Կյանքն առանց նևրոզի
Հոգեկան գերլարվածությունը, սթրեսները եւ մի շարք այլ գործոններ կարող են հանգեցնել նևրոզի: Այս, ցավոք, այժմ տարածված հիվանդությամբ հիմնականում հիվանդանում են թույլ նյարդային համակարգ ունեցող մարդիկ:
Հարցին, թե ի՞նչ է նեւրոզը եւ ինչպե՞ս կարելի է կանխել, պատասխանում է Երեւանի N 1 կլինիկական հիվանդանոցի նյարդաբան Բելլա Գրիգորյանը:
Վաճառվում է ՆԻՇԱՍՏԱ
Հեռ.՝ 091-517207
— Ընդհանրապես ի՞նչ ասել է նեւրոզ:
— Մարդու նյարդային համակարգն օժտված է մեծ կայունությամբ ու ճկունությամբ: Չնայած դրան, այնուամենայնիվ, դրդման եւ արգելակման գործընթացները գերլարման հասցնող գրգռիչների ինտենսիվությունը կամ այդ երկու պրոցեսների բախումը կարող են այնքան զգալի լինել, որ մարդու մոտ առաջանա բարձրագույն նյարդային գործունեության խանգարման հակազդեցություն, եւ նա հիվանդանա նեւրոզով: Այլ կերպ ասած՝ նեւրոզն անձի վատ հարմարվողականությունն է իր շրջապատին եւ իր ապրած կյանքին:
Բոլոր սթրեսները, դրական եւ բացասական գործոններն ազդում են մեր նյարդայինհամակարգիվրա: Եվ երբ խախտվում է օրգանիզմի հավասարակշռությունը, առաջանում է նեւրոզ կոչված հիվանդությունը:
— Կանանց եւ տղամարդկանց մոտ նեւրոզները նո՞ւյն ախտանշաններն ունեն, թե՞ տարբեր կերպ են դրսեւորվում:
— Տղամարդկանց մոտ ավելի հաճախ արտահայտվում է պսիխոսոմատիկայի ձեւով, այսինքն, երբ տղամարդը գանգատվում է տարբեր ներքին օրգանների՝ սրտի, ողնաշարի, գոտկամասի եւ այլնի ցավերից, սակայն իրականում այդ օրգանների հետ կապված որեւէ խնդիր չկա, կա նեւրոտիկ վիճակ:
Կանանց մոտ փոփոխության է ենթարկվում հուզական ոլորտը, այսինքն՝ հաճախ արտասվում են, դյուրագրգիռ են եւ շուտ բռնկվում են: Նեւրոզների առաջացման գործում մեծ ազդեցություն ունի նաեւ վախը: Կանանց մոտ լինում են վախեր տարբեր երեւույթների նկատմամբ, իսկ տղամարդկանց մոտ՝ առողջականի վերաբերյալ:
— Նեւրոզ հիվանդությունը փոխանցվու՞մ է ժառանգաբար:
— Ժառանգաբար՝ ոչ: Բայց եթե մի ընտանիքում կա նեւրոզով հիվանդ մարդ, եւ հատկապես, երբ մայրն է տառապում նեւրոզով, ապա դա անպայման բացասաբար է անդրադառնում երեխայի առողջության եւ նյարդային համակարգի վրա: Նյարդային ոչ նորմալ վիճակում գտնվող մարդու հետ ապրելը բացասաբար է անդրադառնում նաեւ երեխայի ձեւավորման եւ զարգացման վրա:
— Հատկապես ի՞նչ տարիքի եւ ո՞ր սոցիալական խմբի ներկայացուցիչներն են ավելի շատ տառապում նեւրոզով:
-Նեւրոզով տառապողների առանձին խումբ կազմում են արվեստի մարդիկ՝ արվեստագետները, այնուհետեւ՝ ուսուցիչները եւ ղեկավար անձինք, այսինքն՝ նրանք, ովքեր շարունակ կատարում են պատասխանատու աշխատանք:
Իսկ ինչ վերաբերում է տարիքին՝ ասեմ, որ այդ հիվանդությունն իր ճիրանների մեջ է առնում հատկապես երիտասարդ տարիքի անձանձ՝ թե՛ տղամարդկանց, եւ թե՛ կանանց:
— Իրականում արդյո՞ք լիարժեք բուժվում են նեւրոզները, թե՞, այնուամենայնիվ, իրենց հետքը թողնում են մարդու հետագա կյանքի եւ կենսագործունեության վրա:
