mot inchqan jamanaka et nevrozn
irina
Ha Gohar jan exela amenaskzbic hima ce hima im mot ka tvacyal glxaptuyt mek mek tan@ mekel drsi vat zgals eli voc misht
Gohar
Irina jan linuma eresit bjtikner Prischikner
irina
erexek esor kardacel em vor migrenov hivandnernel en mer pes tanjvum u iranc ognuma hokemed dexer@ tece cen dimanum es cgitey vor baci nevrozic eli nmanatip hivandutyun ka u mer dexeric en xmum hangstacnox
Gohar
Astvac meca hastat koqni
irina
Et mer miak erazanqna Gohar jan urish ban cenk uzum cnayac mez asum en dezanic aroxc cka bayc umna petk vor cenk zgum u jahel kyankners hiyastapvac u hognac enk aprum aravotner@ urax u erjanik ces ardnanum urishneri nman daje cesel uzum texict ver kenas vortev gites eli nuyn vicakna
Gohar
Inch asem astvac mez boloris aroxchutun ta
irina
Duel ashxati shat tex gna u cvrvi //im motel hakarakna
Gohar
Tex gnaluc crvumem lavem drsum lavem tane jnshvumen et tagnape sksvuma
irina
Gohar jan tan@ misht vates kam vor inc vor texes gnum???
irina
Gohar jan jamanaka petk ancneluya uxaki dex cek uzum xmek es anternel aranc dexi ci ancnum