— Ճիշտ չի լինի ասել, որ հնարավոր է նեւրոզը լիարժեք բուժել, որքան էլ փորձենք մոտենալ բուժման լիարժեքությանը: Այդ հարցում շատ կարեւոր է մարդու տեսակը. մեկը կարող է հաղթահարել, իսկ մյուսն ընկնել այդ հիվանդության շղթայի մեջ: Վերջինիս մոտ հիվանդությունը կարող է շարունակական բնույթ կրել եւ պարբերաբար կրկնվել, ինչը պահանջում է երկարատեւ բուժում: Որպեսզի բուժումը տա դրական արդյունքներ, հիվանդը պետք է նաեւ հավատա եւ վստահի իրեն բուժող բժշկին:
— Նեւրոզների բուժման ի՞նչ մեթոդներ են առաջարկվում:
— Նեւրոզի բուժման գործում միշտ պետք է հիշել, որ այն ոչ միայն նյարդային համակարգի, այլեւ ամբողջ օրգանիզմի հիվանդություն է, եւ որ նրա հիմքում, հոգեկան վնասվածքներից բացի, մեծ մասամբ ընկած են նաեւ սոմատիկ գործոններ (ֆիզիկական հյուծվածություն, զանազան քրոնիկական հիվանդություններ եւ այլն): Այս տեսակետից նեւրոզների բուժումը պետք է տարվի համալիր ձեւով՝ հիմնական շեշտը դնելով արտաքին պայմանների փոփոխության, հիվանդածին ապրումների վերացման եւ ամբողջ օրգանիզմի ու առանձին օրգանների սոմատիկ վիճակների նորմալացման վրա: Լավ կլինի գոնե բուժման շրջանում հիվանդին հեռու պահել ամեն տեսակի տհաճություններից, մտավոր եւ ֆիզիկական գերլարումից, կոնֆլիկտներից, աղմուկից եւ այլն, որոնք կարող են բուժվող նեւրոզների կրկնություններ առաջացնել: Բուժման ձեւերից են հոգեբուժությունը, այսինքն՝ հոգեկան ներգործության միջոցով կատարվող բուժումը, որի ձեւերից է հիվանդին սովորական զրույցի միջոցով համոզելը, բացատրելը, ոգեւորելը, մխիթարելը եւ միտքն իր հիվանդությունից հեռացնելը՝ ուշադրություն դարձնելով աշխատանքի կամ այլ հետաքրքիր գործերի վրա:
— Նեւրոզի բուժման ուրիշ ի՞նչ միջոցներ կան:
— Նեւրոզ հիվանդության բուժման մեթոդներից է նաեւ հիպնոթերապիան՝ հիպնոսի միջոցով կատարվող բուժական ներշնչումը: Դեղորայքային բուժումը տարվում է երկու ուղղությամբ՝ նյարդային համակարգը հանգստացնող, կարգավորող միջոցառումներ եւ ամբողջ օրգանիզմի ու առանձին օրգանների սոմատիկ վիճակը կարգավորող, հյուծվածությունը վերացնող միջոցառումներ: Եթե նեւրոզ ունեցող մարդը տառապում է որեւէ հիվանդությամբ, անհրաժեշտ է անմիջապես ձեռնամուխ լինել դրա բուժմանը համապատասխան մասնագետների օգնությամբ: Բուժման գործում կարեւոր նշանակություն ունեն նաեւ ֆիզիոթերապեւտիկ զանազան արարողակարգերը, բուժական ֆիզկուլտուրան, ինչպես նաեւ 20-րդ դարի հայտնագործությունը՝ հոգեվերլուծությունը:
— Արտաքին տեսքից կարելի՞ է ենթադրել, որ տվյալ մարդը տառապում է նեւրոզ հիվանդությամբ:
— Ոչ միշտ: Սակայն, եթե հիվանդությունը գտնվում է սրացման փուլում, հիվանդի պահվածքից եւ արտաքին տեսքից կարելի է ենթադրել նրա հիվանդության մասին: Այդպիսի մարդիկ հիմնականում լինում են ընկճված, վախեցած, կամ ահավոր անհանգիստ եւ դյուրագրգիռ:
— Կան մարդիկ, որ անկախ առիթից շարունակ ժպտում են, փորձում երեւալ կենսախինդ եւ ինքնավստահ: Կարելի՞ է արդյոք ենթադրել, որ տվյալ մարդն ունի նեւրոզ եւ այդպիսի պահվածքը ինքնապաշտպանական ձեւ է:
-Ե՛վ այո, ե՛ւ ոչ: Հնարավոր է՝ մարդը պարզապես բարեհամբույր է եւ ժպտերես: Միայն այն, որ նա շատ է ժպտում, դեռ նեւրոզի մասին չի վկայում: Սակայն չափից շատ ինքնավստահությունը՝ զուգակցված ոչ պատեհ ժպիտով, կարող է վկայել այն մասին, որ տվյալ անձի մոտ ինչ -որ բան այն չէ: Դա կարող է լինել ե՛ւ նեվրոզ, ե՛ւ մարդու ներաշխարհի հետ կապված որեւէ այլ հիվանդություն:
— Վերջին շրջանում հաճախ է խոսվում այն մասին, որ նեւրոզները միտում ունեն դառնալու դարի հիվանդություն: Ի՞նչ կասեք այդ մասին:
— Նեւրոզները դիտվել եւ նկարագրվել են դեռեւս շատ վաղուց: Առաջին անգամ նեւրոզների մասին գրել են 18-րդ դարում: Նեւրոզների հիմքը դրել է Զիգմունդ Ֆրոյդը, եւ դեռ այն ժամանակներից սկսած համարում էին, որ նեւրոզները դառնալու են դարի հիվանդություն: Այդ տեսակետը շարունակում է արդիական մնալ մինչ օրս:
— Ի՞նչ տարբերություն նեւրոզների ու դեպրեսիաների միջեւ:
— Գոյություն ունի դեպրեսիայի երկու տեսակ՝ մեծ եւ փոքր: Փոքրը նեւրոտիկ դեպրեսիան է: Այս դեպրեսիան համարվում է նեւրոզի ախտանշան: Շատ նեւրոզների մեջ դեպրեսիայի բաղադրիչ կա: Եվ դա հենց նեւրոտիկ դեպրեսիան է: Իսկ մեծ դեպրեսիան առանձին հիվանդություն է, ուստի պահանջում է ճիշտ մոտեցում եւ, հետեւաբար, ճիշտ բուժում, ինչը շատ կարեւոր է:
— Եվ վերջում, Ձեր խորհուրդը մեր ընթերցողներին՝ ինչպե՞ս խուսափել նեւրոզներից, կամ այլ կերպ ասած, ո՞րն է նեւրոզ չունենալու «դեղատոմսը»:
— Նեւրոզ չունենալու «դեղատոմսն» է գտնել կյանքի լիարժեք հաշվեկշիռը, այն է՝ ապրել լիարժեք կյանքով, ունենալ անձնական կյանք: Չի կարելի գիշեր-ցերեկ աշխատել կամ օրերով ոչինչ չանել: Կյանքում ամեն ինչ իր տեղն ունի եւ համաչափորեն անհրաժեշտ է:
Սնկերը գրոհում են
4,344 մեկնաբանույթուն
A
Urish meki not mi qani or sharunakvox glxaptuyt exela?
A
Ani jan isk da vorqan jamanaka qo mot?
ani
Erekheq votqer tulanuma hashvandami nman ankoxin eq @nknum nevroz@ etpesa linum srtkharnoc, glkhacav, glkhaptuyt, porlucucun, poracav, es jermucun unem chnshums el 100-70 kam115-75 barcri depqum el 140-90 kam 160-100 misht indz tvuma hesa kmernem , ..
A
Im mot himnakanum ijnuma,glxacav u nman baner….bayc esel voncvor bjjat linem..im motel et anirakanutyan zgacumy ka inch vor chapov…
artyom
k jan jshums hasnuma mijev 160 dex 4em xmum
k
im mot anirakanutyan zgacoutyun ..vonc vor erazi mej linem…chnshumsa barcranum doxa sksvum mots u tenc nman baner
A
Kamel kaseq dzer mot inch zgacoxutunneren linum?
A
Erevi chisht klini asem tuyl glxaptuyti nman zgacoxutyun..
k
konkret inch zgacoxutyunner
A
Isk glxaptuyt unenumeq,kam heraxosin u herustacuycin erkar nayeluc thach zgacoxutyunnrr linumen?
k
ichqana hasnum ? u inch dex es xmum et depqum
artyom
k jan jshums barcranuma ha sirts araga ashxatumum mi vat banem lsumm vapsheya araganum mi stic banic nexvumem mtacumem 4igitem in4 anem
A
Chi bardzranum,ijnuma minchev 95i vra..
K
U INCHQANA BARCRANUM
A
Chnshman tatanumnernu glxaptuyty im mota…arden shabatic avel
k
isk chnshman tatanumner srtxpoc arag?
ARTYOM
K NUNEM SRTI SRJANUM CAVER SIRTSA CAKUM CERQERS VOTQERSA TMRUM.AMEN STIC BANIC TRAMSA VATANUM AMEN VAT BAN VERCNUMEM IM VRA,U CHEM KARUM KISVEM VO4MEKI HET,VOCHMEK 4IGITEN VOR ES TARAPUMEM BOLORIN CUYCEM TALIS VOR ES SHAT LAVEM
k
artyom inch simptomner unes?
artyom
nana jan mersi xohurtneri hamar,bayc voncor 4havatam vor lav klini mtacumem inchel anem 4i stacvi,matacumem vor bolor kbujven baci incanic
Nana
Artyom jan henc zgum es vat es u vat zgacoxucun es unenum ayt pahin jur khmir.
u orva mej mtqum anndat asa vor es lav em. es lav em u aydpes shrunak ker citrusayin mrger ayn inch qez dur e galis ayn el ker karda erajshtucun lsir kam skseq parel. U marmin marzelov pareq. Aravot mexrajur khmeq .
M
Anbujeli chi, nevroz@ kyanqin vtang chi sparnum.
artyom
es kartumrm cer gracner u mi tesak tetevanum em.vortev eselem tarapum nevrozov,shatem vaxenum u mtacumem anbujeliem,u hesa mi vat ban kpatahi inc het,shatem uzum bujvel, ovor bujvela kisveq greq
M
Armine jan, im mot amen inch exel e, srtxpoc,glxaptuyt, dzax dzerqs mot 2 amis ahavor cavum er, jnshman tatanumner, glxacav, chei karoxanum hac utei kokordi spazmai patjarov, voteri caver, poracav. Chei karoxanim marshrutka nstem, vat lur ei lsum sirts 1000tak ashxatum er, vatanum ei. Ete es bujvel em uremn bolorn el kbujven.
armine
dzer mot el er krcqavandaki shrjanum thaj zgacoxutyunner caver u nman liqy baner?
M
Xmel em non stres, vitaminner,urish mi qani dex, hima chem hishum, bayc dexer@ indz qich en ognel. Lav mardkancov shrjapatvel@, mtacelov vor nevroz@ kyanqin vtang chi sparnum,mi xosqov miayn lav u hetaqrqir baner ei mtacum u anum,asem vor djvar er, bayc huysov ei anum,u ardyunqi hasa.
ARMINE
M INCH TEX EQ XMEL ? U KONKRET INCHNA DZEZ OGNEL?
M
Nana jan soc kayqerum kas?
M
Hetaqrqir er. Nana jan tarberutyun ka depi lav@? Senc shpupnern el en drakan azdecutyun unenum
Nana
Sevanic em khi.?
M
Vortexic es du?
Nana
Vo4 shrjapat un em vo4 lav haskacox mardik, asum en du hivand es u bolori mej vat ban es tenum, bayc karam asem vor es tekuz im kar4 khelqov enenc baner em asum kam anum vor heto nuyn mardik galis stipum en vor noren shpvenq gnanq ganq vorovhetev itogum es 4isht em exel. . . Nexacnum en vor es lalis em iranq en nexanum hets 4en khosum.
M
Indznyardabann e nshanakel dexer, bayc shat qich ognec. porcir aroryad poxir, mtacir lav@, shrjapatd poxir. Es el em dra mijov ancel, bayc im@ karj tevec, bayc canr. Senc shpumn el drakan e azdum.
M
VERJIN@ NANA JAN
Nana
Knereq harcis hamar M. jan du akh4ik es te txa.
Nana
Arden 6 taria. M. Jan kneres isk in4 klinika es dimel vor dex en nshanakel, es ur el dimum em asum en gna ke khmi qefara amen in4 lav klini. Bayc etenc vonc klini menak ho dranov 4i. Bayc 4e vor es indz vat em zgum. Hima daje mots sksela a4qeris tesoxucan vra azdel. Atams enpisi tpavorucun e vor sax atamners cavum e mzmzum marmnis cayramaser sarum en ,mek qrtnum em el dox talisa vres u anndat mizum em. Gisherner atamners krt4acnum em , bayc es qti khndir unem u shat mtacum em dranica bayc bjishkner et herqum en. Eh umna petq etenc aprel 29 tarekan em vor hima kyanqic ban 4haskaca karoxa 60. 70. Tarekanum nor urakhanam. Ete lav linem et el harca. Kam etqan kaprenq vor . ? ? ? ? ? ?
M
Imnel sksvec vaxic. Im@ dranic ahavor er. Nana jan inchqan jamanaka ed amen@ qo mot
Nana
Astvac dzent lsi, M. Jan bayc aysor vor es ays pahin ankoxnuc 4em karum ver kenal, glkhaptuti pa4arov voteris tulucunic ankoxnain em. Bujman masin el hima 4em patkeracnum. Ankoxnayin @nka mi apushi pa4arov meqenan depi inc qshec mi pah indz tvac es arden mera . U et orvanic et vakhic voters tulacan.
ARMEN
KNEREQ ISK UM MOT KA TULUTYUN ANIRAKANUTYAN ZGACOXUTYUN<<DEPRESIA AMEN INCHI HANDEP ANTARBERUTYUN MARMNAKAN THAJ ZGACOXUTYUNNER?
M
Nana jan havata vor mi or e galu, vor ayd charabastik paher@ ancyalum en mnalu. HAVATA
M
Ayo dimel em. Dexer en nshanakel ev shat qich e ognel.Sirtsem shat shat hetazotel; lriv aroxj e. Ete es bujvel em, uremn bolorn el kbujven. Nana jan jamanaki harc e,kaxvac e qezanic.
Nana
Knereq bayc duq voreve klinika dimel eq bujman hamar , te duq dzezanov. U es qti khndir el unem qits 4en virahatum aselov vor erb lav klineq et masin el kmtacenq, bayc vonc tenum em tariner gnum en vo4 lavanum em vo4el . Es el unem 4nshman tatanum.
M
Nana jan im mot skzbic ahavor er.ujex glxaptuytner,glxacaver, srtxpocner,jnshman tatanumner,kokordi spazm,dzax derqi caver ev ayl ahavor simtomner. karevor@ ayn e vor kyanqin vtang chi sparnum. Amen inch@ kaxvac e qezanic Nana jan.
Nana
M. jan es et 6 taria erekhayics heto im mot ihayt ekav ays djokhqayin hivanducun. Hima unem glkhaptuyt glkhacav srtkharnoc amboxj marmins tuyla u cavuma hoders 4r4ruma. Sax gisher qnacs tex asum en lalis em , vor @nknum em in4vor barcr texic u eraza @ndamen u ver em trnum. Qrtinq@ tali vras. Vo4mekin 4em cankana erekheq jan .
M
Barev dez.Nana jan hima 80%-ov bujvel em. Mot 1 amis dexer em xmel. Ays hivandutyan miak dex@ menq enq(crvenq, lav baneri masin mtacenq ev ayln).Hima im mot mek mek linum en glxacav,glxaptuyt, vaxi zgacoxutyun. DUQ EL TARAPUM?
Անահիտ
Իմ կարծիքով, ավելի ճիշտ կլինի դիմել մասնագետին կոնկրետ ախտորոշում ստանալու համար։ Իսկ նևրոզի մասին շատ օգտակար խորհուրդներ և լավ մասնագետների հարցազրույցներ կան «Տնային Առողջարան» ամսագրում։ Կարդացեք, հաստատ կօգնեն։
Nana
Barev dzez , nereceq harcis hamar M. Jan et vor asum es 9 amis et in4 nkati uneq aysinqn el hima hivand 4eq. U ete vo4 apa et depqum in4 eq arel vor lavacel eq nakhapes shnorakal em. 29.02.2016
M
Barev dzez,Anna jan ete toqeri u axikneri het amen inch normal e, uremn qo mot nevroz e.Es el em 9 amis tarapel ayd charabastik hivandutyamb.
Anna
Barev dez,es el em vat,shat vat shunchs ktrvuma, tokers sexmuma shunch ktrvuma,ahavora,axiknerums anbnakan gazer dranic el em xextvum,ahavor bknum em,arden 5 tariya kani gnum xoranuma,hoknel em arden,ad@shkan chi tetevanum @ndanrapes,xndrum em gone xorhurd,naxapes shnorhakalutyun…………\r\n
Hranush
Barev dzez , es el em tarapum et cavov, asem vor amena lav mijoc ena vor kharnvum eq enpisi aroxj mardkanc u aprum eq u mtacum iranc nman , uxexicd hanum es vat mtqer u sharunakum ord mi bajak jrov jam mi bajak jur u du inqd qez el 4es 4ana4i mi shabat porcir u ktesneq , u aravot mexrajur khmeq , parkeq 40 . 50 .rope u aravotyan vo4 mi tey kam sur4 . U kargavoreq snund. Snveq enpes vor 4.ic. 6 . Angam snveq u snundum orva bajni mej tox vor linen. Vitaminner. C . A . E . B khmbi vitamin u amena karevor .B12vitamin .C VITAMINI UXEKCUTYAMB. Cankanum em dzez u ind aroxjucun… 2016. 02. 12.
xoren
barev dzes es tarapum em nevrozov vonch karam azatven nevrozayin vaxerich gluxsa canracac